Vwo 4 - 3.4 Christendom in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Deze les...3.4

De verspreiding van het Christendom in geheel Europa

Je kunt uitleggen hoe de kerken van Rome en Constantinopel uit elkaar groeiden

De Rooms-Katholieke Kerk wordt sinds de eerste eeuw geleid vanuit

1. Jeruzalem, als religieuze hoofdstad
2. Bethlehem, als geboorteplaats van Jezus
3. Rome, als hoofdstad van het Romeinse Rijk
4. Constantinopel, als nieuwe hoofdstad van het Romeinse Rijk

De Kerk van Rome

Gesticht door Petrus ("de rots waarop Ik mijn kerk bouw")

Paus (vader) is opvolger van Petrus en Christus' plaatsvervanger op aarde

Eerste Christelijke gemeente kwam bijeen in
Romeinse catacomben

Vaticaanstad en de St. Pieter gebouwd op Petrus' graf

De leiding van de Rooms-Katholieke kerk is hiërarchisch opgebouwd

1. Paus-bisschop-priester
2. Paus-priester-bisschop
3. Priester-paus-bisschop
4. Priester-bisschop-paus

Katholieke kerk

- Katholiek = algemeen

- Bisschop van Rome = paus

- Rome als hoofdstad van het (West-)Romeinse Rijk belangrijkste bisschop --> leider katholieke kerk

- Bisschoppen in andere grote steden --> regionale kerkelijke leiders, die aangesteld worden door de paus

- Priester --> locale kerkelijke leiders

Volgens paus Gelasius (eind 5e eeuw) bestond er in de wereld een tweezwaardenleer, wat inhoudt

1. Dat de macht van God in balans moest zijn met de macht van mensen
2. Dat er altijd een koning en een keizer moest heersen
3. Dat er sprake is van geestelijke macht en wereldlijke macht

Tweezwaardenleer

Paus (katholiek, Rome) Gelasius stelt eind 5e eeuw (494) richting de (Oost)Romeinse keizer in Constantinopel dat er sprake is van een tweezwaardenleer

Wereldlijke macht = keizer (Rome, Karel de Grote (800 n.C.),...)

Aangesteld door God om politieke leiding te geven,
oorlogen te voeren voor het Christendom
en de Kerk te beschermen

Geestelijke macht (zwaard) = de kerk (paus + bisschoppen)

Aangesteld door God om godsdienstige leiding te geven,
alle mensen bij God te brengen, het geloof te brengen

De Byzantijnse Kerk van het Oost-Romeinse Rijk had als hoofdstad

1. Jeruzalem
2. Antiochië
3. Constantinopel
4. Alexandrië

Byzantijnse Kerk

Constantinopel - Patriarch aan het hoofd

Oost-Romeinse Rijk (Balkan, Griekenland, Turkije, Palestina, Egypte, Noord-Afrika, stukjes Italië)

Griekstalig

Bedreigd door opkomst Islam

In het Byzantijnse Rijk streefden de keizers naar een cesaropapie, een staat waar de keizer

1. de paus van Rome aanstelt
2. ook de geestelijke leider/leider van de kerk is

Orthodoxe kerk

Oost-Romeinse keizer (m.n. vanaf Justinianus in de 6e eeuw)
is zowel wereldlijk als kerkelijk leider

Hagia Sofia (ong. 530) grootste kerk ter wereld door Justinianus gebouwd

Keizer bepaalt wat het juiste geloof is en wat er in
de orthodoxe kerk gebeurt

Dit verschil tussen Katholieke Kerk (Rome, tweezwaardenleer)
en Orthodoxe Kerk (Constantinopel, cesaropapie)
leidt tot schisma = scheuring

Tweezwaardenleer en cesaropapie

Deze week

Leer je

- Hoe de kerken van Rome en Constantinopel uit elkaar groeiden

- Hoe het Christendom werd verspreid in Europa

- Hoe het christelijke en Germaanse gebruiken samensmolten

K.A. de verspreiding van het christendom in geheel Europa

Vandaag

Uitleg 'syncretisme'

Verwerking drie leerdoelen WB 3.4

Vrijdag Oefentoets H3 (WB blz. 52-54), vraag 1 t/m 5 en 10 --> inleveren einde van de les

Welke dag(en) van de week hebben een Germaanse herkomst?

Waarom valt Kerst altijd op 25 december?

Kerstfeest

25 december: lichtfeest

Kerstboom: vruchtbaarheidsboom

Syncretisme

Wederzijdse beïnvloeding - bijv. twee culturen die elkaar beïnvloeden

Sun-day - eerste dag van de week, dag van Jezus' opstanding (Jezus als stralende Zon)

Mon(moon)day

Tues(Tiws)day

Wednes(Wodans)day

Thurs(Thors)day

Fri(Freia)day

Speelde een belangrijke rol in de verspreiding van het Christendom in geheel Europa

Voordelen: bestaande gebruiken konden blijven bestaan, waardoor het nieuwe geloof niet al te bedreigend overkwam en eerder (in delen) werd geaccepteerd

Verwerking

Sta je een 7,5 of hoger?
Dan kies je zelf of je overige verwerkingsopdrachten maakt.

Centraal WB 3.4: vraag 4 (laatste 5 minuten check)

A. Verwerking WB 3.4 vraag 9 en 17

B. Cijfer<6: WB 3.4 vraag 9, 12 t/m 14, 17 en 20

Leg uit waarom de bekering van Clovis wordt gezien als keerpunt in de geschiedenis

Geef aan waar Willibrord en Bonifatius vandaan kwamen en in welke gebieden zij het christendom verspreidden

Syncretisme en de verspreiding van het christendom binnen Europa

Leg uit waarom de steun van christelijke vorsten onmisbaar was voor missionarissen bij de verspreiding van het christendom in Europa

Verwerking H3

WB blz. 52-54
Vraag 1,
2,
3,
4,
5,
10

Cijfer<6 in lokaal, onder begeleiding

Cijfer>6: in leeg lokaal door samenwerkend te leren

Klaar? Antwoorden inleveren --> antwoordmodel ophalen, nakijken

Vraag 10 (WB blz. 52/54)
Leg uit of de bron volgens jou betrouwbaar is.

Je kunt de betrouwbaarheid van een bron bepalen aan de hand van drie vaste elementen. Welke drie zijn dat?