2.4 Genexpressie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Begintaak (herhaling begrippen thema DNA)

Je hebt een DNA-molecuul met de volgende DNA-volgorde:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

1. Hoe ziet het DNA-molecuul eruit na de DNA-replicatie? 

2. Is het nieuwe molecuul enkel- of dubbelstrengs?

3. Hoe ziet het mRNA-molecuul eruit als streng 1 wordt afgelezen?

4. Hoe heet het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd?

5. Welke aminozuren worden ingebouwd op basis van de code van streng 1?

6. Hoe heet het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen?

Begintaak (herhaling begrippen thema DNA)

Je hebt een DNA-molecuul met de volgende DNA-volgorde:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

1. Hoe ziet het mRNA-molecuul eruit als streng 1 wordt afgelezen?

2. Hoe heet het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd?

3. Welke aminozuren worden ingebouwd op basis van de code van streng 1?

4. Hoe heet het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen?

Antwoorden

3. Het mRNA-molecuul ziet er zo uit:  AUG AGC AAG

4. Het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd heet: Transcriptie

5. De ingebouwde aminozuren zijn: MET - SER - LYS

6. Het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen heet: Translatie

Lesuur 1

- Begintaak

- Uitleg BS 4

- Opdrachten 

Lesuur 2

- Uitleg BS 5 en 6 

- Opdrachten

BS 4 - Genregulatie 

Epigenetica

Genexpressie / genregulatie

Genexpressie = gen (DNA) to uiting brengen in de vorm van een eiwit 

Genregulatie = genen in een cel aan/uit zetten

Waarom genexpressie en genregulatie? 

Genexpressie is belangrijk voor de specialisatie van cellen (= celdifferentiatie)

Genregulatie eukaryoten

- Transcriptie 

- RNA-transport

-Translatie 

DNA-Methylering

Epigenetica 

Factoren bestuderen die de genexpressie (maar niet het DNA zelf!)  beïnvloeden, bijvoorbeeld stress, voeding en drug.

Scaffold aanteking bs 4 

Startvraag 

Via welke twee manieren kan in eukaryoten genregulatie plaatsvinden door de transcriptie te remmen? 

Genregulatie in een prokaryoot 

(structuur)-genen staan uit

(structuur)-genen staan aan

Scaffold aantekening bs 4 afmaken

DNA-methylering of DNA-methylatie is een epigenetisch proces waarbij een methylgroep (CH3-groep) aan cytosine in een CG-groep binnen het DNA-molecuul wordt toegevoegd. Hierdoor verandert de structuur van het DNA, dat dientengevolge veranderd afleesbaar is tijdens bijvoorbeeld een transcriptie. Bij volwassen somatische cellen vindt DNA-methylering het meeste plaats in bepaalde CpG-gebieden (CpG-eilanden), maar bij embryonale stamcellen gebeurt het ook daarbuiten.

Methylering van DNA lijkt een belangrijke rol te spelen bij de ontwikkeling van bepaalde ziekten zoals kanker, doordat het de expressie van bepaalde genen afremt. Proeven met methyleringsremmers hebben in veel gevallen tot remissie geleid.

2.4 genexpressie

Opdracht 32 t/m 36 

Klaar?  BS 9.3 Eiwitsynthese 

Opdracht 21, 24, 25, 26 en 28 en 30