Branche specifiek VVT en ziekenhuis

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Branche specifiek VVT en ziekenhuis

Welke benaderingen 

In deze les zullen de volgende benaderingen worden doorgenomen. Deze benaderingen zijn gericht op ouderen en ouderen met Psycho-geriatrische ziektebeelden. 

• Belevingsgerichte zorg
• Validation
• Reminiscentie 
• Warme zorg
• ROT/ROB
• Behoefte bloem van KiTwood
• Zintuigactivering

Belevingsgerichte zorg is altijd persoonlijke zorg

• Die zorg waarmee je iemands persoon recht doet en rekening houdt met zijn belevingswereld.
• Bij belevingsgerichte zorg staan de wensen en mogelijkheden van degene die zorg krijgt centraal, niet de beperkingen die iemand heeft.
• Persoonsgerichte zorg betekent de zorg afstemmen op mogelijkheden, wensen, behoeften en gewoontes van mensen met dementie.at je iets betekent voor mensen of maatschappij
• Persoonsgerichte zorg gaat ervan uit dat ieder mens een uniek en waardig persoon is, ongeacht zijn beperkingen

Samengevat: Liefde volle aandacht en respect; Nabijheid;  Gekend zijn;  Heelheid

Belevingsgericht werken gaat over de wijze waarop we naar cliënten en mantelzorgers kijken. 

Het is denken vanuit de cliënt, de cliënt centraal plaatsen. . 

Pijler 1: Vrijheid

Pijler 2: Attitude

Pijler 3: Samenredzaamheid

Pijler 4: Eigen regie

Pijler 1: Vrijheid

Vrijheid gaat boven veiligheid. Geef cliënten de grootst mogelijke vrijheid om de dingen te doen die er voor hen toe doen.

Basisvoorwaarden voor vrijheid

Om zo veel mogelijk mensen in vrijheid te laten leven zijn

drie basisvoorwaarden van belang.

1. Individuele vrijheid houdt daar op, waar de vrijheid van de ander wordt aangetast

 Absolute vrijheid, dat wil zeggen: vrijheid zonder regels en wetten, leidt niet tot een gezonde samenleving. 

2. Er is geen vrijheid zonder erkenning van de gelijkwaardigheid van mensen.

3. Er is geen vrijheid zonder gemeenschapszin

 Een samenleving kan alleen in vrijheid blijven bestaan als mensen elkaar ook willen kennen, erkennen en waarderen, elkaar vertrouwen en als mensen solidair met elkaar willen zijn.

Pijler 2: Attitude

Belevingsgericht werken gaat over respect tonen voor wat de cliënt wil. Stel jezelf steeds vragen zoals: met wie heb ik te maken, wat wil of kan deze cliënt voor zijn omgeving betekenen, te doen hebben, waar wil hij bij horen, op welke wijze kan hij erkenning krijgen?

Pijler 3: Samenredzaamheid

Samen de zorg rondom de cliënt vormgeven door het netwerk van de cliënt te betrekken bij het dagelijks leven. Stimuleer ik de naasten om de verantwoordelijkheid in zorgzaamheid of vriendschap te blijven aangaan?

Pijler 4: Eigen regie

Regie hebben over het eigen leven en vrijheid ervaren om invulling te geven aan wat belangrijk is. Juist als de cliënt in mindere mate in staat is om zijn eigen leven in te richten, kan de (zorg)medewerker hierbij helpen.

Persoonsversterkende benadering 

Model van Kitwood (1997)

In het model van Kitwood worden de behoeften en verlangens van personen met dementie heel duidelijk in categorieën onderverdeeld en beschreven.  De kern van het model betreft liefde: de behoefte aan liefdevolle aandacht en respect. 

Het model bestaat uit de volgende categorieën: 

•  Comfort (troost en bemoediging): De behoefte aan warmte, tederheid en troost van anderen. Vooral wanneer iemand zich alleen, onveilig of angstig voelt. 
• Identiteit: De behoefte om te weten wie je bent en een goed gevoel te hebben over jezelf. En kunnen doen wat je altijd deed (een gevoel van continuïteit met het verleden). 
• Gehechtheid: De behoefte om je veilig en geborgen te voelen bij andere mensen. Het gaat erom veilige en vertrouwde relaties te hebben. 
• Bezig zijn (iets om handen hebben): De behoefte om onderdeel uit te maken van het leven en je nuttig te kunnen voelen. 
• Erbij horen: De behoefte om onderdeel uit te maken van een groep, van een sociale omgeving en je welkom te voelen. 

Model van Kitwood

Warme zorg

Voor de dementerende is het van belang dat de hulpverlener weinig afstand neemt en niet bang is voor lichamelijk contact, zoals een knuffel. Tevens is het van belang dat de hulpverlener mee kan gaan in de wereld van de dementerende en wezenlijke interesse toont.

Warme zorg.

Het doel van warme zorg is een sfeer te scheppen waarin gedesoriënteerde oude mensen zich veilig voelen waardoor angsten en onzekerheden verminderen of verdwijnen.

De theoretische uitgangspunten van deze benadering zijn gebaseerd op de gehechtheidtheorie.

Inhoud van de methodiek

Met betrekking tot de inhoud van de methodiek bestaan een aantal aandachtspunten:

Nabijheid.

Voor de mens met dementie is het van belang dat de hulpverlener weinig afstand neemt en niet bang is voor lichamelijk contact, zoals een knuffel. Tevens is het van belang dat de hulpverlener mee kan gaan in de wereld van de mens met dementie en wezenlijke interesse toont.

Huiselijkheid.

Op een psychogeriatrische afdeling dient zo weinig mogelijk verboden te worden en dienen er zo weinig mogelijk regels te zijn. Dagelijks wordt er een herkenbare dagindeling gemaakt. Dat hoeft niet perse elke dag hetzelfde te zijn. Een voorbeeld is het gezamenlijk ontbijt 's ochtends in de huiskamer aan tafel, waarbij de cliënt de gelegenheid krijgt zijn boterhammen zelf klaar te maken. Een ander voorbeeld is het verzorgen van huisdieren. Deze kunnen het gevoel van huiselijkheid ook versterken. Bij deze activiteiten is het van belang dat de bewoner de ruimte krijgt om zijn eigen tempo te bepalen.

 

Vrijheid.

Voor mobiele cliënten is het van belang dat ze vrijheid ervaren door te kunnen rondlopen. Voor dit doeleinde is een loopcircuit het meest ideaal. Er dienen zo min mogelijk gesloten deuren te zijn. Zomers is een tuin om in te zitten en in te lopen geschikt. Ook worden er binnen deze methodiek geen dwangmiddelen gebruikt zoals verplicht zitten of zitten in een Zweedse band of een ander fixatie middel.

 

Familie.

Vanwege de band speelt de familie een belangrijke rol bij het contact van de mens met dementie met de werkelijkheid. Er is dan ook alle ruimte voor contact tussen de mens met dementie en familie. Voor de familie is het van belang dat er gelegenheid is om mee te helpen bij de verzorging, dat een familielid mee kan eten en als het gewenst is kan blijven slapen. Bij warme zorg wordt veel waarde gehecht aan contact met familie. Om het contact met de familie de ruimte te geven, zijn vaste bezoektijden niet wenselijk.

Voorbeelden warme zorg

• Lichamelijk contact; een knuffel, hand op hand
• Herkenbaarheid; vertrouwde rustgevende omgeving, huiselijke sfeer, eigen kleding, muziek op achtergrond
• Huiselijkheid; huisdieren, gezamelijk ontbijt, zo min mogelijk regels
• Vrijheid; bij voorkeur zo min mogelijk beperkingen in vrijheid
• Familie; participatie in zorg, open bezoektijden

Warme zorg

• Weinig afstand nemen
• Niet bang voor lichamelijk contact (knuffel)
• Meegaan in de wereld van de dementerende en wezenlijke interesse toont.
  
  Warme zorg heeft als doel een omgeving te creëren voor dementerende ouderen, waarin ze zich geborgen en veilig voelen. Het opzetten van deze omgeving heeft als doel om angsten en onzekerheden verminderen.

Reminiscentie

Is gericht op :

 

• Geborgenheid ,openheid ,genieten en vergroten van vertrouwen
  

         worden mensen met dementie aangemoedigd herinneringen op te halen, te doorleven, te                structureren en met anderen uit te wisselen.

• Hulpmiddelen zijn autobiografieën, muziek, fotoalbums, voorwerpen uit het verleden en rollenspellen.
• Het gaat hierbij om het ophalen van positief verwerkte gebeurtenissen en ervaringen, waar vervolgens over verteld wordt.
  

Voorbeelden reminiscentie

• Puzzels met afbeeldingen van vroeger die de ouderen aanspreken of puzzels die vroeger werden gebruikt
• Ouderwetse ganzenbord biedt goede aanknopingspunten
• Liedjes en versjes die belangrijk waren in het leven van de ouderen
  
• Foto’s of gebruiksvoorwerpen bekijken van oude ambachten
  
• Het opzoeken en koken van oude recepten. Dit geeft vaak veel herinneringen en gespreksstof
  
• Boeken over vroeger of oude jeugdboeken kunnen ook veel herinneringen oproepen
  

het bekijken van dia’s, video’s of films over vroegere gebeurtenissen waardoor de groep deelnemers zich voelt aangesproken.

ROT/ROB

•  Deze benaderingswijze past goed bij de fase van “bedreigd ik” en “verdwaald ik”.
  

        Deze benaderingswijze houdt in dat de demente oudere continu aan het hier en nu wordt               herinnerd.

• Dit gebeurt door het plaatsen en bewust gebruiken van kalenders, klokken, afsprakenlijsten, boodschappenbriefjes en wegwijzers.
  
• In het contact met de dementerende wordt deze op zijn fouten attent gemaakt en gecorrigeerd. Men probeert door het structureren van gedachtegangen samen met de oudere deze weer meer grip op het hier en nu te laten ervaren.

ROT/ROB

• De realiteits-oriëntatiebenadering is een methode om het denkvermogen van oudere mensen te prikkelen. 
• Met de realiteits-oriëntatie benadering (ook wel Realiteitsoriëntatie Training genoemd) kun je als begeleider door oriëntatieoefeningen proberen om eventuele achteruitgang in het denkvermogen af te remmen.
• Enkele voorbeelden van oriëntatieoefeningen:
• Goede aanduidingen van de functie van een kamer (huiskamer, slaapkamer, badkamer). Klokken die herkenbaar zijn en de tijd goed aangeven. 
• Gebruik van herkenbare pictogrammen.

 

Realiteits orientatie Benadering

Realiteits Orientatie training ( in de volksmond: geheugentraining)
Met de realiteits-oriëntatie benadering (ook wel Realiteitsoriëntatie Training genoemd) kun je als begeleider door oriëntatieoefeningen proberen om eventuele achteruitgang in het denkvermogen af te remmen. Enkele voorbeelden van oriëntatieoefeningen:

goede aanduidingen van de functie van een kamer (huiskamer, slaapkamer, badkamer)

klokken die herkenbaar zijn en de tijd goed aangeven

gebruik van herkenbare pictogrammen.

Validation

Deze benaderingswijze past goed bij de fase van “verborgen ik” en “verzonken ik”.

betekend de oudere in zijn waarde laten en zo ver mogelijk mee gaan in de beleving van de oudere, ook al is dit niet de realiteit die de hulpverlener ervaart.

De oudere wordt dan niet met dingen geconfronteerd die hij niet kan bevatten, maar voelt hij zich begrepen en veilig.

Naomi Feil is de grondlegster

Validation

Validation is een methodiek om te communiceren met gedesoriënteerde ouderen en hen te ondersteunen om hun eigenwaarde, identiteit en zelfrespect te herstellen. De basis van Validation is het accepteren en respecteren van de persoon met dementie.

                                               https://btsg.nl/validerende-benadering/

                                               boek; respectvol omgaan met gedesoriënteerde ouderen

                            

VALIDATION

Validation is een methode om met gedesoriënteerde, zeer oude mensen te communiceren en hen te helpen. Het is een praktische manier van werken die helpt spanningen te verminderen, en waardigheid en geluk te vergroten.

Zintuigactivering

Wat betekent snoezelen? 

Snuffelen 

Doezelen 

Ook wel zintuigactivering genoemd

Snoezelen

Snoezelen is een activiteit om de zintuigen te prikkelen.

Zintuigen:                                                                  

- Horen

- Zien

- Ruiken

- Voelen

- Proeven

Wat is het effect van snoezelen?

• Snoezelen kan zorgen dat onrustige clienten rustiger worden. Het heeft ook een effect bij clienten om geprikkeld en alert te worden. 

• Door snoezelen verbetert de stemming van de client en vermindert agressief en depressief gedrag.

Snoezelruimtes: 

• Een snoezelruimte vind je vaak in de gehandicaptenzorg,  of afdelingen voor dementerende ouderen.
  
• Snoezelen of zintuigactivering is een kalmerende activiteit waarbij de zintuigen worden : het gehoor, het zicht, de reuk, de tast en de smaak.