4. Dichtheid Basis

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

4. Dichtheid basis

Notitie voor docent

meenemen

- voorwerp om dichtheid van te bepalen (bijvoorbeeld bout)

- weegschaal

- maatcilinder + water

Planning 

• Wat is dichtheid?
  
• Formule voor dichtheid
• Voorbeelden
• Tijd voor huiswerk

Wat is zwaarder?

Hout of staal?

Wat is zwaarder?

Hout of staal?

Wat is zwaarder?

Hout of staal?

Staal is zwaarder dan hout

Wat is zwaarder?

Hout of staal?

Staal is zwaarder dan hout

Staal heeft een grotere dichtheid dan hout

Wat is zwaarder? Hout of staal?

Staal is zwaarder dan hout

Staal heeft een grotere dichtheid dan hout

Je zou misschien in eerste instantie zeggen 'staal is zwaarder dan hout'. Dit is niet goed. Want dan zou je zeggen dat een stalen paperclip zwaarder is dan een houten tuinhuisje. Dit klopt natuurlijk niet. Je zegt 'staal heeft een grotere dichtheid dan hout'

Wat is dichtheid?

Dichtheid = Hoeveel massa er aanwezig is in een bepaald volume

Dichtheid

• Dichtheid is een stofeigenschap
• Het symbool is de Griekse letter :   ρ (rho)
• Eenheid = gram per kubieke centimeter (g/cm³)

Dichtheid

Alle stoffen hebben verschillende dichtheden.

Je hoeft deze tabel niet uit je hoofd te leren. Je krijgt hem erbij op de toets.

Dichtheid

Alle stoffen hebben verschillende dichtheden.

Wat betekent dit?

bijvoorbeeld: glas heeft een dichtheid van 2,6 g/cm³. Dit betekent dat 1 cm³ glas een massa heeft van 2,6 g.

Je hoeft deze tabel niet uit je hoofd te leren. Je krijgt hem erbij op de toets.

Formule van dichtheid in woorden

Formule van dichtheid in symbolen

Herhaling : Symbolen van Massa & Volume

Massa                                   Volume

m = 204,3 g                       V = 18 cm³                               

Formule schrijf je met symbolen

Formule van dichtheid

dichtheid 

in g/cm³

massa

in g

volume in cm³

Voorbeeld berekening

Wat is de dichtheid van deze bout?

Maak een nette berekening.

gevraagd:                   gegeven:                     berekening:

Oefenvraag 1

Je hebt een blokje met een volume van 15 cm³. De massa is 65 gram. Wat is de dichtheid van dit blokje?

gevraagd:                   gegeven:                     berekening:

Oefenvraag 1 - Antwoord

Je hebt een blokje met een volume van 15 cm³. De massa is 65 gram. Wat is de dichtheid van dit blokje?

gevraagd:                   gegeven:                     berekening:

ρ = .... g/cm³

V = 15 cm³

m = 65 g

ρ=​15​​65​​=4,33

g/cm³

Oefenvraag 2

Wat is de dichtheid van dit schaakstuk?

Maak een nette berekening.

Oefenvraag 2 - Antwoord

Wat is de dichtheid van dit schaakstuk?

gevraagd:             gegeven:                     berekening:

ρ = .... g/cm³

V = 78 - 60 = 18 cm³

m = 204,3 g

ρ=​15​​65​​=4,33

g/cm³

(onderdompelmethode)

(staat op de weegschaal)

Samenvatting - Dichtheid

Alle stoffen hebben verschillende dichtheden.

Wat betekent dit?

bijvoorbeeld: glas heeft een dichtheid van 2,6 g/cm³. Dit betekent dat 1 cm³ glas een massa heeft van 2,6 g.

Je hoeft deze tabel niet uit je hoofd te leren. Je krijgt hem erbij op de toets.

Samenvattend - Formule van dichtheid

dichtheid 

in g/cm³

massa

in g

volume in cm³

ρ=​V​​m​​

Berekeningen stappenplan

stap 1: Schrijf op wat er gevraagd wordt (ρ, m of V)

stap 2: Schrijf de gegevens op die in de vraag staan 

stap 3: Zet de gegevens in de juiste eenheid (zie hierboven)

stap 4: Schrijf de juiste formule op die je gaat gebruiken

stap 5: Schrijf de formule nog eens op, nu met de gegevens

stap 6: typ de som in je rekenmachine

stap 7: schrijf je antwoord op met eenheid

Voorbeeld

Verwerkingsvragen

Dit is Huiswerk

In SOM vind je wanneer je dit precies moet af hebben

De groene vragen zijn optioneel

Vraag 1: Er zijn twee grootheden nodig voor het berekenen van de dichtheid.
Weet je welke dat zijn?

1. lengte en breedte
2. massa en volume
3. massa en gewicht
4. massa en lengte

Vraag 2: Hoe bereken je de dichtheid van een voorwerp?

1. dichtheid = massa x volume
2. dichtheid = massa : volume
3. dichtheid = volume : massa
4. dichtheid = eindstand - beginstand

Grootheden

Eenheden

Vraag 3: Plaats bij alle drie de woorden de juiste symbolen

Massa

Volume

Dichtheid

m

cm³

g

ρ

V

g/cm³

Vraag 4: Als ik een blokje door midden snij, wordt de dichtheid ook kleiner

1. waar
2. niet waar

Vraag 5: De blokken zijn gemaakt van hetzelfde materiaal.
Wat kun je zeggen over de dichtheid?

1. Blok 1 heeft de grootste dichtheid
2. Blok 2 heeft de grootste dichtheid
3. De dichtheid van beide blokken is gelijk
4. Je kunt niet weten welk blok de grootste dichtheid heeft

Vraag 6a: Bekijk de vraag hiernaast. Wat wordt hier gevraagd?

1. ρ = ..... g/cm³
2. p = ...... g/cm³
3. p = ..... g/cm
4. ρ = ...... g/cm

Vraag 6b: Bekijk de vraag hiernaast. Wat zijn de gegevens bij deze vraag?

1. V = 1500 g m = 1840 cm³
2. g = 1500 cm³ = 1840
3. m = 1500 g V =1840 cm³
4. cm³ = 1500 g = 1840

Vraag 6c: Bekijk de vraag hiernaast. Welke formule gebruik je voor het oplossen van deze vraag?

1. ρ=​V​​m​​
2. m=ρ⋅V
3. ρ=​m​​V​​
4. V=​ρ​​m​​

Vraag 6d: Je bent nu bijna klaar met de vraag. Zie de berekening tot nu toe hiernaast. Wat is de laatste stap?

1. ρ = 1500 ÷ 1840 = 2,7 g/cm
2. ρ = 1500 ÷ 1840 = 0,81 g/cm
3. ρ = 1500 ÷ 1840 = 0,81 g/cm³
4. ρ = 1500 ÷ 1840 = 2,7 g/cm³

gevraagd:

ρ = .... g/cm³

gegeven:

m = 1500 g

V = 1840 cm³

berekening:

ρ = 1500 ÷ 1840 = 0,81 g/cm³

ρ=​V​​m​​

Bekijk nu nog eens de gehele berekening van de vorige vraag, gebruik dit als voorbeeld bij de rest van de vragen.

Vraag 7: Een blokje van 43 gram heeft een volume van 3,79 cm3. Wat is de dichtheid van dit blokje?

1. ρ = 11,3 g/cm³
2. ρ = 0,088 g/cm³
3. ρ = 11,3 g/cm
4. ρ = 0,088 g/cm

Vraag 8a:
wat is het volume van de steen?

Vraag 8b:
De massa van de steen is 10 gram
wat is de dichtheid?

geef je berekening met formule en je antwoord met eenheid

Vraag 9:
Wat is de dichtheid?

geef je berekening met formule en je antwoord met eenheid

Vraag 10:
Bereken de dichtheid van
het blokje

geef je berekening met formule en je antwoord met eenheid

Vraag 11: Een blokje heeft een massa van 0,2 kg en een 63,5 cm3. Bereken de dichtheid.

geef je berekening met formule en je antwoord met eenheid

Antwoorden open vragen

Vraag 8b

gevraagd

ρ = ..... g/cm³  

gegeven

V = 9 cm³

m = 10 g

berekening

ρ = 1,11 g/cm³

ρ=​V​​m​​

ρ=​9​​10​​

Vraag 9

gevraagd

ρ = ..... g/cm³  

gegeven

V = 500 mL = 500 cm³

m = 570 g

berekening

ρ = 1,14 g/cm³

Vraag 10

gevraagd

ρ = ..... g/cm³  

gegeven

V = 10 cm³

m = 27 g

berekening

ρ = 2,7 g/cm³

ρ=​V​​m​​

ρ=​500​​570​​

ρ=​V​​m​​

ρ=​10​​27​​

Vraag 11

gevraagd

ρ = ..... g/cm³  

gegeven

V = 63,5 cm³

m = 0,2 kg = 200 g

berekening

ρ = 3,1 g/cm³

ρ=​V​​m​​

ρ=​63,5​​200​​