4.1 Straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Straling en licht

Zichtbare straling. 

bestaat uit het spectrum, alle kleuren van de regenboog. 

De niet-zichtbare straling kunnen we dus niet zien, 

maar wel bewijzen.  

Bedenk een gevolg van niet-zichtbare straling!

Stralingsbron

Plaats die straling uitzendt.

Magnetron

1

microgolfstraling

2

Voedsel

3

2 belangrijke begrippen

Ioniserende straling

Doordringend vermogen

IONISERENDE STRALING

Als de straling wordt geabsorbeerd kan het warmte afgeven of stoffen kapot maken. 

Dat kapot maken noemen we het ioniserend effect. 

Rontgenstraling

In 1894 nam Wilhelm Rontgen de eerste rontgenfoto van de hand van zijn vrouw. Tegenwoordig maken we nog steeds gebruik van deze techniek om bijvoorbeeld te kijken of je gaatjes hebt. 

Wat is rontgenstraling?

Heeft dezelfde eigenschappen als licht

Elektromagnetische straling

Verschil zit in de mate van energie (doordringend vermogen)en schadelijkheid (ioniserend vermogen)

Röntgenstraling

Elektromagnetische straling met een groot doordringend vermogen; 

X-straling.

IONISERENDE STRALING

Radioactieve straling

Röntgen straling

Ultraviolet straling (UV)

De eigenschap dat straling kan doordringen in een stof.

Uv straling

UV straling 

Zonlicht bestaat uit:

95% UV-A straling: huidveroudering

5% UV-B straling: bruin worden (en ook verbranden en daaropvolgend huidkanker) en vitamine D productie

UV straling

• Drinkwater bedrijven gebruiken uv straling om bacterie in water te doden.
• Bijen zien UV straling.
• UV straling zorgt er voor dat je bruin wordt
• Wordt tegen gehouden door atmosfeer

        (ozonlaag, stof en wolken)

• UV kan stoffen laten oplichten (fluorescentie) 

0

Kernstraling

n de natuur komen stoffen voor die uit zichzelf straling uitzenden. 

De straling van deze radioactieve stoffen noem je kernstraling.

Meten van kernstraling

Geigerteller

Een Geiger-Müllerteller; een instrument om te meten hoeveel kernstraling er is.

Nevelvat

In een nevelvat zit een speciaal gas. 

Als er straling door het gas gaat, dan laat de straling 

een condensspoor achter in het vat. 

Je ziet dus niet de straling zelf, maar het spoor dat de straling maakt

NIET-IONISERENDE STRALEN

Radiogolven

Wifi golven

IR straling

De eigenschap dat straling kan doordringen in een stof.

3 soorten kernstraling

Alpha

Beta

Gamma

Straling is altijd gevaarlijk.

1. Juist
2. Onjuist

Licht is een voorbeeld van elektromagnetische straling.

1. Juist
2. Onjuist

Welke soorten straling zendt een wifi-punt uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

Welke soorten straling zendt de zon uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

Welke soorten straling zendt een smartphone uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

X- straling is hetzelfde als röntgenstraling.

1. Juist
2. Onjuist

Röntgenstraling heeft geen doordringend vermogen.

1. Juist
2. Onjuist

De botten op een röntgenfoto zijn wit, omdat de botten straling tegenhouden.

1. Juist
2. Onjuist

Op de zwarte delen van een röntgenfoto is weinig röntgenstraling gevallen.

1. Juist
2. Onjuist