De Brug 1: Fossiele brandstoffen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Energiebronnen

Waar gebruik je thuis allemaal stroom voor?

Meer dan 10 miljard liter aardolie wordt er dagelijks uit de grond gehaald! Daar kun je de Johan Cruijff Arena twee keer tot het dak mee vullen. Het is de belangrijkste energiebron op aarde en wordt daarom wel ‘het zwarte goud’ genoemd. Welke energiebronnen gebruiken we veel?

Noem vormen van traditionele energie

De meest gebruikte bronnen van energie op aarde zijn aardolie, aardgas en steenkool. Het zijn brandstoffen die lang geleden ontstaan zijn uit resten van planten en/of dieren.
Daarom noemen we ze

fossiele brandstoffen.
Daarna volgt kernenergie. 

TIJD

Steenkool, bruinkool, veen

Kolen zijn ontstaan uit plantenresten. Steenkool is goedkoper dan aardolie omdat het makkelijker en op meer plaatsen te winnen is. Kolen worden vooral gebruikt om stroom te produceren.

Aardgas

Uit steenkool en aardolie kan door hoge druk aardgas

 ontstaan. Van de fossiele brandstoffen is dit de ‘schoonste’. Bij verbranding komen er veel minder CO2 en roetdeeltjes vrij dan bij kolen. Aardgas gebruiken we voor verwarming en stroomproductie. Net als aardolie wordt het via boringen gewonnen.

Aardolie

Aardolie is ontstaan uit stapels dood plankton op de zeebodem. Onder druk van nieuwe bodemlagen veranderde dit langzaam in olie. Aardolie is de grondstof van benzine, diesel en kerosine. Het wordt vooral gebruikt in de industrie en in de transportsector.

Kernenergie

In een aantal rijke landen is

kernenergie

 een belangrijke bron van energie. Het wordt opgewekt met uranium. Dat komt van nature voor op aarde, net als ijzer of goud. Kernenergie is heel krachtig: slechts één kilo uranium kan vijfduizend huishoudens een jaar lang van stroom voorzien!

Zie aparte LessonUp over Kernenergie

Gevolg gebruik fossiele energie

Fossiele energiebronnen zullen nog lange tijd belangrijk zijn voor warmte, elektriciteit en brandstoffen zoals benzine en diesel. Dat komt onder andere omdat ze nog relatief goedkoop zijn. Toch hebben ze ook nadelen.

De verbranding van fossiele brandstoffen zorgt voor vervuiling en er komt CO2 bij vrij.
Al die extra CO2 in de atmosfeer versterkt het natuurlijke broeikaseffect. Hierdoor warmt de aarde steeds sneller op. 

 We kunnen niet eindeloos olie, gas en kolen uit de aarde blijven halen.
De voorraden raken op, het zijn uitputbare energiebronnen.

Het grote nadeel van kernenergie is dat er gevaarlijke straling,

radioactiviteit, vrijkomt bij de productie. Ook het afval van een kerncentrale is radioactief en kan nog duizenden jaren de levensgevaarlijke straling afgeven.
Aan de meest gebruikte energiebronnen op aarde zitten dus flinke nadelen.

Waar gebruiken wij fossiele brandstoffen het meest voor?

1. Voor de mijnbouw
2. Voor het creëren van allerlei soorten energie
3. Om onze auto's op te laten rijden
4. Voor olietankers

Aardgas komt van ...

1. Steenkool
2. Aardolie
3. Uranium
4. IJzererts

Wat is een voordeel van aardgas?

1. Het is duur
2. Het is goedkoop
3. Het is niet vervuilend
4. Het is niet lekker

In de Nederlandse bodem zit ook aardgas. Het meeste aardgas vinden we in.....

1. Noord-Nederland
2. Zuid-Nederland

Groningen ligt op een aardgas bel.
Wat ligt er boven op de aardgas laag?

1. Zand
2. Grind
3. Zout
4. KLei

Aardgas is ...

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Wat betekent fossiele energie?

1. Energie gemaakt door de wind, zon en water
2. Energiebron van dode planten en dieren resten
3. Energiebron die vroeger is ontstaan door lava
4. Vuur als energiebron (oude Egypte)

Wat is een GEEN nadeel van fossiele energie?

1. Het kan opraken.
2. Het is heel erg duur.
3. Het kan slecht zijn voor het milieu.
4. Het zorgt voor klimaatverandering.

Wat was aardolie voordat het aardolie werd?

1. Laagjes dood plankton
2. Laagjes dode bladeren
3. Laagjes schelpdieren
4. Laagjes zand en klei

Aardolie ontstaat uit:

1. Plantenresten
2. Resten van dieren

Wat is een nadeel van steenkool?

1. Vervuiling
2. Het is duur
3. Te zwaar om te vervoeren
4. Lastig uit de grond te halen

Steenkool is

1. uitputbaar
2. hernieuwbaar

Steenkool is ontstaan uit ...

1. bomen en planten
2. plankton
3. gesteente
4. fossielen

Wat is steenkool?

1. Samengeperste planten van miljoenen jaren oud
2. Samengeperste zeediertjes van miljoenen jaren oud
3. Een sponzige laag van dode planten
4. Steenkool is een veenlaag uit de Middeleeuwen

Steenkool wordt vaak verbrand in elektriciteitscentrales. Steenkool is een......

1. grondstof
2. brandstof
3. bouwmateriaal

Wat is een groot voordeel van nucleaire energie?

1. Het verbruikt weinig fossiele brandstoffen
2. Geen uitstoot van Co2
3. Geen afval
4. Het is met water op te wekken

Huiswerk

Maak de digitale opdrachten van de Brug 1