Module 1 - les 4 De ontwikkeling van de baby

• module 1
• MBO
• Studiejaar 1

Module 1:

Mijn identiteit

Vista groen: 0R 79G 89B

Vista oranje: 229R 106G 84B

Vista groen: 0R 79G 89B

Vista oranje: 229R 106G 84B

Leeropbrengst module:

Deel 1:  Terugkijkend op mijn ontwikkeling

Les 1: De psychologie van de ontwikkeling 

Les 2: Ontwikkelingsaspecten

Les 3: Prenatale ontwikkeling en geboorte

Les 4: Ontwikkeling van de baby 

Les 5: Ontwikkeling van de peuter 

Les 6: Ontwikkeling van de kleuter

Les 7: Factoren die de ontwikkeling bepalen 

Les 8: Voorwaarden voor ontwikkeling

Workshop 4:

De ontwikkeling van de baby

Doelen

Aan het eind van de les:

• kun je de verschillende ontwikkelingsaspecten benoemen
• kun je kenmerken van onderstaande ontwikkelingsaspecten benoemen:
  - lichamelijke ontwikkeling
  - cognitieve ontwikkeling
  - sociale ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling
  - emotionele ontwikkeling
  - seksuele ontwikkeling
• weet je wat hechting is en waarom een goede hechting zo belangrijk is
• Weet je hoe communicatie bij een baby verloopt

Begrippen

sensitief, actief, reagerend wezen, responsiviteit, 

lichamelijke ontwikkeling; motorische ontwikkeling, reflexbewegingen, sensomotorische ontwikkeling, zintuigelijke beweging

cognitieve ontwikkeling; rijpingsprocessen, ervaringsleren, herhalingsleren, imitatie leren

sociale ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling; lichaamstaal en temperament

emotionele ontwikkeling; huilen, lachen, lichaamscontact, taalontwikkeling; echolalie, spelontwikkeling

Theoretische bronnen:

Ontwikkeling en activiteiten PW.

Hoofdstuk 5 ontwikkeling van de babu blz. 64 t/m 76

Artikel: Over hechting, ook wel gehechtheid genoemd, Heijtingweerts

Wat gaan we doen?

Theorie: 

We bekijken hoe de ontwikkeling van de baby verloopt op de verschillende ontwikkelingsgebieden/ontwikkelingsaspecten

Maken: 

een tijdlijn waarin die ontwikkelingsfasen terugkomen, gekoppeld aan de verschillende ontwikkelingsaspecten en life events.

Je schrijft beschrijft per ontwikkelingsfase, life events op.

Na deze les gaan we de theorie over de ontwikkeling van de baby weer koppelen aan onze eigen tijdlijn.

Daarnaast werk je de begrippen uit deze les weer uit op een manier die bij jou past. Denk aan een mindmap, begrippenlijst, tekening, etc,

Heb je nog herinneringen uit je babytijd?(door foto's of filmpjes)

Inleiding

Als jij een baby ziet, raak je dan ook al snel vertederd? Vind je het leuk om op kleine kinderen te passen? Om een baby vast te houden, een flesje te geven? Dan is het je vast opgevallen hoe snel een baby groeit en ontwikkelt. De ontwikkeling van de baby staat in deze les centraal.

www.facebook.com

In de filmpjes zie je twee baby's die zichzelf voor het eerst in de spiegel zien. Of ziet de baby niet zichzelf? Is de baby zich eigenlijk bewust van zichzelf? De antwoorden krijg je tijdens dit thema.

Lichamelijke ontwikkeling

• Reflexen
• Oog – hand coördinatie
• Zintuigelijke ontwikkeling

Cognitieve ontwikkeling

• Aanleren van vaardigheden
• Taal en spel

Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling

• Lichaamstaal en temperament
  
• Ontbreken van het ik – gevoel

Seksuele ontwikkeling

Emotionele ontwikkeling

• Huilen en lachen
  
• Lichaamscontact
  
• Hechting

Inhoud

De geboorte is misschien wel, samen met de dood, de belangrijkste overgang die we ooit in ons leven meemaken en blijft een belangrijk samenspel tussen moeder en kind.

We spreken over baby als ene kind tussen de 0 en 18 maanden is.

In het eerste levensjaar maakt een baby een enorme ontwikkeling door, vooral op motorisch gebied. 

Een babytijd loopt van compleet afhankelijk en hulpeloos naar het verkennen van de wereld om je heen. De mond heeft hierbij een belangrijke functie.

Opdracht

Bekijk het volgende filmpje van het eerste jaar van een baby en noteer de veranderingen die je opvallen. Weet je ook bij welk ontwikkelingsaspect de verandering hoort?

Lichamelijke, cognitieve, sociale en persoonlijkheids, emotionele of seksuele ontwikkeling.

Het filmpje duurt 8 minuten, je kunt het op youtube versneld afspelen (x2) dan beperk je het naar 4 minuten. Of steeds stukjes overslaan.

Het filmpje duurt 8 minuten, je kunt het op youtube versneld afspelen (x2) dan beperk je het naar 4 minuten. Of steeds stukjes overslaan.

Lichamelijk ontwikkeling

• enorme lichamelijke groei, 
• grote motorische ontwikkeling 
• ontwikkeling van de zintuigen
  
  

Bij geboorte is + 50 cm en 3,5 kg

Bij een jaar + 75 cm en + 10 kg

Eerste bewegingen zijn reflexbewegingen

Reflexen zijn automatische reacties op prikkels van buitenaf

Slaap is heel belangrijk

Je wordt geboren met 2 reflexen

Zuigreflex – krachtig zuigen

Grijpreflex – bij de voetjes en bij de handjes.

Opdracht: Er zijn nog meerder reflexen te ontdekken bij baby’s. Ga hier naar opzoek en beschrijf ze.

De baby wordt geboren met 2 reflexen:

1. Zuigreflex – wanneer je iets in de mond van de zuigeling stopt gaat hij krachtig zuigen. Dit reflex is belangrijk om te overleven.

2. Grijpreflex – dit kan worden opgeroepen bij de voetjes en bij de handjes. De handreflex is op het opwekken door een vinger in de handpalm van de baby te leggen.

Welke reflexen heb je gevonden?

Reflexen linkje

Spierbeheersing

De meeste reflexen verdwijnen na een paar maanden en een baby leert dan zijn spieren beheersen.

Het leren beheersen van de spieren volgens een vaste volgorde; eerst de spieren van zijn nekje, later van zijn romp en nog later zijn armpjes

Ongericht naar gericht; van ongericht (toevallige), onbeheerste bewegingen naar doelgerichte, beheerste bewegingen

Grof naar fijn; de grove motoriek het eerst , de fijne motoriek het laatste.

Dichterbij naar veraf; hoe dichter de spier de romp bevindt , des te eerder de spier wordt beheerst

En van boven naar beneden; hoe dichter de spier bij de hersenen , hoe eerder die wordt beheerst

Belangrijke begrippen:

Oog-handcoördinatie: bij +3 maanden = Afstemming tussen tussen ogen en handen

Sensomotorische ontwikkeling = de ontwikkeling van de samenhang tussen de ontwikkeling van de zintuigen en de motoriek

- 3 maanden reiken naar voorwerpen; eerst beide armen, later met één arm

- 5 maanden een voorwerp te grijpen en bewust in een bepaalde richting te sturen

- 6 maanden van de ene hand naar de andere hand

- 12 maanden Pincetgreep      (wijsvinger en duim)

Zintuigelijke ontwikkeling

Bij de geboorte werken de zintuigen nog niet goed en volledig. Een zintuig is een groep van zenuwcellen, die gevoelig is voor prikkels van buitenaf.

Welke zintuigen ken je?

Tip! het zijn er 5.

Zien: Vlak na de geboorte vaag en onscherp zien / Wel verschil tussen licht en donker / 2 maanden gericht kijken, kan al volgen

  

Horen: Gehoor goed ontwikkeld / nog geen betekenis geven aan geluid / De stem moeder herkennen vanaf de geboorte

Ruiken: Herkenning van moeder vindt ook plaats van geur

Voelen: De tastzintuig belangrijk / Mond - kennis met de wereld om hem heen. Ontdekt de eigenschappen van materialen

Proeven: Voorkeur voor zachte smaken (zoet), lauw en glad voedsel/geboorte 1000 smaakpapillen

Cognitieve ontwikkeling

• Het begin van het denken vanaf 6 maanden
• Het aanleren van vaardigheden
• De taalontwikkeling

Het begin van het denken

Vanaf 6 maanden: begin van het denken

Tussen 6 en 12 maanden vermogen om een beeld in zijn geheugen vast te houden zonder het te zien ->

Objectpermanentie: het besef dat mensen en voorwerpen blijven bestaan, ook als ze niet zichtbaar zijn 

Scheidingsangst: is de angst bij mensen om verlaten te worden

Er is een verband tussen objectpermanentie en scheidingsangst. Zolang er geen sprake is van objectpermanentie, zal hij zijn opvoeder niet missen. Is er wel sprake van objectpermanentie, dan denkt de baby dat zijn ouders voorgoed weg zijn. Doordat de baby steeds ervaart dat zijn ouders wel terugkomen, neemt zijn scheidingsangst af.

Het aanleren van vaardigheden

Een baby wordt vooral motorisch veel vaardiger. -> noem eens enkele voorbeelden

Rijpingsprocessen spelen hierin een belangrijke rol. -> de baby moet er aan toe zijn.

Er zijn 3 kenmerken te onderscheiden binnen het leren:

• Ervaringsleren: het leert de dingen door het zelf te doen
  
• Herhalingsleren: het leert door eindeloos te oefenen, herhalen
  
• Imiterend leren: het leert doordat andere het voordoen, ‘na-apen’
  

De taalontwikkeling

Leert praten door andere na te bootsen. Van mondbewegingen naar brabbelen en symboolbewustzijn.

Vanaf 8 maanden probeert een baby actief woorden en klanken na te bootsen

Brabbelen: taalverweving waarin de baby spraakklanken oefent zonder dat betekenisvolle eenheden kan samenvoegen

Symboolbewustzijn: de baby begrijpt dat iemand of iets voor een bepaald persoon / ding staat

Rond eerste verjaardag het eerste woordje

Korte tussenevaluatie lesdoelen

Aan het eind van de les:

• kun je de verschillende ontwikkelingsaspecten benoemen
  
• kun je kenmerken van onderstaande ontwikkelingsaspecten benoemen:
  

- lichamelijke ontwikkeling

- cognitieve ontwikkeling

Sociale- en persoonlijkheidsontwikkeling

• Lichaamstaal en lichaamscontact zijn belangrijk
• Temperament= de aangeboren manier waarop iemand reageert op bepaalde omstandigheden (Hoe zit dat bij jezelf?)
• Ontwikkelen van het ik-gevoel ->zelfbewustzijn

Seksuele ontwikkeling

De basis voor het lichamelijk genieten wordt gelegd in de babytijd. Het gehele lichaam is gevoelig voor aanraking en een baby maakt contact met de wereld door te voelen en aangeraakt te worden.

Huid – op huid contact is erg belangrijk

Emotionele ontwikkeling

Een goede emotionele ontwikkeling is een belangrijke basis voor de rest van je leven.

Hoe vormt deze ontwikkeling zich?

- Ervaringen of hij anderen kan vertrouwen of niet (koesteren, eten, schone luier, rust)

Een baby is nog niet in staat om over anderen en zichzelf na te denken, maar ervaart alleen of hij zich prettig voelt of niet. Dit uit een baby via zijn lichaam (huilen, spugen, etc.) 

Een baby kan niet doen alsof. Een baby voelt zich prettig als zijn ouders en opvoeders zijn behoeften voldoende bevredigen.

In het ervaren van de baby komt ook het karakter van de baby terug.

Hechting

Wat is het?

Gehechtheid is de selectieve en duurzame gevoelsmatige band tussen het kind en zijn ouders. Door deze affectieve (gevoelsmatige)  band ontwikkelt het kind een basispatroon van vertrouwen in de ander.

De affectieve band tussen kind en ouder(s) groeit en versterkt de identiteit van het kind en komt tot stand vóór het 5e levensjaar. 

Hoe en met wie een duurzame hechting plaatsvindt is afhankelijk in welke cultuur kinderen opgroeien. (moeder-kind of net een heel netwerk van evrzorgers)

Hechting

Wat ongunstig is voor de ontwikkeling van een kind zijn de volgende zaken:

- Breuken met de ouders door ziekte en verlating

- Voortdurende verwaarlozing en/of mishandeling (misbruik) op lichamelijk en emotioneel gebied

Op latere leeftijd vertaalt zich dit soms in angsten, depressie, het onvermogen om affectieve banden op te bouwen ook wel in delinquent gedrag.

Hechtingsproces - periode waarin een belangrijke, gevoelsmatige band ontstaat

Veilige hechting -> een langdurige, warme gevoelsrelatie is ontstaan

Onveilige hechting -> een koele en / of gevoelsarme relatie is ontstaan

Afspelen tot 5.35

Korte tussenevaluatie lesdoelen

Aan het eind van de les:

• kun je kenmerken van onderstaande ontwikkelingsaspecten benoemen:

- sociale ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling

- seksuele ontwikkeling

- emotionele ontwikkeling

• weet je wat hechting is en waarom een goede hechting zo belangrijk is
  
• weet je hoe communicatie bij een baby verloopt

Opdracht

Maak een tijdlijn van de levensloop van jezelf en je toekomstige ik

Beschrijf per ontwikkelingsfase + gebied wat voor jou van toepassing is (gebruik van theorie). 

In de volgende les bespreken we de ontwikkelingsaspecten, die voeg je dan ook toe.

Beschrijf per ontwikkelingsfase/gebied/aspect life events. Je kijkt daarna of deze life events passend zijn binnen een bepaalde ontwikkelingsfase en wat de gevolgen daarvan (mogelijk) zijn geweest. Denk ook aan de fases die nog moeten komen.

Hoe: creatief! (foto's, quotes, tekeningen, verhalen, etc.).

Doel; de theorie uit het boek koppelen aan jouw eigen praktijk.

Voorbeeld Pinterest

https://nl.pinterest.com/pin/331014641363741938/

Opdracht bij deze les:

• Vul je eigen tijdlijn weer aan met informatie over de ontwikkeling van de baby en hechting.
  - zoek uit wat hechtingsfiguren zijn (internet) en wie dat voor jou waren. Ga hiervoor in gesprek met de mensen  die je hierover meer kunnen vertellen. Koppel dit weer aan de theorie uit de les en het boek. Noteer dit in het ik-boek.
• Bekijk de aflevering van Breingeheim over het babybrein en maak aanstekingen (mindmap, tekening, etc.) over de inhoud. Wat herken je uit de theorie?

het babybrein

https://www.npostart.nl/breingeheim/26-04-2011/POW_00375762

Evaluatie lesdoelen

Aan het eind van de les:

• kun je de verschillende ontwikkelingsaspecten benoemen
  
• kun je kenmerken van onderstaande ontwikkelingsaspecten benoemen:
  

- lichamelijke ontwikkeling

- cognitieve ontwikkeling

- sociale ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling

- emotionele ontwikkeling

• weet je wat hechting is en waarom een goede hechting zo belangrijk is
  
• weet je hoe communicatie bij een baby verloopt

Ik kan verschillende kenmerken van de ontwikkelingsaspecten benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan uitleggen waarom hechting zo belangrijk is.

😒🙁😐🙂😃

Her heb ik nog vragen over / hulp bij nodig / wil ik nog meer over te weten komen:

Evaluatie lesdoelen

Lesdoel:

Waarde van doel voor module:

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les/workshop:  de ontwikkeling van de peuter

Huiswerk: 

Lezen: theorie.....

Doen: 

1. Bekijk de aflevering van Breingeheim over het babybrein  en maak aantekingen (mindmap, tekening, etc.) over de inhoud. Wat herken je uit de theorie?
2. Bekijk het filmpje over hechting en vat dit op jouw eigen manier samen
3. Koppel de theorie uit de les en het filmpje weer aan jullie eigen tijdlijn 
4. Verwerk de begrippen ook weer in een mindmap, samenvatting, teking, etc.

het babybrein

https://www.npostart.nl/breingeheim/26-04-2011/POW_00375762

Extra opdracht babybrein

bekijk de aflevering van Breingeheim over het babybrein en maak aanstekingen (mindmap, tekening, etc.) over de inhoud. Wat herken je uit de theorie?

https://www.npostart.nl/breingeheim/26-04-2011/POW_00375762

www.npostart.nl

Extra opdracht hechting:

De volgende video gaat over hechting, oorzaken, gevolgen en wat jij als leerkracht of OA-er kunt doen. Bekijk het filmpje en maak hier op jouw eigen manier een samenvatting van.

https://www.youtube.com/watch?v=HcbzpJ_5L4Q