Paragraaf 1.1/1.2: Het zintuigstelsel/ De tien zintuigen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak je spullen:

• Laptop
• Biologie boek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
  
• Mobiel in de tas!

Wat gaan we doen?

• Uitleg paragraaf 11.1/11.2: Het zintuigstelsel/ De tien zintuigen

• Zelfstandig werken aan opdrachten 11.1/11.2

Welke zintuigen ken je?

de zintuigen zitten in je

1. organen
2. oren, ogen, tong, neus
3. oren, ogen, tong, neus, huid
4. in je hersenen

Wat is de functie van een zintuig?

1. Impulsen omzetten naar prikkels en naar de hersenen sturen
2. Prikkels maken en doorsturen naar de hersenen
3. Prikkels omzetten naar impulsen en naar de hersenen sturen
4. Impulsen maken en doorsturen naar de hersenen

Paragraaf 1.1: Het zintuigstelsel

Lesdoel

1.1 Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

Zintuigen

elke zintuigcel is maar gevoelig voor 1 soort prikkel

Bv: zintuigcellen in je oog, gevoelig voor licht.

Net zoals een deurbel; reageert alleen als je op het knopje drukt!

drempel, gewenning, motivatie

Een zintuig heeft een bepaalde drempelwaarde voor prikkels. Dat moet je eigenlijk zien als een soort muurtje. Pas bij een bepaald aantal prikkels komen ze over het muurtje heen.

Drempel, gewenning, motivatie

Je kan de drempelwaarde (het muurtje) verhogen en verlagen:

door gewenning: Als je gewend raakt aan prikkels, verhoogt de drempelwaarde. (muur omhoog)

door motivatie: als je je op prikkel focust, verlaag je de drempelwaarde. (muur omlaag)

Zintuigen

Prikkeldrempel en drempelwaarde:

Prikkel moet een bepaalde sterkte hebben voordat een zintuigcel kan reageren. 

Sterkte die nodig is, noemen we drempelwaarde.

Zintuig

• Een zintuig is een orgaan dat reageert op prikkels uit je omgeving.
• Zintuigenstelsel

Zintuigen van de mens

Zintuigen = "meetapparatuur" om de omgeving waar te nemen

Alle zintuigen bij elkaar = zintuigstelsel

Adequate prikkels 

plek	zintuig	adequate prikkel
ogen
oren
neus
tong
huid

plek	zintuig	adequate prikkel
ogen	- gezichtszintuigen
oren	- gehoorzintuigen - evenwichtszintuigen
neus	- reukzintuig
tong	- smaakzintuigen
huid	- warmtezintuigen - koudezintuigen - drukzintuigen - tastzintuigen

vul de adequate prikkels in

plek	zintuig	adequate prikkel
ogen	- gezichtszintuigen
oren	- gehoorzintuigen - evenwichtszintuigen
neus	- reukzintuig
tong	- smaakzintuigen
huid	- warmtezintuigen - koudezintuigen - drukzintuigen - tastzintuigen

11.2 Tien zintuigen van de mens

Leerjaar 3

Mevrouw Rottier & Mevrouw van Brakel

Lesdoel

2.1 Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn.

2.2 Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.

Het gezichtszintuig bestaat uit een vlies van lichtgevoelige cellen. Dit noemen we het netvlies.

Het netvlies bevindt zich helemaal achterin de oogbol.

met zintuigcellen in het netvlies

= adequate prikkel

Gehoorzintuig 

In de oren ligt het gehoorzintuig, in het slakkenhuis!

Dit zintuig reageert op geluiden/trillingen. De zintuigcellen in het slakkenhuis sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt horen.

Adequate prikkel: Geluid/trilling

Het gehoorzintuig zit diep in je oor.

Het is is gevoelig voor geluid (= trillende lucht)

Het evenwichtszintuig zit achter je oor in een holte van de schedel. Het is gevoelig voor zwaartekracht

Zintuigen in de huid

1. Tastzintuigen
2. Drukzintuigen
3. Pijnzintuigen
4. Warmte zintuigen
5. Koude zintuigen
   

In de huid bevinden zich vijf verschillende typen zintuigen

                *

    *

    *

    *

    *

Zintuigen in de huid 

* Koudezintuig: Reageert op lagere

   temperaturen, kou dus.

* Warmtezintuig: Reageert op hoge 

   temperaturen, warmte dus.

* Pijnpunten : Reageren op pijn en 

   schadelijke prikkels  --> overal in het lichaam.

Het reukzintuig bevindt zich hoog achterin de neusholte

Er bevinden zich vijf verschillende typen smaakzintuigcellen op de tong.

Welke vijf smaken kunnen wij onderscheiden?

Er bevinden zich vijf verschillende typen smaakzintuigcellen op de tong.

Welke vijf smaken kunnen wij onderscheiden?

zoet - zuur - zout - bitter - umami

Aan de slag!

Paragraaf 11.1: Opdracht 1 t/m 6

Paragraaf 11.2: Opdracht  1 t/m 8

Opdrachten niet af --> Huiswerk

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!