Herhaling H6

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

H6: Wat regelt de Overheid 

6.1: de overheid: wie is dat?

• Drie soorten overheid: Gemeente, Provincie, Rijksoverheid.
• Alle drie hebben verschillende taken. 
• Alles wat de overheid regelt noem je de 'collectieve sector'.
• Wat niet door de overheid wordt geregeld komt uit de 'particuliere sector'.  
• iedereen die in dienst is bij de overheid: ambtenaar
  

De Gemeente

• Regelt alles in je woonplaats
• Voor de aanvraag van ID, Rijbewijs of paspoort
• gaat over sportparken, speelplaatsen, huisvuil, riolering

Gemeente wordt bestuurd door Burgemeester en Wethouders (B&W). 

Gemeenteraad moet plannen goedkeuren en controleren

Infrastructuur

Een belangrijke taak van de overheid is te zorgen voor infrastructuur: voorzieningen waardoor mensen kunnen wonen en werken. 

Bijvoorbeeld: wegen en bruggen, rioleringen, vliegvelden

Een andere naam voor de Rijksoverheid is ...

1. overheid
2. lagere overheid
3. centrale overheid

De verkeersdrempels in de gemeente moeten hoger worden!
Wie doet dat?

1. Gemeente
2. Provincie
3. Rijk

De postbode was vroeger een ambtenaar. Vroeger was het bedrijf actief in de ..... sector.

1. particuliere
2. collectieve

6.2: wat doet de overheid: voor ons?

Zorgt voor:

• Collectieve voorzieningen
• Sociale zekerheid (die worden betaald uit de 'sociale premies)
• AOW, huur- en zorgtoeslag 

Wat de overheid niet regelt: particuliere sector

waar iedereen gebruik van kan maken en die de overheid betaalt

uitkering voor mensen die geen of weining injkomen hebben

Een voorbeeld van infrastructuur is..?

1. Metrotunnels
2. Auto's
3. Vliegtuigen
4. Treinen

Welk begrip hoort NIET bij sociale zekerheid?

1. Huurtoeslag
2. Sociale media
3. Sociale premies
4. WW-uitkering

Achter welke letter staan alleen maar bedrijven die horen bij de collectieve sector?

1. brandweer, douane en luchtvaartmaatschappij
2. brandweer, douane en rechtbank
3. brandweer, luchtvaartmaatschappij en rechtbank
4. douane, luchtvaartmaatschappij en rechtbank

6.3: hoe komt de overheid aan geld?  

Je betaalt belasting als je:

inkomen verdient                                           inkomensbelasting

winst maakt in een bedrijf                         winstbelasting

iets koopt                                                           BTW

                        

Bijzondere vorm van belasting

Accijns: is een verbruiksbelasting, zit op: tabak, alcohol en benzine. 

Overheid wil gebruik verminderen

Als de overheid het gebruik wil stimuleren, dan geeft ze subsidies (bv zonnepanelen) 

     

Overige inkomsten 

Niet-belastingontvangsten:

• winst van overheidsbedrijven (NS, Loterij)
• verkoop van aardgas
• boetes

Waarop zit geen accijns?

1. alcohol
2. brandstof
3. tabak
4. tijdschriften

Wat is geen belasting?

1. BTW
2. Loonbelasting
3. Subsidie
4. Accijns

Welke van onderstaande inkomsten van de overheid zijn niet-belastingontvangsten?

1. aardgas 2. accijns 3. boetes 4. winst staatsloterij

1. 1, 2, 3
2. 1, 2, 4
3. 2, 3, 4
4. 1, 3, 4

Als je een betaalde baan hebt betaal je:

1. Loonbelasting
2. Vermogensbelasting
3. Winstbelasting
4. BTW

6.4 Komt de overheid rond? 

Waar geeft de overheid geld aan uit?

Dit staat in de Rijksbegroting. Deze wordt opgesteld door de Minister van Financiën en besproken op Prinsjesdag. 

De toelichting op de begroting heet de Miljoenennota. 

Uitgaven en inkomsten

• Houdt de overheid geld over: begrotingsoverschot
• Komt de overheid geld tekort: begrotingstekort

Bij een begrotingstekort....

• Minder uitgeven (minder uitkeringen, toeslagen, lager salaris ambtenaren, minder geld voor wegen, defensie)
• Meer inkomsten (dus meer en hogere belastingen)
• Geld lenen (geld lenen kost geld: --> rente)

Welke uitspraak over de miljoenennota en de rijksbegroting is juist?

1. De rijksbegroting licht de miljoenennota toe
2. De miljoenennota licht de rijksbegroting toe
3. De rijksbegroting en de miljoenennota zijn hetzelfde

Op welke dag worden de begroting van Nederland gepresenteerd?

1. Op Prinsjesdag
2. Op Koningsdag
3. Op de dag van verkiezingen