dubbelop - verwijswoorden - congruentie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Formuleren - Dubbelop

Na deze les kun je:

- onjuiste herhalingen, tautologieën, pleonasme, contaminaties en dubbele ontkenningen herkennen en verbeteren.

Welke vormen van 'dubbelop'ken je?

Onjuiste herhaling

Als een vast voorzetsel ten onrechte twee keer wordt gebruikt, is dat een onjuiste herhaling.

In de toets stond deze:

In de plannen van het kabinet om de hypoyheekrenteaftrek af te schaffen zien de meeste Nederlanders niets in.

Maar dit moet het zijn:

In de plannen van het kabinet om de hypotheekrenteaftrek af te schaffen zien de meeste Nederlanders niets. 

(notatie: in ... in -> onjuiste herhaling)

Tautologie

Als hetzelfde twee keer wordt gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen), heet dat tautologie. (tautos = hetzelfde, logos = woord)

In de toets stond deze:

De kilometerheffing zal er vroeg of laat welk komen, want het aantal files in dit land groeit immers nog steeds.

Maar dit moet het zijn:

De kilometerheffing zal er vroeg of laat welk komen, want het aantal files in dit land groeit nog steeds.

of

De kilometerheffing zal er vroeg of laat welk komen. Het aantal files in dit land groeit immers nog steeds.

(notatie: want... immers -> tautologie)

Pleonasme

Bij een pleonasme wordt een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep nog eens door een ander woord uitgedrukt. Dat andere woord is meestal van een ander woordsoort. 

In de toets stond deze:

Voordat u de zinnen gaat opschrijven zal ik allereerst beginnen met het dictee eenmaal in zijn geheel voor te lezen.

of: minderjarige kinderen = kinderen

Maar dit moet het zijn:

Voordat u de zinnen gaat opschrijven zal ik allereerst  het dictee eenmaal in zijn geheel voor te lezen.

of

Voordat u de zinnen gaat opschrijven zal ik  beginnen met het dictee eenmaal in zijn geheel voor te lezen.

(notatie: allereerst beginnen -> pleonasme)

Contaminatie

Als twee woorden of uitdrukkingen worden verward en ten oprechte worden vermengd, heet dat een contaminatie.

In de toets stond deze:

Zouden zulke pyromanen zich eigenlijk wel beseffen welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

of: nachecken = nakijken / checken

zich irriteren aan / zich ergeren of irriteren

Maar dit moet het zijn:

Zouden zulke pyromanen zich eigenlijk wel realiseren welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

of

Zouden zulke pyromanen wel beseffen welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

(notatie: zich...beseffen-> contaminatie)

Dubbele ontkenning

In zinnen met een werkwoord dat al een ontkennend karakter heeft (voorkómen, misbruiken, verbieden, weerhouden, nalaten) wordt soms ten onrechte een tweede ontkenning toegevoegd. 

In de toets stond deze:

Hoewel hij door diverse getuigen op de plaats van het delict gesignaleerd was, ontkende de verdachte tijdens het verhoor dat hij niets met het misdrijf te maken had.

Maar dit moet het zijn:

Hoewel hij door diverse getuigen op de plaats van het delict gesignaleerd was, ontkende de verdachte tijdens het verhoor dat hij iets met het misdrijf te maken had.

ontkende en niets = ontkende en iets

Onjuiste herhaling

Uitleg Tautologie

1. deel van woord nog eens in een ander woord uitgedrukt
2. 2x hetzelfde zeggen met een ander woord
3. 2 woorden aan elkaar geplakt
4. vast vz wordt 2x genoemd

Uitleg Pleonasme

1. deel van woord nog eens in een ander woord uitgedrukt
2. 2x hetzelfde zeggen met een ander woord
3. 2 woorden aan elkaar geplakt
4. vast vz wordt 2x genoemd

Hoe noem je de dubbelop fout waarbij 2 woorden/uitdrukkingen aan elkaar geplakt worden

1. Onjuiste herhaling
2. Dubbele ontkenning
3. Contaminatie

Dubbele ontkenning?

Waarschijnlijk zullen er vandaag vooral in het zuiden van het land vermoedelijk enkele verspreide opklaringen komen.

1. onjuiste herhaling
2. tautologie
3. contaminatie
4. pleonasme

Waarschijnlijk zullen er vandaag vooral in het zuiden van het land vermoedelijk enkele verspreide opklaringen voorkomen.

Verbeter de zin.

De extreem lage rente ontmoedigt veel trouwe spaarders om niet langer geld op de bank te zetten.

1. pleonasme
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. tautologie

De extreem lage rente ontmoedigt veel trouwe spaarders om niet langer geld op de bank te zetten.

Verbeter de zin.

Ik kan onjuiste herhalingen, tautologieën, pleonasmen, contaminaties en dubbele ontkenningen herkennen en verbeteren.

1. Ja
2. Nee
3. Ik twijfel nog

Ga maken:

Formuleren Paragraaf 1 Dubbele ontkenning blz. 229

opdr. 1, 2 en 3

https:

H2 fouten met verwijswoorden

blz. 232

Fouten met verwijswoorden

1. Onjuist verwijzen

Je gebruikt het verkeerde verwijswoord om naar een ander woord (of een woordgroep) in de zin te verwijzen --> het antecedent 

2. Onduidelijk verwijzen

Het gebruikte verwijswoord kan naar meerdere woorden of woordgroepen in de zin verwijzen of het verwijswoord verwijst naar iets wat niet in de tekst staat.

Onjuist verwijzen 

De-woorden: die en deze

Het-woorden: dit en dat 

Hen: als het verwijswoord lv is, na een vz

Hun: als het verwijswoord mv is en er geen vz voor staat + nooit ow

Onjuist verwijzen 

dat: het-woord

wat: overtreffende trap, onbepaald voornaamwoord, hele zin of een deel van een zin 

aan wie: personen 

waaraan: zaken + dingen 

Kies het juiste verwijswoord.
Het bedrijf kon niet voldoen aan de vraag van … klanten.

1. haar
2. hen
3. hun
4. zijn

Kies het juiste verwijswoord.
De apotheek kon niet voldoen aan de vraag van … klanten.

1. haar
2. hen
3. hun
4. zijn

Goed of fout? Leg uit.
De mentoren overhandigden hun aan het eind van het jaar de rapporten.

Vul in: 'dat' of 'wat'.
Gisteren zijn er in de mist diverse ongelukken gebeurd, … veel blikschade opleverde.

Ik heb het lesdoel bereikt: ik kan fouten met verwijswoorden herkennen en verbeteren

1. Juist
2. Onjuist
3. Mwah

H3 Incongruentie blz. 237

Goed of fout?

Indien fout: wat gaat er fout denk je?

De jeugd in de grote steden als Amsterdam, Utrecht en Den Haag hebben een schrijnend gebrek aan speelplaatsen en hangplekken.

Ongeveer een op de tien kinderen in de basisschoolgroepen 7 en 8 worden het slachtoffer van cyberpesten.

Mensen die belangstelling hebben voor de functie worden verzocht hun sollicitaties te richten aan het dagelijks bestuur.

In welke situaties kan dus makkelijk incongruentie ontstaan?

Vragen?

Maken: blz. 238 opdr.1