KA 22 : Het conflict in de Nederlanden (deel 2) 'Het conflict'

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

'De Opstand'

KA 22 (deel 2)

Havo 4 

Vandaag:

1. Recap

2. Willem van Oranje 

3. Republiek der zeven verenigde Nederlanden

Wat was er ook alweer aan de hand? 

Conflict: politiek & religieus

Wat zien we hier -->

Filips stuurt Hertog van Alfa

- Generaal van Filips II

- Onbeperkte bevoegdheid + 10.000 manschappen

- Raad van beroerten (Bloedraad)

- Ad patibulum! Ad patibulum!

(Jacob Hessels)

Willem van Oranje

- Protestants opgegroeid --> volgt opleiding als leenman van Karel V en bekeerd zich. 

- Erfde een klein stukje land in Frankrijk met de naam 'Orange'. 

Willem mocht zich sindsdien 'prins van Orange' noemen.

- Willem wordt aangesteld door Filips II tot stadhouder van zeeland, 

Holland en Utrecht

Bijnaam Willem aan het hof = Willem de Zwijger 

Willem van Oranje

Wat vond Willem? 

- Voorstander van particularisme 

- Tegenstander van de bloedplakkaten

- Probeerde godsdienstvrede te krijgen (vrijheid van religie)

Tweestrijd tussen wat Filips wil en wat hij zelf vindt

Willem van Oranje

- Als Alva naar de Nederlanden komt, vlucht willem naar het Heilig Roomse Rijk (Nassau). 

- In het Heilig Roomse Rijk begint Willem met het bouwen(huren)  van een leger om de Nederlanden weer terug te krijgen.

Willem versus Alva

- Tot twee keer toe trekt Willem van Oranje met een leger de Nederlanden in. Beide veldtochten mislukken.

- (1572) De watergeuzen nemen Den Briel in. 

- Willem had de Geuzen aan zijn kant

- Al snel sluiten andere steden zich aan bij de Opstand

Willem versus Alva

1576

- Alva reageerd met terreur  (plunderen en moorden) 

- (1576) Alva's troepen komen in opstand (Spaanse furie)

- (1576) Pacificatie van Gent. Verbond tussen alle gewesten tegen het spaanse leger.

- Godsdiensvrijheid in alle gewesten. 

Het spaanse leger moord en plunderd Antwerpen (spaanse furie) 1576

Pacificatie van Gent (1576)

Situatie na de pacificatie van Gent: 

- Godsdienstvrede 

- Anti-Spaans beleid (leger moet weg)

- Willem van Oranje wordt landvoogd (onder de koning)

Let op: Pacificatie van Gent is geen onafhankelijkheidsverklaring

Republiek der zeven verenigde Nederlanden

- Fanatieken calvinisten blijven katholieken lastig vallen

- Katholieken vertrouwen de situatie niet en zoeken hulp bij Spanje.

- Ontstaan Unie van Atrecht (1579)

Unie van Utrecht (1579)

- Reactie op de Unie van Atrecht.

Unie van Utrecht :

• gewesten gaan beter financieel samenwerken
• één gezamenlijk leger maken
• geloofsvervolging verbieden
• particularisme behouden (elk gewest zijn eigen bestuur)

Let op: Unie van Utrecht was tegen het beleid van Spanje,

niet zozeer tegen de koning: Niet onafhankelijk.

Republiek der zeven verenigde Nederlanden

- Willem van Oranje wordt vogelvrij verklaard door Filips II

- Acte van Verlatinghe --> De unie van Utrecht erkend de koning niet meer --> Republiek der zeven verenigde Nederlanden. 

- De gewesten van de Unie van Utrecht gaan opzoek naar een nieuwe landsheer.

- In de Republiek der zeven verenigde Nederlanden hadden calvinisten een bevoorrechte positie. 

Waar was Willem van Oranje tegen?

1. Geloofsvrijheid
2. Particularisme
3. Bloedplakkaten
4. De Watergeuzen

Hertog van Alva was:

1. Een Spaanse katholieke generaal
2. Een Nederlandse protestantse generaal
3. Een Spaanse katholieke koning
4. Een Spaanse protestantse generaal.

WIllem van Oranje

Hertog van Alva

Spaanse furie

Naar het Heilig Roomse Rijk gevlucht 

Stadhouder

Watergeuze

Generaal van Fillips II 

Unie van Utrecht

Unie van Atrecht

Raad van Beroerte

Vecht voor één centraal bestuur

Een van deze begrippen hoort niet in het rijtje thuis. Welke en waarom (historisch argument)?

Pacificatie van Gent - Unie van Utrecht - Acte de Verlatinghe

Huiswerk:

De vragen op de hand-out.