Q&A week 5 hart en botten

• Q&A
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen

• verdieping

1. hart
2. botten 

Hart

Anatomie boek blz 178

Hart

• ligt in de bortskas
• beschermd door ligging  achter het sternum in het mediastinum
• ligt met de apex op het diaphragma
• 2 atria
• 2 ventrikels

Bouw

• interatriaal septum: dunne wand
• interventriculair septum : dikkere gespierde wand
• atrioventriculaire kleppen: AV kleppen, deze zorgen ervoor dat het bloed alleen maar van de boezems naar de kamers kan stromen. De druk in het hart zorgen dat de kleppen gesloten worden

1. tricuspidalis klep: rechter harthelft, 3 delen vormen samen 1 klep
2. mitralis klep: linker harthelft 2 delen samen lijken op een mijter

Musculi papilares en chordae tendineae. 

• halvemaanvormige kleppen: 3 kleppen in de vorm van een halve maan

1. pulmonalis klep
2. aorta klep

Laagjes

• endocard: binnen bekleding, binnenste cellenlaag is endotheel
• myocard: spierlaag

1. atriummyocard: minder sterk en dunner
2. ventrikelmyocard: heel sterk en dik

• pericard: hartzakje. Weivliezen

1. epicard: viscerale kaag = binnenste laag, direct op het hart
2. partiëtale laag: buitenste laag, dikker en steviger
3. pericadiale ruimte: de ruimte tussen de binnenste en de buitenste laag waarin pericardvocht

Hartspierweefsel

• alleen in het hart
  
• onder de microscoop gelijk aan dwarsgestreept spierweefsel
  
• cellen zijn veel kleiner 
• hartspier bestaat uit netwerken van hartspierweefsel
  
• korte reactie snelheid en kort uithoudingsvermogen
  
• aansturing door prikkel geleiding systeem in het hart zelf
  
• aansturing prikkelsysteem door vegetatieve zenuwstelsel
   

Aansturing van het hart

Atria

• sinusknoop: paar mm groot 

geeft het hart elektrische schokjes, hartspiercellen geven deze schokjes door waardoor de spieren samentrekken in de boezems. De schokjes stoppen bij de scheidingslaag van bindweefsel

Ventrikels

• Alleen thv de AV-knoop, het kruispunt tussen atria en vertrikels komen deze schokjes door
• Atrioventriculaire knoop
• de ventrikels worden dus later geactiveerd dan de boezems

Bundel van His

• in het intraventriculair septum
• speciale hartspiercellen 
• prikkels door naar bundeltakken, daarna naar purkinjevezels
• deze geven de prikkels door aan de rest van de hartspiercellen in de ventrikels
• gelijktijdige contractie van de ventrikels

De weg van een prikkel in het hart

sinusknoop

boezems

AV-knoop

Bundel van His

Bundeltakken en purkinjevezels

www.hartstichting.nl

Botten, het skelet

Anatomie boek blz 47

Functies botten

• ondersteuning voor het lichaam
•  bescherming van organen
• mogelijk maken van beweging
• maken van bloedcellen
• opslag van mineralen

Bouw

• botmatrix: tussen botcelen, is opslagplaats voor oa claciumfosfaat, dit maakt het bot heel hard
• In botmatrix zitten ook collageen vezels(sterke kettingen van eiwit ketens), die maken het bot meer flexibel. 
• osteoclasten: breken botweefsel af met hulp van enzymen
• osteoblasten: nemen calcium op uit het bloed, zetten dit af in de matrix waar dit met fosfaat uit de bloedbaan samenkomt: ossificatie/opbouw van nieuw bot.
• osteocyten: dit zijn volwassen osteoblasten
• bot bestaat uit:

1. sponsachtig botweefsel: binnenkant, opgebouwd uit botbalkjes = trabekels
2. hard botweefsel
3. botvlies

• In sponsachtig botweefsel:

1. rood beenmerg: hier worden bloedcellen gemaakt, hoe ouder je bent hoe minder je hebt
2. geel beenmerg: Opslagplek voor vet

Soorten botten

• pijpbeenderen: lange dunne botten
• korte beenderen: even lang als dik, handwortelbeentjes
• platte beenderen: brede platte botten, schouderblad
• onregelmatig gevormde beenderen: alle andere botten, ruggenwervels

Ook de opbouw van deze beenderen is verschillend

Gewrichten

Botverbindingen:

1. bindweefselverbindingen: schedelbeenderen, tanden en kaak, ellepijp en spaakbeen
2. kraakbeenverbindingen: hyalien/primair of vezelig/secundair
3. synoviale gewrichten: 

• gewrichtskraakbeen
• gewrichtsholte
• gewrichtsvloeistof
• gewirchtskapsel
• bindweefsel banden

Soorten synoviale gewrichten

Osteoporose

Osteoporose wordt ook wel botontkalking genoemd. Bij osteoporose worden je botten minder stevig en minder sterk, doordat de botdichtheid afneemt.

Risicofactoren

• U heeft een botbreuk gehad na uw 50e levensjaar
• Uw moeder heeft een gebroken heup gehad. Osteoporose kan een erfelijkheidsfactor hebben
• U heeft voor uw lengte een te laag lichaamsgewicht
• U heeft maandenlang weinig lichaamsbeweging gehad
• U gebruikt(e) bepaalde medicijnen zoals prednisolon of ontstekingsremmers

Daarnaast vergroten bepaalde ziektes de kans op osteoporose. Hierbij moet u bijvoorbeeld denken aan:

• 
  tekort aan geslachtshormonen bijvoorbeeld door een vroege overgang
• eetstoornissen
• afwijkingen van de schildklier of bijschildklier
• reuma

Gevolgen

• een grote kans op botbreuken, vooral van heup, pols en rugwervels
• een ziekenhuisopname
• moeilijk ter been raken (een stok of rollator nodig hebben)
• kleiner worden
• algehele verslechtering van de lichamelijke conditie
• minder goed zelfstandig kunnen functioneren 

Opdracht

Zet alle Latijnse benamingen van de grote bloedvaten die in en uit het hart stromen in het plaatje

Opdracht: bottenkleurboek

Kijk de volgende video voor basis kennis van anatomie