Ziekten van de Hersenen les 5 en 6

• Pathologie
• MBO
• Studiejaar 2

Ziekten van de Hersenen

lesdoel

Aan het einde van de les kunnen jullie vertellen hoe de verschillende hersenletsels ontstaan en hoe ze worden behandeld.

Opstart opdracht maken in zorgpad

Wat weten we nog
over de hersenen?

Op welke leeftijd zijn de hersenen volledig ontwikkeld?

1. 18
2. 21
3. 25
4. 23

Hoe heten de 4 hersenkwabben?

Hersenkwabben

• Frontaal kwab
• Ligt in het voorhoofd en is de grootste van alle kwabben.
• Meest voorkomende schade
• Kwetsbaar
• Frontaal kwab is betrokken bij:
• Planning, organiseren, structuur aanbrengen, geheugen, concentratie..
• Pariëtaal kwab: 
• Aan de achterkant van het hoofd.
• Sensorische informatie: pijn, gevoel, warm of koud etc. (fijne motoriek)

Hersenkwabben

• Occipitaal kwab: ligt aan de achterzijde van je hoofd. Hier wordt informatie verwerkt die van belang is voor het zien. Prikkels die via je netvlies in je oog binnenkomen worden door zenuwenbanen naar de visuele hersenschors gestuurd.
• Temporaal kwab:  De temporale kwabben zijn betrokken bij het gehoor, het verbale geheugen en de taalfuncties, en ook bij visuele herkenning.

Het woord neuropathie is afgeleid van

1. Leer van de hersenen
2. Aandoening aan de zenuwen
3. Leer van de zenuwen
4. Aandoening aan de ledematen

Wat is een belangrijk verschil tussen een parese en een paralyse?

1. Er is geen verschil
2. Een parese is een verlamming aan de voorpoten, een paralyse aan de achterpoten.
3. Bij een parese is de oorzaak perifeer, bij een paralyse centraal.
4. Bij een paralyse zijn de reflexen afwezig, bij een parese niet.

Wat betekent dyslexie?

1. Je bent bang als je wat doet het mislukt
2. Je hebt moeite met lezen en haalt woorden door elkaar
3. Je hebt moeite met rekenen
4. Je hebt problemen met het aanleren van getallen

De zorgvrager is volledig verlamd aan één zijde van het lichaam

1. Hemiplegie
2. Hemiparese
3. Agnosie
4. Apraxie

Bij cerebrale parese zie je vaak day de zorgvrager last hebben van "verkrampen" van ledematen. Hoe noem je dit?

1. gespannenheid
2. stijfheid
3. spasmen
4. contracturen

Stelling:
Bij een zorgvrager met een ..... is sprake van een voortdurende trilling van de armen en handen.

1. Tensor
2. Tenor
3. Tremor
4. Tuner

Wat is fantoompijn?

1. De zorgvrager ervaart dat de ontbrekende ledemaat weer aanwezig is
2. De zorgvrager voelt pijn aan een ontbrekende ledemaat
3. Pijn aan meerdere ledematen tegelijk
4. De zorgvrager ervaart angst voor een ontbrekende ledemaat

Wat is spasticiteit?

1. Samensmelting van pezen
2. Spanning in de ledematen
3. Verkramping spieren
4. Spasme in de onderste ledematen

Welk verschijnsel
vertoont deze meneer?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Agressie

Er zijn verschillende soorten taalstoornissen. Bij een van deze stoornissen begrijpt de zorgvrager woorden niet goed, en kan hij gedachten niet goed onder woorden brengen.

Stelling: Deze taalstoornis wordt ook wel ..... genoemd.

1. Agnosie
2. Apraxie
3. Afasie
4. Atonie

Mevrouw de Boer heeft dementie. Zij heeft steeds meer moeite om zelfs de simpelste dingen te onthouden. Sinds enkele dagen heeft zij ook moeite met het zetten van koffie. Met haar spieren is echter niets mis. Zij kan aangeleerde handelingen niet langer goed uitvoeren.

Vraag: Hoe wordt deze stoornis in het uitvoeren van aangeleerde handelingen genoemd?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Amusculi

Sommige mensen met dementie herkennen personen, voorwerpen en geuren niet meer, ondanks goed werkende zintuigen.

Hoe wordt dit symptoom genoemd?

1. Agnosie
2. Afasie
3. Apraxie
4. Apersonie

Encephalitis

Encephalitis (hersenontsteking)

Wat is Encephalitis?

Encephalitis is een ontsteking in het hersenweefsel. 

Verschillende oorzaken 

• Virussen ---> verkoudheidsvirussen, mazelen, bof 
• Schimmels en parasieten 
• bacterie in de hersenen ---> chronisch middenoorontsteking 
• vaccinatie (heel uitzonderlijk)

Wat is het het verschil tussen een primaire en secundaire hersenontsteking?

Symptomen 

Bij encefalitis ontstaan acuut de volgende verschijnselen:

• Hoge koorts
  
• Stoornissen van het bewustzijn en zelfs coma
  
• Ernstige hersenverschijnselen.
  

Verder zijn er uitvalsverschijnselen van het zenuwstelsel:

• Verlammingen
• Gezichtsveldstoornissen
  
• Hersenzenuwuitval
  

Als laatste zijn er ook prikkelingsverschijnselen van de hersenen:

• Epileptische symptomen
  
• Psychische verschijnselen, zoals verwardheid en desoriëntatie
  

Wat is een afasie?

Gevolgen 

• Persoonlijkheidsveranderingen 
• Afasie 
• Verlammingen 
• Verlies van bewustzijn  

Behandeling 

snelle behandeling 

• opname in het ziekenhuis --> AB

ontstekingsremmende medicijnen

• prednison
• dexamethason 

Meningitis

Meningitis

Hersenvliesontsteking is een ontsteking van de vliezen die om de hersenen en het ruggenmerg liggen.

Hoe wordt een hersenvliesontsteking veroorzaakt?

Oorzaak

Bacteriële hersenvliesontsteking -->  wordt veroorzaakt door de volgende drie bacterien:

• Meningokok 15%,
• Pneumokok 70%,
• Haemophilus type b (Hip)
  

virale hersenvliesontsteking --> word veroorzaakt door een virus, dit is de minder ernstige variant.

Sym

viraal 

• koorts,

• stijve nek

• ernstige hooftdpijn

• verwardheid 

• overgeven 

• veranderd bewustzijn (slaperig of zelf bewusteloos)

Symptomen

bacteriële infectie

• Koorts 
• Stijve nek 
• Ernstige hoofdpijn 
• Verwardheid  
• Overgeven  
• Veranderd bewustzijn (slaperig of zelf bewusteloos) 

Virale infectie 

• Koorts 
• Spierpijn
• Darmklachten
• Ernstige hoofdpijn 
• Hoesten
• Braken
• Pijn in nek

Hoe snel geneest de virale infectie?

1. 1/2 dagen
2. 2/4 weken
3. 1/14 dagen
4. 1/2 weken

Hoe wordt de diagnose meningitis gesteld?

Behandeling  virale meningitis

virale ontsteking geneest meestal binnen een a twee weken vanzelf.

 Pijnstillers tegen de hoofdpijn. 

(verloop van de virale ziekte is milder)

Bacteriële meningitis

Antibiotica

 Om de bacterie te doden 

Ontstekingsremmer

Om de zwelling van de hersenen tegen te gaan.

VPK interventies

• Isolatieverpleging
• Vitale functies
• Temperatuur
• Klachten monitoren
• Medicatie toedienen

WAAR/NIET WAAR

Temporale kwab is de grootste kwab in de hersenen

1. waar
2. niet waar

De symptomen van encefalitis zijn: koorts, slaperigheid, stijfheid in de nek

1. waar
2. niet waar

De virale ontsteking geneest meestal na 1 a 2 dagen bij meningitis

1. waar
2. niet waar

Hoofdpijn 

• Hoofdpijn kan door veel dingen komen. 

(Zoals slecht slapen, veel cafeïne of vaak pijnstillers nemen)

• Aanvallen van hoofdpijn kunnen door migraine komen.
  

Meestal is de oorzaak van hoofdpijn niet ernstig.

Soms kunt je zelf iets doen aan de oorzaak.

Bij veel hoofdpijn kunt je af en toe een pijnstiller nemen, zoals paracetamol .

3 meest bekende vormen

1. Spanningshoofdpijn

2. Migraine

3. Clusterhoofdpijn

Migraine

Een aanval kan een halve dag tot drie dagen duren.

- De pijn is bonzend, meestal aan één kant van het hoofd.

- Vaak is er ook sprake van misselijkheid en braken.

- extra gevoelig zijn voor prikkels zoals geluid, licht en geur

 - visusklachten

Kort voor de aanval zijn soms schitteringen, flitsen of golvende beelden zien.

Migraine is geen hoofdpijn

•  Migraine is niet een gewone hoofdpijn, het is een hersenaandoening. 
• De gevoeligheid voor migraine komt vaak in families voor en is voor een gedeelte erfelijk.
  
• Sommige dingen lokken aanvallen uit op vaste momenten. Als vrouw kun je vaak een aanval krijgen in de periode waarin je ongesteld bent.
  

Migraine is vaak een aandoening die niet opvalt. Een migraine patiënt trekt zichzelf namelijk terug, omdat het normale leven even niet vol te houden is.

Wat hebben jullie geleerd in de lessen reeks ziekten van de hersenen?

Afsluiting 

• Maak casus 3 uit zorgpad in hoofdstuk 8.3
•