1.1 Koning Willem I

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.1 Koning Willem I

Doelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen waarom in 1815 het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd gevormd en waarom België zich daarvan afscheidde in 1830

KA = De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: socialisme, liberalisme, nationalisme, confessionalisme en feminisme 

Nederland omstreeks 1800?

Wenen

• 1815: Congres van Wenen
• Doelen:
• 1. Machtsevenwicht in Europa
• 2. Herstellen van de 'legitieme' orde (restauratie) 
• 3. Vrede bewaren (Frankrijk in toom houden):
• - Stichten Koningrijk der Nederlanden met Willem I als vorst (1813)
• - Pruisen krijgt gebieden op grens van Frankrijk

"Beschikt over Uwe meningen, Uwe erediensten, Uwe scholen zoals U goeddunkt en laat ons in vrijheid over onze beschikken! Handhaaf Uw zeden en gebruiken, Uw taal, maar laat ons ónze taal, ónze gebruiken en ónze zeden. Maakt wetten uitsluitend in het belang van Uw handel, wij zullen er maken in belang van onze landbouw en industrie."
Voor of tegen Willem I?

1. Voor
2. Tegen

Willem I

• Nederland wordt een constitutionele monarchie: vorst gebonden aan grondwet:
• - Tweede Kamer vertegenwoordigt het volk
• - Tweede Kamer mag wetten maken
• - Eerste  Kamer mag wetten verwerpen - koning kiest leden
• Willem mag echter ook wetten maken en de Tweede Kamer negeren
• In praktijk heeft hij absolute macht
• Grootse doel: eenheid in de Nederlanden

Noord & Zuid

• 200 jaar niet samen geweest
• Zuid:
  - economisch: industrie
  - sociaal: katholiek & adel
  - cultureel: Frans
• Noord:
  - economisch: ambacht & handel
  - sociaal: protestant & burgers
  - cultureel: Nederlands

Willem I

• Economisch:
  - oprichting NHM vooral ten bate voor handelende noorden
  - hoge belasting door schulden noorden
• Politiek: evenveel macht N & Z (maar vooral zichzelf)
• Godsdienstig: Collegium Philosophicum = zuidelijke priesters nieuwe opleiding
• Taal: Nederlands belangrijker

Noord

Zuid

Economisch

Economisch

Politiek

Politiek

Religieus

Religieus

Taal

Taal

Handel

Industrie

Burgers

Aristocratie

Protestant

Katholiek

Nederlands

Frans

Onvrede groeit

• Hongersnood en economische problemen 
• Opera De stomme van Portici  --> opstand
  
  
• 'Heilige liefde voor het vaderland,
  Geef ons de moed en trots;
  Aan mijn land dank ik mijn leven.
  Het zal aan mij zijn vrijheid te danken hebben.'
  

Opstand

Reactie Noorden: Tien Daagse Veldtocht: militaire poging opstand te onderdrukken

Door wegvallen Belgische industrie  grote economische problemen in noorden

1830: onafhankelijkheid België

1839: officiële afscheiding Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Doel van de les

Aan het eind van deze les kun je uitleggen waarom in 1815 het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd gevormd en waarom België zich daarvan afscheidde in 1830.

Gelukt?

Waarom is in 1815 het
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden gevormd?

Waarom scheidde België zich af in 1830?

Hong Kong

• https://nos.nl/artikel/2300273-leider-hongkong-zwicht-na-maandenlang-protest-uitleveringswet-ingetrokken.html 
  
  
  
  
• Wat is de overeenkomst tussen deze situatie en het Verenigd Koninkrijk 1815-1830?

Afsluiting

• Welk verband is er tussen de situatie in Hong Kong en het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 1815-1830?
  
  
  
• Geen gemeenschappelijk verleden
• Uitleveringswet geeft China téveel macht

Wat gebeurt er als een Limburger emigreert naar België? 

Ideologie of idee?

• Ideeën vormen de basis van ideologieën 
• Een ideologie is een verzameling van ideeën die een gemeenschappelijke gedachte hebben:
• Liberalisme: vrijheid
• Socialisme: gelijkheid
• Beide ideologieën hebben hun basis in de Verlichting

Ontstaan

Belangrijk in de ontwikkeling van een ideologie:

1. Massaproductie van kranten

2. Onderwijs voor steeds meer mensen

3. Handvat voor het vormen van een mening: wat gebeurd? Hoe moet je reageren? Wat moet je doen?

Een ideologie geeft advies over wat jij belangrijk vindt en hoe jij je moet gedragen

4. Creëeren van een vijand

Liberalisme / socialisme

Liberalisme:

- Tegen overheidsbemoeienis, protectionisme en de kerk

- Vóór de zakenwereld, vrijhandel en winst

- Vóór privé bezit: egoïstisch?

• Socialisme:
• - Gelijkheid
• - Vóór de groep, tegen het individu
• - Vrij denken, tegen de kerk

1.4 Sociale verhoudingen

Sociale verhoudingen

Situatie in de 19e eeuw

• Woon- en werkomstandigheden zijn door de industriële Revolutie dramatisch 
• Werkomstandigheden: lage lonen, lange werkdagen, geen veiligheidswetten 
• Woonomstandigheden: kleine woningen, slechte hygiëne 
• Groot verschil tussen arm en rijk...

Marx

• Socialisme komt voort ui de ideeën van Karl Marx 
• 1848: revoluties tegen absolutisme 
• Marx en Engels publiceren Communistisch Manifest: 
• Geschiedenis draait om klassenstrijd tussen bezitloze en bezittenden 
• 1867: Das Kapital --> uitwerking ideeën 
• Klassenstrijd zal leiden tot revolutie 
• Gevolg: gelijke verdeling van kapitaal