1.2: Machthebbers in Europa (deel 1)

1.2: Machthebbers in Europa
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
1 / 29
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 2

Cette leçon contient 29 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

1.2: Machthebbers in Europa
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Slide 1 - Diapositive

Lesdoelen
Je kan:
  • Uitleggen hoe de Republiek werd bestuurd
  • Uitleggen wat het absolutisme is
  • Uitleggen wie Lodewijk XIV was

Slide 2 - Diapositive

De Republiek, een land zonder koning...

Maar hoe word de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden dan bestuurd?

Slide 3 - Diapositive


De Tachtigjarige Oorlog
1568-1648



  • De eerste fase wordt ook wel de Nederlandse Opstand (tegen Spanje) genoemd
  • De, voornamelijk protestantse, Noordelijke Nederlanden gaan verder zonder de katholieke koning Filips II
Het eerste deel van de Nederlandse Opstand werd geleid door Willem van Oranje. Hij is een verre voorvader van onze huidige koning Willem-Alexander. In 1984 werd, 400 jaar na zijn dood, een herdenkingspostzegel uitgebracht.

Slide 4 - Diapositive


Alleen verder...


  • De Noordelijke Nederlanden hebben eerst nog geprobeerd een koning te vinden. Dat lukte niet. Daarom wordt besloten verder te gaan zónder koning, als de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden


  • Dit was uniek in de wereld: "Geen koning?! Wie beschermt je dan?!"


Slide 5 - Diapositive

7 gewesten

De gewesten werden apart bestuurd. 

Ze werken samen in de staten generaal.  De regenten vertegenwoordigen de verschillende gewesten (staten)

Slide 6 - Diapositive

Wat is een republiek?
A
Land zonder regering
B
Land zonder leger
C
Land zonder koning
D
Land zonder aanvoerder

Slide 7 - Quiz


De Staten-Generaal

  • Elk van de zeven gewesten had een eigen bestuur: de gewestelijke staten
  • Zij namen vooral beslissingen die hun eigen gewest aangingen.
  • Beslissingen die voor de hele Republiek belangrijk waren, werden genomen in de Staten-Generaal: de vergadering van alle gewestelijke staten bij elkaar



Een andere belangrijke functie in de Republiek was de stadhouder. Dit waren sinds Willem van Oranje altijd de Prinsen van Oranje. In de Republiek werd dan ook zijn zoon Maurits de eerste stadhouder.

De stadhouder had hoge militaire functies: hij was kapitein-generaal van het leger en admiraal-generaal van de vloot.

Officieel was de stadhouder in dienst van de Staten-Generaal, maar wie de baas was, was niet altijd even duidelijk....

Slide 8 - Diapositive


Regenten

  • In tegenstelling tot andere landen hadden de (rijke) burgers in de Republiek veel meer macht en invloed dan de adel. (Oligarchie)
  • Veel van deze burgers waren enorm rijk geworden door de handel (in de steden)
  • Deze groep rijke burgers noem je regenten.
  • Bijna alle belangrijke banen waren in handen van de regenten.



Slide 9 - Diapositive

Slide 10 - Vidéo

Ruzie tussen machtige mannen


  • Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt wilde bezuinigen op het leger. Prins Maurits wilde dat niet. 
  • De ruzie loopt volledig uit de hand en in 1618 pleegde Maurits een staatsgreep en liet de raadspensionaris gevangen zetten.
  • Een jaar later liet Maurits de raadspensionaris onthoofden.





De onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt in Den Haag.

Slide 11 - Diapositive


Wat is een stadhouder?
A
De voorzitter van de Staten-Generaal
B
Net zo machtig als een raadspensionaris
C
De baas over het leger en de vloot
D
Een regent en de baas over een gewest

Slide 12 - Quiz

Wie of wat waren de regenten?
A
Rijke families uit steden
B
De plaatselijke politiemannen en vrouwen
C
De boeren die op het land leefde
D
De koninklijke families

Slide 13 - Quiz

Het Rampjaar
1672


  • In 1672 vielen de Engelsen, Fransen en Duitsers tegelijkertijd Nederland aan.
  • Op zee wist De Ruijter de Engelsen tegen te houden, maar het landleger is te zwak
  • Sommigen gaven De Witt de schuld: hij had ook het leger moeten versterken
  • Samen met zijn broer Cornelis werd hij afgeslacht en opgehangen






Aan het einde van de middag drongen opgehitste, dronken en woedende schutters de gevangenis binnen en sleurden de broers naar buiten. Cornelis bezweek onder de slagen van geweerkolven. Johan werd door notaris Van Soenen met een piek in zijn gezicht gestoken. Daarna schoot luitenant-ter-zee Maerten van Valen hem van achteren met een pistool in zijn hoofd.

De lijken werden geheel ontkleed, op het Groene Zoodje aan de wipgalg ondersteboven opgehangen, opengereten en gecastreerd. Tenen, vingers, oren, neuzen, lippen en tongen werden afgesneden. De ingewanden werden uit de lichamen gehaald en volgens de ooggetuige en dichter-industrieel Joachim Oudaan deels door de omstanders opgegeten of aan honden te eten gegeven. Hendrick Verhoeff ging er prat op dat hij de harten uit de lichamen had gesneden, iets dat hij de magistraat – de ochtend van de moord – beloofd had te doen. Ze zijn nog jaren tentoongesteld geweest.

Slide 14 - Diapositive

Slide 15 - Vidéo

1.2: Machthebbers in Europa
De Zonnekoning

Slide 16 - Diapositive

Slide 17 - Diapositive

Lodewijk XIV
  • Machtigste koning van Frankrijk ooit


  • Hij had gevoel voor staatszaken, maar hield ook van ballet en gitaar spelen

Slide 18 - Diapositive

Brenger van orde en rust
  • Verschillende edelen vochten om de macht in Frankrijk
  • Lodewijk bracht daar verandering in 
  • Met zijn leger kon hij vrede en rust brengen in Frankrijk

Slide 19 - Diapositive

De koning heeft alle macht
  • Alle edelen moesten naar Versailles

  • Lodewijk had alles voor het zeggen, dit is absolutisme

  • Hij werd ook Zonnekoning genoemd, omdat hij, net als de zon, in het middelpunt stond

Slide 20 - Diapositive

Wat is absolutisme?

Slide 21 - Question ouverte

Waarom is Lodewijk XIV een absolute vorst?

Slide 22 - Question ouverte

Slide 23 - Vidéo

Het paleis van Versailles
Op de volgende pagina's kun je het paleis bekijken

Slide 24 - Diapositive

Slide 25 - Carte

Slide 26 - Carte

Slide 27 - Carte


Roemrijke revolutie

1688







Engelse koningen wilden ook zoveel macht.

Constante strijd om de macht.

Stadhouder Willem III verdreef James II : Glorious Revolution.

Willem III wordt koning van Engeland, maar belooft wel macht aan

het parlement.



Slide 28 - Diapositive

Lesdoelen
Je kan:
  • Uitleggen hoe de Republiek werd bestuurd
  • Uitleggen wat het absolutisme is
  • Uitleggen wie Lodewijk XIV was

Slide 29 - Diapositive