3Gym e/i wechsel a/ä wechsel

• duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Herzlich Willkommen!

Was machen wir heute?

• Aufgaben machen: Aufgabe 19 und 20 
• Grammatikerklärung: e/i-Wechsel und a/ä -Wechsel 
• Aufgaben machen: 21 t/m 27 

https:

Starke Verben mit -a im Stamm

• Sterke ww met -a in de stam in präsens
• Sterke ww: veranderen in de verleden tijd van klank. 
• Voltooid deelwoord eindigt in het Duits altijd op -en 
• In het NL sterk? = in het Duits sterk 
• Maar ook andere ww, dus deze moet je leren.  

Starke Verben mit -a im Stamm

• Klinkerwisseling in de verleden tijd, maar OOK in de tegenwoordige tijd.  
• Bijv: ich fahre mit dem Bus. - Fährst du auch mit? Er fährt auch mit. 
• Wat valt op? --> bij du, er/sie/es krijgt de -a een umlaut. De stam verandert dus. = a/ä-Wechsel 

Starke Verben mit -a im Stamm

• Dus: Sterke ww in het Duits met een -a in de stam, krijgen bij de du, er/sie/es een -ä (een umlaut op de a) : NIET Voor de zwakke ww. 
• Bijv.:  laufen, schlafen, tragen, lassen, gefallen, anfangen. 
  
  
• Ich laufe, du läufst, er/sie/es läuft, wir laufen, Sie/sie laufen.
   
• Ich schlafe, du schläfst, er/sie/es schläft, wir schlafen, Sie/sie schlafen. 

Ich fange jetzt mit der Arbeit an. Wann
________ du an?

1. fängst
2. fangst
3. fangt
4. fängest

Ich laufe hundert Meter in 14 Sekunden. Wie schnell _______
du?

1. laufst
2. läufst
3. laüfst
4. laufen

Ich rate ihm, mit dem Wagen zu fahren. Was ______du ihm?

1. rätst
2. rätest
3. ratst

Let op! 

Bij de sterke werkwoorden in de tegenwoordige tijd, krijg je GEEN extra -e, bij du , er/sie/es als de stam op een -t eindigt. 
Raten --> stam eindigt op een -t = ich rate, du rätst (GEEN extra -e, zoals bij zwakke werkwoorden) 

Ich ____ (tragen) den Koffer und du ______ (tragen)
die Tasche, gut?

Ich _____ (verlassen) dich nie. ______ (verlassen)
du mich?

Ich _____ (schlafen) immer bis acht Uhr. Wie lange _____ (schlafen)
er immer?

Ihr____ (fahren) morgen nach Deutschland, oder nicht?

https:

Starke Verben mit -e im Stamm 

• Bij welke twee vormen vindt er een klinkerwisseling plaats?  

Bij welke twee vormen vindt er een klinkerwisseling plaats?

1. Ich / du
2. du, er/sie/es
3. Du / ihr
4. Wir , sie/Sie

Starke Verben mit -e im Stamm 

• Bij welke twee vormen vindt er een klinkerwisseling plaats? 
• DU , ER/SIE/ES  
• Deze klinkerwisseling vindt ook plaats bij sterke ww met in de stam een -e. Het is afhankelijk van de uitspraak van deze -e in de stam.: 
• De korte -e wordt een korte -i (= e/i-wechsel) 

--> Bijv.: Sprechen, helfen, treffen, brechen,  essen, werfen,  vergessen.  

Let op: 

• essen = ich esse, du ISST, er/sie/es ISST, wir essen, ihr esst, Sie/sie essen. 

Starke Verben mit -e im Stamm

• Lange -e wordt een -ie  --> sehen = lange -e, dus krijg je bij du, er/sie/es een -ie: du siehst, er sieht. 
  
  
• Ich sehe, du siehst, er sieht, wir sehen, ihr seht, sie/Sie sehen. 

--> bijv.: sehen, lesen, empfehlen. 

Uitzonderingen!!

•  Deze werkwoorden hebben een LANGE -e , maar krijgen in de stam toch een KORTE -i 
  
  
• Geben - du gibst 
• Nehmen - du nimmst
• Treten  - du trittst 

Uitzonderingen!!

• Deze werkwoorden zijn wel sterk, maar krijgen geen e/i- Wechsel! 
  
  
•  Gehen            - du gehst, er/sie/es geht 
• Stehen           - du stehst , er/sie/es steht
• Bewegen      - du bewegst, er/sie/es bewegt
• Genesen       - du genest, er/sie/es genest 
• Heben            - du hebst, er/sie/es hebt 

Ich gebe dem Jungen eine Mark. Was
_______ er ihm?

1. gebt
2. gibt
3. geben
4. gibst

Ich nehme ein Stück Torte. Was ______
sie?

Ich lese gern Krimis. Was _____
er gern?

Ich empfehle den Gästen immer das 'Hotel Gandensia'. Welches Hotel ______
du ihnen?

Ich treffe sie heute nicht. Vielleicht _____
du sie?