H3 PTO 2 L8 Holocaust

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom in de geschiedenisles!

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• 9. Je kent de begrippen genocide, Holocaust en Endlösung.
• 11. Je kan uitleggen wat het verschil is tussen werkkampen en vernietigingskampen.
  
• 17. Je kan uitleggen waarom kamp Vught en kamp Westerbork voorbeelden zijn van concentratiekampen in Nederland. 

Onderdeel WO II/kenmerken Nazisme

- Rassenleer

- Discriminatie en dan vooral antisemitisme

- Uitsluiting Joodse mensen

- Vernietiging Joodse mensen

De Holocaust

Fase 1:  registratie en intimidatie (discriminatie) 

 

Fase 2: afzondering en beroving

Fase 3: deportatie en concentratie

Fase 4: moord en eindoplossing

Fase 1

registratie en intimidatie (discriminatie)

1. Neurenberger Rassenwetten

1935

• Deze wetten moeten de rechten voor Joden sterk beperken, met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.

• Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger
  
• Joden vallen dus buiten de 'Volksgemeinschaft'

2. Kristallnacht 9 november 1938

• Na een radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken nazi-supporters massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.
• De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.
• Duizenden Joden worden opgepakt en naar concentratiekampen in Duitsland gebracht. 
• De familie Frank vlucht na Kristallnacht naar het veilige Nederland

Fase 2

afzondering en beroving

Het leven in de Getto's is zwaar

Fase 3

deportatie en concentratie

...zoals het neerslaan van een opstand in het ghetto van Warschau

Of omdat delen van het ghetto moeten worden ontruimd,

omdat Joden naar concentratiekampen moeten.

Razzia: Door leger/politie opgezette zoekactie en jacht naar mensen 

Kamp Westerbork in Drenthe

Eén van twee concentratiekampen in Nederland (andere: kamp Vught) 

Fase 4

moord en eindoplossing

Einsatzgruppen 

• Tijdens Operatie Barbarossa werden Joden door moordcommando van de SS en soldaten van de Wehrmacht na het veroveren van een stad of dorp doodgeschoten. 
• De joden in grote steden werden eerst in een getto geplaatst.
• De Einsatzgruppen opereerden alleen in Oost-Europa 

Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen.

Totaal slachtoffers: +/- 1 miljoen Joodse mensen

De 'definitieve oplossing'

Het 'Jodenprobleem' blijkt lastig op te lossen.

Optie 1: Executie met soldaten? Kogels zijn duur en soldaten krijgen psychische problemen van het moorden.

Optie 2: In kampen stoppen? Kost tijd, geld, mankracht en voedsel.

Dus: er moet een andere oplossing komen.. 

• In 1942 werd in Berlijn vergaderd over een endlösung voor het 'joodse vraagstuk' op de Wannsee Conferentie
• Er werd voorgesteld om de joden op een efficiënte wijze uit te roeien.

Er werd een rekensom gemaakt: hoeveel Joden zijn er in Europa (11 miljoen) en hoeveel zijn er dat per land 

Dus: hoe groot moet onze operatie zijn?

'Uit het Generalgouvernement, te beginnen bij Lublin, worden de joden naar het oosten afgevoerd. Er wordt gebruikgemaakt van een tamelijk barbaars en niet nader te beschrijven procéde. Van de joden zelf blijft weinig over. In grote lijnen zal zo'n 60 procent worden geliquideerd, terwijl nog 40 procent aan het werk kan worden gezet. De voormalige Gauleiter van Wenen, die deze actie leidt gebruikt een procedure die niet al te veel opvalt. De joden ondergaan een straf, die weliswaar barbaars is, maar die ze ten volle hebben verdiend.'

• Er kwamen zeven vernietigingskampen. 
  
• Via doorvoerkampen werden de joden vanuit heel Europa naar Polen en Wit-Rusland gebracht

Zyklon B

Gifgas voor ongedierte

a. Kwam Jules Schelvis aan in een werkkamp of vernietigingskamp?

b. Wist Jules Schelvis wat er zou gaan gebeuren na aankomst?

c. Leg uit waarom de Nazi's dit zo geheim mogelijk probeerden te houden

Nabespreken

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• 9. Je kent de begrippen genocide, Holocaust en Endlösung.
• 11. Je kan uitleggen wat het verschil is tussen werkkampen en vernietigingskampen.
  
• 17. Je kan uitleggen waarom kamp Vught en kamp Westerbork voorbeelden zijn van concentratiekampen in Nederland. 

Fijne dag!