Uitscheiding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

13-11-2023

Hulp bieden bij uitscheiding

Uitscheiding

- Nieren en functies

- Urinewegen en functies

- Urinelozing

- Route van urine

Overzicht doorsnee nier 

Nierschors: verwijdert afvalstoffen,

overtollig water, overtollige zouten en schadelijke stoffen--> zuiveren bloed.

Niermerg: wint water en belangrijke

stoffen terug

Nierbekken: Verzamelen van urine 

 

Urinewegen en functie

NIEREN REINIGEN HET BLOED!!

verwijderen afvalstoffen uit je lichaam in de vorm van urine.

+

vervoeren van urine.

Verwijderen van urine uit het lichaam

- van het nierbekken gaat de

urine via de urineleider naar

de blaas

- in de blaas wordt de urine 

tijdelijk opgeslagen

- via de urinebuis verlaat de

urine het lichaam

Blaas spant aan tijdens plassen -->  urineleiders worden dichtgedrukt 

zodat:

 de urine niet terugstroomt naar de nieren.

Urine

Bestaat uit: 

- Afvalstoffen (Ureum, creatinine, urinezuur)

- Water (95%)

- Zouten

- Schadelijke stoffen

Filteren

Nieren filteren per dag 200 liter vocht

99% komt weer terug in de bloedsomloop

Bij vocht te kort heb je donkere urine

Bij veel drinken is je urine licht van kleur

Urinelozing

Ander woord voor urinelozing is mictie.

Mictie gebeurt ongeveer 3 tot 6 keer per etmaal.

Als de blaas ongeveer 250 ml urine bevat rekt blaas uit --> zenuw sein ruggemerg --> hersenen-->  reflex aandrang plassen

* aanspannen uitwendige sluitspier  --> plassen 

Bij een blaasvulling van 500 ml moet je plassen! --> anders te vol 

Verandering in mictiepatroon

veranderingen in de bloeddruk

blokkades in de urinestroom

incontinentie

Wat kun je observeren
aan urine?

Urine observatie

* kleur

*helderheid

*hoeveelheid

* frequentie

* geur

* manier van urineren

Wanneer iemands nieren niet goed werken, dan moet deze persoon worden

1. gedottert
2. gedialiseerd
3. gereanimeerd
4. gesteriliseerd

Bevinden de nieren zich onder of boven het middenrif ?

1. onder
2. boven

Hoe vaak op een dag passeert je bloed je nieren?

1. 100x
2. 150x
3. 200x
4. 250x

Uit welke 3 onderdelen bestaat een nier?

schuimende urine kan duiden op

1. teveel bier gedronken hebben
2. nierstenen
3. diabetes
4. mogelijke ontsteking

Welke klachten passen bij een blaasontsteking?

1. grote hoeveelheden plassen
2. niet kunnen plassen
3. pijn, die verdwijnt tijdens het plassen
4. kleine beetjes plassen

verschijnselen urineweginfectie

• steeds aandrang  om te moeten plassen
• branderig gevoel bij plassen
• steeds kleine beetjes plassen
• pijnlijk gevoel in de onderbuik
• troebele urine
• soms verwardheid
• verhoging of koorts

Met 1 nier kan je leven

1. Ja
2. Nee
3. Uiterlijk een half jaar

Incontinentie

Continent-> het kunnen ophouden van urine / ontlasting

Incontinentie-> het NIET (MEER) op kunnen houden van urine / ontlasting

incontinentie

Heel vervelend voor de cliënt

Schaamte ongemak!

Houdt hier rekening mee!

Oorzaken incontinentie

operatie

verzwakte bekkenbodemspieren

niet (meer) voelen van de prikkel

niet (meer) begrijpen 

Incontinentiemateraal

Geen luiers!

Regelmatig verschonen

Incontinentiemateriaal gebruiken dat is geadviseerd

Wel naar toilet laten gaan

Urine incontinentie

* stress incontinentie

*urge incontinentie

* gemengde incontinentie

*functionele incontinentie

* overloopincontinentie

* reflex incontinentie

 Incontinentie

• Incontinentie betekent onvrijwillig verlies van urine
• Incontinentie is geen ziekte maar een gevolg van een lichamelijke of psychische aandoening
• Als gevolg hiervan raakt de cliënt ongewild, op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats urine/ontlasting kwijt
• Incontinentie komt op alle leeftijden voor zowel bij mannen als bij vrouwen

welke stelling over incontinentie is NIET WAAR

1. Goede huidverzorging is belangrijk
2. Incontinentiemateriaal verschoon je op vaste momenten
3. het bed bescherm je met een matje
4. Goede hygiëne is belangrijk

het bed bescherm je met een matje

meestal wel waar maar:

dit mag alleen niet wanneer de zorgvrager last heeft van doorligplekken...

Goede huidverzorging is belangrijk

Urine en ontlasting kunnen de huid irriteren waardoor deze kapot gaat

Goede hygiëne is belangrijk

Tegengaan nare geurtjes

Huid wassen en daarna insmeren met huid beschermende crème 

Ontlasting

ook wel faeces of poep 

Defecatie

Ontlasting ( defecatie )

Endeldarm --> Rectum --> Anus --> Sluitspier

 Rekking wand endeldarm --> defecatiereflex

Observatiepunten?

Je moet minimaal 1 x per dag ontlasting hebben

1. Ja
2. Nee

defeceren

de frequentie is persoonlijk

2x per dag of 1x per week

Ga uit van wat normaal is voor die persoon.

Wat kun je observeren aan ontlasting?

je let op:

frequentie

hoeveelheid

kleur

vastheid

geur

samenstelling

hoeveelheid

hangt af van wat iemand eet 

normaal tussen de 100 en 200 gram per dag

vastheid

zacht of hard 

harde ontlasting bij verstopping/ obtipatie

vloeibaar bij diarree

geur

ruikt niet fris

maar als het heel sterk ruikt kan het wijzen op infecties in de darmen of bloed in de ontlasting

kleur

normaal donkerbruin

door eten of medicatie kan de kleur veranderen (bietjes)

grijs-wit;aandoening gal of lever

zwart; bloed in ontlasting of ferro ; med voor bloedarmoede

helderrood; bloeding in laatste deel van de darmen

samenstelling

afvalproducten van voedsel

soms ingeslikte voorwerpen

belangrijk dat je afwijkingen ziet en rapporteert

je hoeft ze niet te verklaren

bestaat voor 25% uit vaste stoffen en voor 75% uit water

Obstipatie

• Harde en droge ontlasting
• Hard persen om er wat uit te krijgen
• Buikpijn
• Buikkramp
• Pijn bij het poepen

Verstopping: 

is meestal het gevolg van te weinig vezelrijk voedsel, te weinig lichaamsbeweging, te weinig gebruik van vocht of de ontlasting ophouden ondanks aandrang. Stress kan ook een oorzaak van verstopping zijn

Diarree

vaker ontlasting dan normaal

dun en waterig

uitdroging!

koorts!

Welke hulpmiddelen voor toiletgang ken je?