Les 4/5 april

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Examen schrijven en nu?

Wat behandelen we deze les?

- DE INLEIDING, DE KERN EN HET SLOT VAN EEN TEKST 

- EEN ZAKELIJKE E-MAIL SCHRIJVEN

- EEN VERSLAG/ ARTIKEL SCHRIJVEN

Wat vind je in het middenstuk van de tekst?

1. de inleiding
2. de mening van de schrijver
3. de conclusie
4. de deelonderwerpen

Wat is een deelonderwerp?

1. een onderwerp van een hoofdstuk
2. een aspect van het onderwerp
3. een aspect van het slot
4. een onderwerp van de eerste alinea

Wat is een kernzin?

1. De eerste zin van de inleiding
2. De laatste zin van het slot
3. De belangrijkste zin van een tekst
4. De belangrijkste zin van een alinea

INLEIDING

- vertelt op een interessante en boeiende manier wat het onderwerp van een tekst is

INLEIDING

Naast het onderwerp wordt bijvoorbeeld:

- de aanleiding voor het schrijven van de tekst genoemd

- een voorbeeld bij het onderwerp gegeven

- een leuk, kort verhaaltje (anekdote) verteld

- een belangrijke vraag gesteld

- een mening (over het onderwerp) gegeven

- de hoofdgedachte van een tekst genoemd

-een deskundige over het onderwerp geïntroduceerd

- een korte samenvatting van de tekst gegeven

Inleiding

MIDDENSTUK (KERN)

- bestaat vaak uit meerdere alinea's

- vertelt in elke alinea iets nieuws over het onderwerp (deelonderwerpen)

- elke alinea kan een tussenkopje hebben

SLOT

- dit is de afronding van de tekst

SLOT

In de afrondig wordt bijvoorbeeld:

- de hoofdgedachte van de tekst genoemd

- een advies gegeven

- een conclusie getrokken

- een korte samenvatting van de tekst gegeven

- een toekomstverwachting genoemd

- een vraag uit de inleiding beantwoord

Zakelijke e-mail

Wat was ook alweer een zakelijke e-mail?

1. Een e-mail die je stuurt naar een vriend of vriendin
2. Een e-mail die je stuurt naar je oma
3. Een e-mail die je stuurt naar je klasgenoot
4. Een e-mail die je stuurt naar je docent

Zakelijke e-mail

Uitleg

Zakelijke e-mail

Zakelijke e-mail

Verslag/ artikel schrijven

Wat schrijf je in de inleiding?

1. De inhoud van het verslag
2. De titel
3. Waar het verslag over gaat

Wat is het beste antwoord?

Wat schrijf je in de kern (middenstuk)?

1. De inhoud van je verslag
2. Een herhaling van de inleiding
3. Wat de lezer kan verwachten

Wat schrijf je in het slot?

1. Nieuwe informatie geven
2. Korte samenvatting
3. Vertellen wat de lezer kan verwachten

Titel

Inleiding

Kern

Slot

Bijvoorbeeld 'Mijn stageverslag'

Introductie van het onderwerp

Een samenvatting of een conclusie.

Je vertelt verschillende dingen over het onderwerp

Welk verband hoort bij het signaalwoord?

Oorzaak-gevolg

Tijd

Opsomming

Conclusie

Hierdoor

Voordat

Ook

Dus

Signaalwoorden

Meest voorkomende signaalwoorden en verbanden

Wat is een signaalwoord?

• Verbindingswoorden
•Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s

Tijd

Voordat, nadat, eerst, daarna, wanneer, vroeger.

Opsomming

En, ook, ten eerste, ten tweede, vervolgens

Tegenstelling

Zo, evenals, in vergelijking met, soortgelijk(e)

Oorzaak – gevolg

Door, doordat, waardoor, te danken aan

Doel – middel

Om te, daarmee, waarmee, door middel van

Voorbeeld/ toelichting

Een voorbeeld ( hier)van, ter illustratie, bijvoorbeeld, zoals

Verklaring / argument

Want, omdat, daarom, vanwege, immers,

Voorwaarde

Als, wanneer, tenzij, in (voor) het geval dat

Samenvatting / conclusie

Samengevat, kortom, dus, al met al, vandaar dat

Voordat je begint met schrijven, denk je na over de inhoud van je verslag. Je kunt hiervoor gebruikmaken van de 5 W-vragen en 1 H-vraag: 

wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe? 

Hierna worden deze vragen verder uitgewerkt.

5W+1H

Vraag

Wie

Wat

Waar

Wanneer

Waarom

Hoe (waardoor)

Voor je verslag maak je een schrijfschema. In een schrijfschema schrijf je kort op wat je per deelonderwerp wilt gaan schrijven: je schrijft de informatie in kernwoorden op. Gebruik de antwoorden op bovenstaande vragen om het schrijfschema in te vullen.

schrijfschema

Als je je verslag hebt voorbereid, kun je het uitwerken. Dit doe je als volgt.

–Vraag je af wat het doel is van het verslag en voor wie je schrijft.

–Maak een schrijfschema.

–Vul het schrijfschema in.

–Werk het schema uit tot een verslag.

–Bedenk een titel.

–Voeg eventueel foto's of tekeningen toe.

Voegwoorden

1. Voegwoorden van tijd

Geven aan in welke volgorde dingen zich afspelen

'Hij brengt de kinderen naar sport voordat hij naar zijn werk gaat'.

Voegwoorden zijn:

Nadat, voordat, zolang, terwijl en totdat.

2. Voegwoorden van voorwaarde

Geeft een voorwaarde van de eerste zin voor de tweede zin.

'Hij gaat naar de kroeg, tenzij hij ziek wordt.'

Voegwoorden zijn:

Mits (als), tenzij, wanneer, als en indien

4. Tegenstellende voegwoorden

Geven een tegenstelling tussen zinnen aan

'Piet wilde niet naar het feest, maar Henk wel.'

Voegwoorden zijn:

Maar, echter

Overige voegwoorden

Voegwoorden: en, dat en of

'Hij ging zwemmen en hardlopen.'

'Rij jij of rij ik?'

'Ze vroeg of het leuk was'.

'Ik vertelde dat ik ziek was'.

Aan de slag

Huiswerk:

Oefenopdracht bij een zakelijke e-mail

Oefenopdracht bij een artikel 

Hfd. 1 zakelijke e-mail

Opdracht verslag schrijven

Jij werkt bij de redactie van een schoolkrant. Aan jou is gevraagd om iets te schrijven over vrijwilligerswerk. Dat komt goed uit, want jij zet je al jaren in als vrijwilliger. Vertel iets over het vrijwilligerswerk wat je in het weekend doet. Je mag zelf verzinnen wat dat voor werk is. Noem twee voordelen van vrijwilligerswerk doen. Vertel iets over een gebeurtenis die je altijd is bijgebleven. Noem ook een nadeel van vrijwilligerswerk en weerleg dat nadeel. Sluit af met een tip voor je medestudenten.

Zakelijke brief

Vaste indeling

conventies

(regels)

Vaste indeling:

1. Afzender (schrijver)
2. Geadresseerde (ontvanger)
3. Plaats, datum

4. Betreft (onderwerp)
5.  Aanhef (Geachte...),
6. Inhoud: inleiding - middenstuk - slot
7. Slotgroet (Met vriendelijke groet,)
8. Ondertekening (Handtekening + naam)

Zet een

witregel

tussen de onderdelen

Inhoud

INLEIDING: Wie ben je en waarom schrijf je de brief?

KERN: Informatie geven.

SLOT: Wens of verwachting uitspreken.

VOORBEELD

Checklist

• Naam van de schrijver en de ontvanger (geadresseerde) staan boven aan de brief
• Boven de betreftregel staan plaats en datum
• De brief begint met een beleefde aanhef en eindigt met een beleefde groet
• In de inleiding staat wie je bent en waarom je deze brief stuurt
• In het middenstuk (kern) staat: wat, waarom, waarover..
• In het slot schrijf je wat je van de lezer verwacht
• Op de juiste plekken witregels openlaten
• Beleefd taalgebruik
• Spreek de ander aan met 'u'
• Alle zinnen zijn volledig en begrijpelijk
• Alle woorden zijn juist gespeld