4.6 Emancipatie en bevrijding

• geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

4.6 Emancipatie en bevrijding

Doel van deze les: leren welke groepen in de 19e eeuw opkwamen voor hun rechten, zoals vrijheid en gelijke    behandeling

Feminisme

Vrouwen die opkomen voor 

de (gelijke) rechten van de vrouw

+/- 1900

1e feministische golf

• Vrouwen worden gezien als handelingsonbekwaam
• Wilden dezelfde rechten als mannen
• Bijvoorbeeld kiesrecht

Aletta Jacobs

• Leefde van: 1854 tot 1929 
• Bekendste feministe van Nederland

Aletta Jacobs

• Aletta werd de eerste vrouwelijke huisarts. 
• Ze vestigde zich in Amsterdam.
• Ze had een gratis spreekuur voor vrouwen uit de Jordaan
  

Vereeniging voor 

Vrouwenkiesrecht (VVVK)

Wilhelmina Drucker
Aletta Jacobs

0

Emancipatiebewegingen:

1.  Vrouwen (o.a. kiesrecht en recht op studie, burgervrouwen)

2. Arbeiders (kiesrecht/sociale wetgeving zoals minimumlonen, 

    8-urige werkdag, ouderdomsverzekering)

3. Confessionelen (schoolstrijd=strijd voor de financiële

    gelijkberechtiging van het openbaar en bijzonder onderwijs)

Confessionelen

• Twee stromingen: Katholieken en protestanten.
• Beleid moet zijn volgens christelijke leer.
• Beiden willen dat overheid ook bijzondere scholen (christelijke scholen) betaald.
• Beiden zijn tegen socialisten en revolutie.

Abraham Kuyper ARP

 Schaepman

Katholieken

Gereformeerde  Protestanten

• Eerste politieke partij van Nederland: ARP (1879).
• Abraham Kuyper, 
• Stemmers: "Kleine Luyden": arbeiders die hard werkten: winkeliers, schoolmeesters, boeren.
• Kuyper wil dat zijn achterban mag stemmen.  

Katholieken

• RKSP & KVP
• Herman Schaepman
• Achtergestelde groep (alleen veel katholieken in het Zuiden). Willen zelfde rechten als protestanten.

De schoolstrijd

• Het openbare onderwijs werd betaald door de overheid en was neutraal.
• Protestanten en katholieken richtten hun eigen scholen op. Dit is het bijzonder onderwijs.
• De confessionelen streden voor gelijke rechten (emancipatie):

1. De overheid moest ook bijzondere scholen financieren (schoolstrijd).
   
2. Bij het maken van wetten moet meer rekening gehouden worden met geloof.

• In 1917 werden alle scholen gelijk gesteld.  

In het volgende filmpje:

Verdere uitleg over confessionalisme en de schoolstrijd

Emancipatie van confessionelen, arbeiders en vrouwen

• Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

• Er komt in 1917 Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

( actief en passief)

• Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

In het volgende filmpje:

Uitleg over de geschiedenis van het kiesrecht: 1848 tot nu

Abolitionisten

• Eind achtiende eeuw veel verzet tegen slavernij.
• Schrijvers en journalisten wilden eind aan slavernij.
• Abolitionisten werden de afschaffers van de slavernij genoemd.
• Europese regeringen schaften slavernij af.
• In Nederlandse kolonies 1863 slavernij afgeschaft.

In de volgende dia's :

Filmpjes:

Wat is slavernij ook alweer en wat is abolutionisme?