Het urinewegstelsel

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Het urinestelsel

Learnbeat 2.4

Lesdoelen

Je benoemt de onderdelen van het urinestelsel en de bouw en de ligging van de onderdelen.

  

Je legt uit wat de functies en de werking van de onderdelen van het urinestelsel zijn.

12 cm hoog

Nierschors

Nierkelk

Nierbekken

Niermerg

Urineleider

Lichaam 60% water

Vochtuitscheiding via:

Urine

Ontlasting

Transpiratie

Ademhaling

Ziekte: braken, bloedingen, wondvocht of door afvoer van vocht via drains.

Per dag 2 tot 2,5 liter water nodig. 

Functie van de nieren

• Vorming van urine
• vochtbalans reguleren
• zoutbalans reguleren
• zuurgraat reguleren
• productie van hormonen en vitaminen (EPO) erytropoëtine, beenmerg stimuleren/ vitamine D (meer calcium in het bloed)
• Uitscheiding afvalstoffen via urine

Nefron en vorming van urine

Elke nier heeft miljoenen nefronen

Zorgt ervoor dat nieren hun werk kunnen doen

Functie: bloed filteren en productie urine (1000L bloed 200x per dag)

Bestaat uit:

• nierfilter (vaatkluwen (glomerulus) met een kapsel eromheen (kapsel van Bowman)). Filtratie -> primaire urine (voorurine)
  
• nierbuisjes (vorming uiteindelijke urine). Resorptie -> eindurine
  

Samenstelling van urine (Diurese)

± 1,5 liter urine per 24 uur

Samenstelling afhankelijk van verschillende factoren:

• hoeveelheid drinken, 
• samenstelling bloed 
  
• voedsel 
• geneesmiddelen
• urine bevat o.a.  ureum en urinezuur, Gifstoffen, Afbraakproducten en overige stoffen. 

Gifstoffen

Afbraakproducten van o.a. medicijnen

Water, zouten

Urine is water met afvalstoffen en overtollige stoffen.

Urine is water met afvalstoffen en overtollige stoffen.

Benoem verschijnselen die te observeren zijn bij dehydratie

Met welke ademhaling probeert je lichaam je PH weer te corrigeren

1. cheyne-stokesademhaling
2. hyperventilatie
3. agonale ademhaling
4. kussmaul-ademhaling

Wat is de normaalwaarde voor de pH van het bloed?

1. tussen 7.0 en 7.2
2. tussen 7.35 en 7.45
3. tussen 6.0 en 6.2
4. tussen 7.4 en 7.6

Kussmaul

Diepe regelmatige ademhaling zonder onderbrekingen met een soort snurkend geluid. Treedt voornamelijk op door een verzuring van het lichaam, de verzuring kan het gevolg zijn van nierinsufficiëntie of bv een diabetisch coma.

VOLUME REGULATIE

Bloeddruk regulatie

•  Hoe meer water en elektrolyten worden vastgehouden, hoe hoger de bloeddruk. 
  
• Bij een te lage bloeddruk maken de nieren een hormoon dat de bloeddruk verhoogt (Renine/aldosteron) (RAAS systeem) en neemt de productie van het ADH toe
  

Opdracht

zoek 3 verschillende diuretica op en zoek uit hoe die werken. Op welke plaats doen ze hun werk?

Quizzzzzzzzzzz

Wat gebeurt er in je lichaam als je hard werkt in 30 graden en weinig drinkt?

1. Toename ADH
2. Afname ADH

De juiste volgorde van het urinewegstelsel is...

1. Nieren - Blaas - Urineleider
2. Nieren - Urineleider - Blaas
3. Urineleider - Nieren - Blaas
4. Urineleider - Blaas - Nieren

Waar liggen de nieren

1. voorkant buik
2. achterkant buik
3. voorkant borst
4. achterkant borst

De nieren hebben verschillende functies.

Een van deze functies is het regelen van de hoeveelheid................ in het lichaam

1. Stollingsfactoren
2. Zouten
3. Witte bloedcellen
4. Gal

Wat is een functie van de nieren?

1. Regelen hoeveelheid water in het lichaam
2. Regelen hoeveelheid zouten in het lichaam
3. Regelen van de zuurgraad in het lichaam
4. Alle antwoorden zijn goed

Een nefron kan....

1. Bloed filteren
2. Urine produceren
3. Allebei
4. Geen van beide

De afgifte van ADH wordt verhoogd bij een hoge bloeddruk

1. Dit is juist
2. Dit is onjuist

Waar wordt het antidiuretisch hormoon geproduceerd?

1. in de bijnieren
2. in de hersenen
3. in de nieren
4. in de schildklier

vragen?

maak kennistoets hormoonstelsel en urinewegstelsel, uitslag delen met docent via mail

Les 2: Het urinewegstelsel

Lesprogramma

• Planning
  
• Lesdoelen
• Voorkennis ophalen
• Theorie: anatomie fysiologie urinewegstelsel
• Quiz

Het urinewegstelsel

Het urinewegstelsel bestaat uit de nieren, het nierbekken, de urineleiders, de blaas en de urinebuis. 

Bloedvoorziening

De nieren krijgen bloed vanuit de linker- en rechternierslagader.

Beide slagaders zijn een afsplitsing van de buikslagader.

Wat zijn de functies van de nieren?

Functies nieren

De nieren hebben diverse functies:

• Uitscheiding van afvalstoffen via de urine;
• Regelen van de hoeveelheid water in het lichaam;
• Regelen van de hoeveelheid zouten in het lichaam;
• Aanmaak, uitscheiding en metabolisme van hormonen

Transport van urine

Uiteindelijk komt de urine in het nierbekken terecht.

De urinewegen bestaan uit:

De urineleiders  Deze lopen van de nieren naar de blaas;

De urineblaas  Hier wordt de urine opgeslagen;

De urinebuis Deze loopt vanuit de blaas naar de buitenkant van het lichaam.

De urineleiders

De urineleiders lopen van de beide nierbekkens naar de urineblaas. 

De urineleiders bevatten kleppen.

De wand van de urineleiders bevat een laag met glad spierweefsel. 

De urineblaas

De urineblaas is een hol orgaan dat in de bekkenholte ligt.

In de urineblaas wordt de urine opgeslagen voordat je die uitplast. 

Quiz

Waar liggen de nieren?

1. In het bekken
2. In de buikholte, aan de zijkant
3. In de buikholte, achterin
4. In het nierbekken

Wat is een nefron?

1. Een nier
2. Een glomerulus met urineafvoersysteem

Waar vindt filtratie van bloed plaats?

1. Glomerulus
2. Tubuli
3. Nierbekken

In de nier wordt een deel van de gevormde (voorurine) teruggeresorbeerd. Welke stoffen resorbeert de nier terug?

1. Alleen water
2. Water, gucose en natrium
3. Ureum en creatinine
4. Water, elektrolyten en ureum

Wat wordt bedoeld met primaire urine?

1. Het eerste deel van de urine die wordt uitgeplast
2. Ochtendurine
3. Urine in het kapsel van Bowman
4. Vers uitgeplaste urine

Lesdoelen

• Aan het einde van de les kan de student 4 onderdelen benoemen van het urinewegstelsel
• Aan het einde van de les kan de student 3 functies benoemen van het urinewegstelsel
• Aan het einde van de les van de student uitleggen hoe de urinevorming in de nier verloopt (drie stappen)