Les 3: Ademhalingssoorten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ademhalingstypes en medicatie bij luchtwegaandoeningen

Inhoud les

- Uitleg ademhalingstypes

- soorten luchtwegmedicatie

- demonstratie zuurstoffles en zuurstofconcentrator

- oefenen met berekening zuurstof

Welke soorten
ademhaling ken je?

Kortademigheid (dyspneu)

- gebruik hulpademhalingsspieren

- bewegen neusvleugels (ernstige ademnood)

- blauwe lippen, vingers, tenen, neus (cyanose)

- versnelde ademhaling

- angstige blik

 

Orthopneu

- kortademigheid tijdens liggen   

- bij ernstige bloedstuwing in de longen en vorming van oedeem in de 

   longblaasjes door hartfalen (decompensatio cordis).

- asthma cardiale (plotseling ontstaan): in de vroege nacht, enkele uren na 

   het naar bed gaan: cyanose, rochelt bij het ademhalen en hoest 

   schuimend, roze sputum op. 

Bij een liggende positie beginnen de klachten. Vaak is dit enkele uren na het gaan liggen, dus vooral in de nacht. Er blijft in deze positie teveel vocht in de bloedvaten van de longen achter. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de liggende houding geen bloed vanuit de longen richting het hart trekt. Ook stroomt er meer bloed vanuit het (onder)lichaam naar het hart, waardoor deze overbelast raakt. Er hoopt zich teveel vocht in de longen op. Kortademigheid en benauwdheid zijn hier gevolgen van. Soms ontstaat er een rochelend geluid doordat de luchtwegen vernauwd raken.

Ademhaling

Apneu = ademstilstand

tachypneu = versnelde ademhaling, > 30 per minuut

bradypneu = trage ademhaling

hypopneu = oppervlakkig ademen

hyperpneu = een verdiepte ademhaling

Kussmaul = zeer snelle en zeer diepe teugen

Cheyne-Stokes ademhaling

Snelle en diepe ademhalingen met afwisselend pauzes zonder ademhaling van 20 tot 60 seconden.

FEV1= forced expiratory volume in 1 second en betreft het uitgeblazen volume tijdens longfunctieonderzoek ofwel spirometrie. Iemand moet dan volledig inademen en zo hard mogelijk uitblazen. De FEV1 geeft dan weer hoeveel iemand in de eerste seconde van uitademen heeft uitgeblazen.

Luchtwegverwijderaars

Kortwerkende luchtwegverwijders werken snel (5 tot 45 minuten). 

Ze zorgen ervoor dat de spiertjes om de luchtwegen verslappen, waardoor de kortademigheid minder wordt.

Ventolin® (salbutamol), Atrovent® of Ipraxa® (ipratropium) en Bricanyl® (terbutaline)

Langwerkende luchtwegverwijders waarbij de werking twaalf uur aanhoudt. 

Ze bieden daarom uitkomst bij klachten ’s nachts.

Foradil® (formoterol), Serevent® (salmeterol) en Spiriva® (tiotropium)

 

Slijmoplossers en antibiotica

Slijmoplossers maken het slijm dunner en daardoor minder taai.

Fluimucil®
 

Antibiotica bij luchtweginfecties.

Bactrimel®, Flemoxin®, Clamoxyl® en Vibramycin®

Ontstekingsremmers en combinatiemedicijnen

Ontstekingsremmers bestrijden de ontsteking en beschermen de luchtwegen tegen prikkels.

Alvesco®, Flixotide®, Pulmicort®, Beclometason® en Prednison®
 

Combinatiemedicijnen combineren een ontstekingsremmer met een luchtwegverwijder. 

Voorkomen de ontsteking en openen de luchtwegen.

budesonide + formoterol of fluticason + salmeterol

Anti-allergiemiddelen

Anti-allergiemiddelen beperken de allergische reacties van de huid, neus en ogen. 

Antihistaminica en corticosteroïden.

Zuurstofbronnen

• zuurstofcilinder (verschillend qua inhoud);
  
• ambuloxsysteem (moedervat en kleine twee liter draagsets);
• concentrator (elektrisch apparaat dat de zuurstof uit de omgevingslucht haalt), valt niet onder de medicinale zuurstof, maar kan goed ingezet worden bij zuurstoftherapie.

Venturimasker

met name nuttig voor patiënten met COPD die gecontroleerde zuurstoftherapie nodig hebben om hypercapnie te voorkomen

overmatig gehalte aan koolstofdioxide in het bloed. Hypercapnie ontstaat als gevolg van gestoorde gasuitwisseling in de longen of als er als gevolg van een inadequate ademhaling (slechte ventilatie) onvoldoende koolstofdioxide wordt uitgeademd.

Non-rebreathingmasker

Met een non-rebreathingmasker wordt meestal 10-15 liter zuurstof per minuut toegediend.

Het non-rebreathingmasker heeft een eenrichtingsventiel aan beide zijden van het masker. Hierdoor kan de uitgeademde lucht niet meer worden ingeademd.

Het masker heeft een zuurstofreservoir (het zakje onder het masker) voor 100 % zuurstoftoediening.

Een non-rebreather masker is een zuurstofmasker dat hoge concentraties zuurstof levert. Het is voor wanneer iemand snel zuurstof nodig heeft in noodgevallen zoals verwondingen, rookinhalatie of koolmonoxidevergiftiging

zorgneticuro.ap.be

Formules zuurstof

Druk x omvang = aantal liter op voorraad

Aantal liter op voorraad / voorschrift = hoeveel minuten je ermee kunt doen

De heer X heeft een zuurstofcilinder staan met een inhoud van 5 liter. De manometer staat op 100 bar. 

De heer gebruikt 2 liter zuurstof per minuut.

Hoe lang kan de heer hiermee doen?

De heer X heeft een zuurstofcilinder staan met een inhoud van 5 liter. De manometer staat op 100 bar. 

De heer gebruikt 2 liter zuurstof per minuut.

Hoe lang kan de heer hiermee doen?

De druk is 100 bar.

De omvang van de cilinder is 5 liter.

100x5 = 500 liter op voorraad

De heer gebruikt 2 liter per minuut:

500 liter : 2 liter = 250 minuten (4 uur en 10 minuten)

Maak de opgaven over zuurstof