TW2-grammatica -woordsoorten-herhaling (met theorie!)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Woordsoorten die je moet kennen:

• lidwoorden 
  
• werkwoorden: hulp-, zelfstandig, (wederkerend) en koppelwerkwoord 
• zelfstandig naamwoord
  
• voorzetsel
• bijvoeglijk naamwoord
• bijwoord
• voornaamwoorden: persoonlijk, bezittelijk, aanwijzend, vragend en wederkerend (nog te behandelen/LessonUp)
  
• telwoord (nog te behandelen/LessonUp)

Benoem de woordsoorten:
Woordsoorten zijn lastig.

'Woordsoorten' =

1. zn
2. ww
3. bn
4. lw

Benoem de woordsoorten:
Woordsoorten zijn lastig.

'lastig' =

1. zn
2. ww
3. bn
4. lw

Er zijn ... soorten werkwoorden. (woordsoorten)

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
'prijs' =

1. vz
2. zn
3. bn
4. lw

Hoe noem je de volgende woordsoorten?

in, op, onder, door

1. lidwoorden
2. voorzetsels
3. telwoorden
4. aanwijzende voornaamwoorden

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
'gewonnen" =

1. hww
2. zww
3. kww
4. wed.ww

1. persoonlijk vnw
2. bezittelijk vnw
3. wederkerend vnw
4. wederkerig vnw

Wat is het vragend voornaamwoord?

1. het
2. is
3. wat
4. vragend

1. aanwijzend vnw
2. vragend vnw
3. onbepaald vnw

1. aanwijzend vnw
2. vragend vnw
3. bezittelijk vnw
4. persoonlijk vnw

Welk woord is het bijvoeglijk naamwoord in deze zin?
'Judith trok een vragend gezicht.'

1. vragend
2. trok
3. gezicht
4. Judith

Wat is géén vragend voornaamwoord?

1. Wie
2. Hoe
3. Wat
4. Welk

maken:

Instapopdracht blz. 137

Het zelfstandig werkwoord (zww)

Het zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in een zin en geeft altijd een handeling (actie) aan. Het zelfstandig werkwoord is voor de betekenis van een zin onmisbaar. Als je het weg zou laten in een zin, blijft een zin over die niet te begrijpen is.

Lidwoorden:

• Het bepaalde lidwoord (blw): de, het 

(geeft één speciaal ding aan)

• Het onbepaalde lidwoord (olw): een 

(kan elke willekeurig ding zijn)

Het hulpwerkwoord (hww)

Hulpwerkwoorden staan nooit in hun ééntje in een zin!
Ze komen dus alleen voor als er twee of meer werkwoorden in de zin staan.
Hulpwerkwoorden bieden hulp aan het zelfstandig werkwoord of het koppelwerkwoord.
In een zin kunnen meerdere hulpwerkwoorden voorkomen.

Het koppelwerkwoord (kww)

Bij een naamwoordelijk gezegde is er altijd sprake van een koppelwerkwoord in combinatie met een naamwoordelijk deel, dat wordt dan samen met de rest van de werkwoorden het naamwoordelijk gezegde genoemd.

De kww zijn: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten  (dunken) en (voorkomen)   

Let op betekenissen:

lijken: niet in lijken op

schijnen: niet als in de zon schijnt

heten: niet als in ik heet Caro, maar als het heet hier leuk te zijn (soort schijnen)

dunken en voorkomen: zie heten

Het zelfstandig naamwoord (zn)

• Zelfstandig naamwoorden zijn woorden waar je een lidwoord voor kunt zetten.
• Zn kunnen concreet--> czn (iets wat je kunt vasthouden, bijv. een tafel) zijn of 
• abstract-->azn (iets wat je niet kunt vasthouden, bijv. de geest) 
  
• Ook eigennamen--> zn-e (Caro, Frankrijk, de Mont Blanc, de Amstel) zijn zn.

Het voorzetsel (vz)

Een voorzetsel is een woord dat je niet kunt veranderen. Het is dus altijd hetzelfde, of het nu voor een zelfstandignaamwoord in enkel- of in meervoud staat.

Het bijvoeglijk naamwoord (bn)

• Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een  zelfstandig naamwoord. 
• Het geeft een eigenschap, kenmerk of toestand aan van een zelfstandig naamwoord. 
• Vaak staan ze voor het zn waar ze bij horen, maar niet altijd!

Voorbeelden:

de rode auto         rode zegt iets over auto en is dus bn

de auto is rood    rood zegt iets over auto en is dus bn

Het bijwoord (bw)

*Een bijwoord zegt iets over hoe, wanneer, waar iets gebeurt. *Een bijwoord kan iets zeggen over alle andere woordsoorten *BEHALVE over een zn (want dat doet het bn al).

De voornaamwoorden

Dit zijn er nogal wat, dus ik behandel ze allemaal apart.

Eerst: het aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw)

Het woord zegt het al; het aanwijzend voornaamwoord wijst (bijna) letterlijk iets of iemand aan.

Kijk hier voor voorbeelden.

Het vragend voornaamwoord (vr.vnw)

Het vragend voornaamwoord verwijst naar personen of dingen die ergens naar 'vragen'.

De vragende voornaamwoorden zijn: wie, wiens, wat, wat voor (een), welk en welke

Voorbeelden (klik!)

Persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw)

Het persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een persoon of een groep personen, zonder ze bij naam te noemen.

Vervang de persoonlijke voornaamwoorden door namen van personen als je het niet zeker weet. Kun je het niet vervangen door een naam, dan is het dus geen persoonlijk voornaamwoord!

Voorbeelden (klik!)

Bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw)

Het bezittelijk voornaamwoord staat bijna altijd voor een zelfstandig naamwoord. Het zelfstandig naamwoord is dan van iemand.

Voorbeelden (klik!)

wederkerend voornaamwoord

Zie volgende LessonUp!