Hst 42 samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom terug!

Op plattegrond zitten

Leerdoelen 

In hst 39 

leer je hoe je een samenstelling moet maken met een koppelteken en met getallen

Samenstelling

Een woord dat bestaat uit twee of meer kleinere zelfstandige naamwoorden, 

heet een samenstelling.

Bijvoorbeeld: 

Voetbalwedstrijd

Voetbalwedstrijd bestaat uit voetbal en wedstrijd, maar voetbal bestaat weer uit voet en bal. Deze samenstelling bestaat dus uit 3 woorden!

Waarom belangrijk

Omdat er elke dag nieuwe woorden ontstaan uit samenstellingen. 

Ook als je zelf werkstukken, webpagina's, e-mails etc. schrijft

EN

Google of andere zoekmachines kennen die woorden (nog) niet. De spellingchecker zal ze niet goed rekenen. 

Dit leer je het beste...

door de regels te stampen 

en gewoon te doen...dus aan de slag

met 1, 2 & 3 hst 42 

Daarna 4 t/m 7 en 9 als huiswerk 

Vraag 1

a video-opname                              i prima achtergrondmuziekje

b algemeen directeur                   j Oost-Indisch doof

c radio-uitzending

d Centraal-Afrika

e menuoptie

f vanille-ijs

g arts-onderzoeker

h gameontwikkelaar

Vraag 2

a havo-examen                  i anti-aanbaklaag

b minikrieltjes                     j dierenartsassistent

c e-mailadressen

d oud-leerlingen

e mega-onzin

f 30+-kaas

g non-actief

h OV-chipkaartsaldo

Vraag 3

tussen -s, -en, -e of -er

Vraag 4

a Zuid-Soedan                               i EHBO-diploma-uitreiking

b zonne-energie                            j bijna-ongeluk

c chef-dirigent                               h collega-accountant

d vitamine C-tekort

e online aankopen => bijvoeglijk naamwoord, geen twee zelfstandig naamwoorden

f anti-Amerikaans

g 5%-kortingsregeling

Vraag 5

a Het aan elkaar schrijven van zo-even zou leiden tot een ander woord met een andere betekenis, namelijk ‘zoeven’.

Vraag 5

b Massagebed kun je op twee manieren lezen. ‘Massa-gebed’ (een gebed dat door een massa wordt uitgevoerd) en ‘massagebed’ (een bed waarop een massage wordt gegeven). 

Ook valkuil heeft meerdere lezingen: ‘valk-uil’ (vogel) en ‘valkuil’ (kuil). 

Het wel of niet plaatsen van een koppelteken is nodig om te bepalen om welke betekenis van het woord het gaat.

Vraag 5

c Bijvoorbeeld: ‘vredestop’ (een vergadering waar wereldleiders onderhandelen over vrede, of juist het stoppen van vrede).

Vraag 6

a Bijvoorbeeld: proces-verbaal.

b Bijvoorbeeld: Op Google komen verschillende varianten voor: proces-verbaal (met koppelteken) en proces verbaal (zonder koppelteken). Internet kent veel fouten, niemand controleert. 

c Bijvoorbeeld: Wanneer je hetzelfde woord verschillend gespeld ziet, is het moeilijk om te bepalen wat de juiste vorm is. Ook zullen mensen de foute varianten eventueel kunnen overnemen.

Vraag 7

a zeventig

b 1; 1909; 306

c tien

d vier; 140

e drie; 30; 40; 50

f 2016; vijfduizend; 47.166

Vraag 9

a 40 kilometerwandelaar                 i twintigeurobiljet

b eendagsvlieg                                      j drielandenpunt

c 112-alarm

d 34.058.122

e vijftienminutengesprek

f 1 aprilgrap

g 0900-nummer

h formule 1-coureur

Poeh poeh

.... dat was me saai.....

Nog 4 hoofdstukken voor het PTO.. dat wordt even doorwerken