Urinewegstelsel

• Verzorging
• Secundair onderwijs

Vandaag

• het uitscheidingsstelsel: urinewegstelsel
• het spijsverteringsstelsel
  

Het uitscheidingsstelsel

• Uitscheiding = verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam.
  
• Afvalstof urinestelsel = urine.
  

cursus p.4

3 Functie van het urinewegstelsel

2 functies: 

• Bloedfiltratie: bloed zuiveren en urine produceren om afvalstoffen te elimineren.
  
  
• Regulatie van lichaamsvochten: reguleren van de hoeveelheid vloeistof dat in ons lichaam circuleert.
  

cursus p.4

OEFENING: cursus p.5

aandoeningen urinewegstelsel

Aandoeningen van het urinewegstelsel

• urineretentie
  
• te weinig urineproductie
• incontinentie
• verstopping van de urinewegen
• prostaatvergroting
• ontsteking
• verminderde nierwerking

 

cursus p.6

Urineretentie

• Blaas = een ‘opslagtank’ voor het afvalproduct urine.

• Volle blaas = plassen
• Urineretentie: onvolledige blaaslediging

cursus p.6

Urineretentie

- acute urineretentie 

  pijnlijk blaas, niet in staat om te urineren, sondage! 

- chronische urineretentie 

  niet-pijnlijke blaas

cursus p.6

Urineretentie

- voorbeschikkende factoren

  obstructie, infectie, medicatie, 

  neurologische  aandoeningen, postoperatief, …

- uitlokkende factoren

  pijn, trauma, immobilisatie, anesthesie, constipatie,  

  diuretica, acute ziekte,…

cursus p.6

Urineretentie: symptomen

Zeer variërend!

• Moeite om de urinestroom op gang te brengen
  
• Zwakke stroom
  
• Behoefte voelen om te gaan, maar kunnen niet beginnen.
  
• Veel moeten gaan
  
• Behoefte voelen om meteen te gaan
  
• ZV kan urine “lekken” (overloopincontinentie)
  
• Helemaal niet meer kunnen plassen of alleen heel kleine 
   hoeveelheden.

cursus p.6

Hoeveel ml urine produceert een gezond persoon gemiddeld /24u?

Verminderde urineproductie

Plassen is nodig --> giftige afvalstoffen verwijderen

 

cursus p.7

Verminderde urineproductie

cursus p.7

Verminderde urineproductie: oorzaak

Diverse oorzaken: 

• Braken/diarree
• Overmatig zweten
  
• Oedeemvorming
  
• Nierproblemen
  
• Te weinig drinken
  

cursus p.7

Verminderde urineproductie: symptomen

Verminderde urineproductie: 

• Donkergele kleur en scherpe geur, soms bloed 
• ZV gaat weinig naar het toilet 
• Luiers zijn minder snel nat dan gewoonlijk
  
• Verhoogde lichaamstemperatuur
  
• Pijn in de lumbale regio, buik
  
• Misselijkheid, braken, diarree
  
• Daling van de bloeddruk 
• Zwelling
  
• Koorts
  

cursus p.7

Acties als zorgkundige

Acties als zorgkundige

cursus p.8

Preventie

• hoeveelheid ingenomen vocht observeren
• hoeveelheid urine-uitscheiding 
• aandacht voor de geur en kleur van de urine
• persoonlijke hygiëne 
• niet roken en geen alcohol drinken
  
• medicijnen op aanbeveling arts + onder toezicht

cursus p.8

Nierstenen

Nierstenen: oorzaken

Nierstenen kunnen veroorzaakt worden door

....................................................................................................................................................................................................

cursus p.9

Nierstenen: symptomen

• Vage, lage rugpijn bij grote stenen
  
• Hevige pijn in de rug en/of de liesstreek 
• Misselijkheid en braken
  
• Bloederige urine door beschadiging slijmvlies
  
• Blaasontsteking
  

cursus p.9

Nierstenen: acties

• Verwittig de arts
  
• Voldoende water met weinig zouten min. 1,5 l/d 
• Voorzichtig met zuivelproducten  
• Observaties doorgeven aan verantwoordelijke

cursus p.9

Verminderde nierfunctie

Nieren werken blijvend onvoldoende 

 Afvalstoffen blijven in het bloed

 ...........................................................................................

cursus p.10

Oorzaken

• Veel mogelijke oorzaken. 
• vnl. diabetes en .......................... 

cursus p.10

symptomen

+ Weinig tot geen urineproductie

+ Misselijkheid en braken

+ Vermageren of juist oedeemvorming

+ Hoofdpijn

+ Hypertensie

+ Verwardheid of suf zijn

+ Jeuk

+ Droge huid

cursus p.10

Acties als zorgkundige

+ ZV produceert weinig/geen urine --> arts 

+ Opvolgen vochtbalans en urinedebiet.

+ Observaties doorgeven aan de verantwoordelijke.

+ ZV moet zich aan zijn dieet houden 

cursus p.10

Wat is incontinentie?

Incontinentie

Men kan spreken van incontinentie wanneer er geen controle meer is over de sluitspier waardoor er ongewild ..................................................................... is. 

cursus p.10

cursus p.10

Incontinentie: oorzaken 

Oefening cursus p. 11:

 

Noteer de juiste letter bij de juiste verklaring.

Incontinentie: acties 

Incontinentie: acties 

+ Corrigeer houding ZV op het toilet

+ Geef ZV voldoende te drinken  

+ Training bekkenbodemspieren

+ Mictietraining

+ Medicatie nakijken

+ Goed incontinentiemateriaal 

+ Goede lichaamshygiëne --> decubitus vermijden.

cursus p.11

Prostaatvergroting

• De prostaat = een klier
  
• Rondom de plasbuis + onder de ingang van de blaas
  
• Ouder wordende: groter onder invloed van ....................
• Een ander woord hiervoor is ................................................
• Leegplassen van de blaas wordt moeilijker

 

cursus p.11

Prostaatvergroting: symptomen

Prostaatvergroting: symptomen

+ Langdurig plassen

+ Minder krachtige urinestraal

+ Vaker plasdrang, telkens enkele druppels

+ De blaas kan zich niet meer volledig ledigen

+ Nadruppelen na het plassen

cursus p.12

Urineweginfectie

Blaasontsteking:  irritatie of infectie van het ....................................................................

 

cursus p.12

+ Micro-organismen (= ................................) in de blaas

+ Blaas wordt onvolledig geledigd

+ ZV drinkt niet voldoende

+ Blaassonde.

cursus p.12

Symptomen van een UWI

Urineweginfectie: symptomen

+ ..........................................................................................................................

+ ..........................................................................................................................

+ ..........................................................................................................................

+ ..........................................................................................................................

+ ..........................................................................................................................

 

 

cursus p.13

Urineweginfectie: acties

Urineweginfectie: acties

+ Laat ZV voldoende drinken 

+ Intieme hygiëne 

+ Observaties doorgeven aan de verantwoordelijke.

 

 

cursus p.13

Nierontsteking

Bij een nierontsteking is er sprake van ontsteking in de ......................................................................................

 

Oorzaak: Micro-organismen in de nieren!

cursus p.13

Nierontsteking: symptomen

+ Troebele urine, al dan niet met bloed bij

+ Hoge koorts tot meer dan 39°C

+ Algemeen gevoel van ziekte en zwakte

+ Pijn in de onderrug en het bekken

 

cursus p.13

Nierontsteking: acties

+ Arts!

+ Laat ZV voldoende drinken 

+ Intieme hygiëne 

+ Observaties doorgeven aan de verantwoordelijke.

 

 

cursus p.13