3.1 Monniken en ridders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

BlZ 84

Aan het einde van deze paragraaf:

• Weet je hoe Karel de Grote het Frankische rijk uitbreidde.
• kun je uitleggen hoe het Frankische rijk werd bestuurd.

Klokhuis filmpje Cheryl

Wat hoort allemaal bij de Middeleeuwen?

(kenmerken)

Dit skippen 

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

3.1 Monniken en ridders

Eerst de naam: 

De Middeleeuwen

• De tijd na het Romeinse Rijk (Oudheid) en vóór de Nieuwe Tijd.

• Het ligt in het midden van die twee perioden: tussenperiode

• Ongeveer tussen 500 en 1500

Lezen en markeren blz 84

We lezen klassikaal het stukje:

• Karel de Grote

Daarna --> markeren

Vraag

Noem drie landen die bij dit rijk hoorden

Lets go!

Maak opdracht  2, 3 en 4 op bladzijde 84 en 85 in je leerwerkboek.

Klaar?  lezen + markeren leerstofstukje

'Een rijk van graafschappen en

hertogdommen.' 

blz 85

Een Hertog was een legeraanvoerder en een baron een landeigenaar die zijn militaire diensten aan zijn heer verleende. Graaf was een administratieve functie 

Graaf: door de vorst aangewezen ambtenaar die het hoogste toezicht op de rechtspraak of een ander belangrijke activiteit uitoefent 

Individueel lezen + markeren

Opdracht 5  klassikaal blz 85

• Wat zijn edelen?
  
• Edelen zijn belangrijke mensen met macht
• Wat is de adel?
• Alle edelen bij elkaar
• In bron 3 zie je Karel de Grote. Hij leent een gebied uit aan een machtige edele. Een ...................-dom leende hij uit aan een ...................Een ..................-schap leende hij uit aan een........

Dom in Aken

3.1 Monniken en Ridders

BLZ 86

De Middeleeuwen 

Wat leer je vandaag?

1. Hoe in het rijk van Karel de Grote het christelijke geloof verspreid werd.

2. Welke rol geestelijken daarin speelden.

3. Hoe in de tijd van Karel de Grote de samenleving georganiseerd was.

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

De vorige les 

• Wie was Karel de Grote?
• Hoe bestuurde Karel de Grote zijn rijk?
• Wat betekent de adel?

• Om het Frankische rijk te besturen leende Karel het
  gebied aan belangrijke
  mensen met macht (edelen)
• Graaf bestuurde graafschap
• Hertog bestuurde hertogdom

"Ik help wel, maar niet voor niets!"

Karel leent land uit aan graaf of hertog

Heer of hertog geeft Karel advies en ridders

Graafschappen en hertogdommen

Filmpje Wilibrord 

De Germanen geloofden in natuurheiligdommen

Kinderboom

Wensboom

Koortsboom

Koortsboom/lapjesboom: 

Het volksgeloof vertelt dat als een lapje stof aan een speciale boom wordt gebonden, deze boom ervoor zorgt dat de koorts verdwijnt. Het lapje draagt de koorts over aan de boom en moest wel in aanraking komen met de patiënt, het was vaak een stukje van een kledingstuk.

Een kinderboom is een bijzondere boom, waarvan in het verleden werd gedacht dat de zielen van pasgeboren kinderen daarvandaan komen. Dit volksgeloof wilde verder dat de ooievaar als taak had de ziel bij het ongeboren kind te brengen. In de tijd dat seksuele voorlichting nog in de taboesfeer lag werd het verhaal ook wel aan kinderen verteld, als gevraagd werd waar zij vandaan kwamen.

Een wensboom is een boom die, volgens het volksgeloof, wensen kan doen uitkomen. Er worden offers gebracht bij het boomheiligdom.

Individueel lezen en markeren

Maak:

Opdracht 6 blz 86 

Lees daarna op blz 86 blauwe leerstofstukje 'Geestelijken' markeer belangrijke moeilijke woorden. 

Maak opdracht 7 

Denken-delen-uitwisselen

Eerste 8 minuten: in stilte

Daarna 4 minuten: bespreken met buurman

Daarna klassikaal. 

Eerste 8 minuten in stilte 

Daarna 4 minuten om te overleggen. 

Daarna klassikaal. 

Wat heb je gemarkeerd?

Geestelijken

1. Welke geestelijken zie je op de afbeelding?
2. Welke taken hebben geestelijken?

Monniken

Lezen, bidden, boeken overschrijven.

Vragen?

De Middeleeuwen

Wie was Karel de Grote?

Wanneer ben je van adel?

Hoe bestuurde Karel zijn rijk?

Vragen over de blauwe leerstofstukjes. 

Lezen en markeren

We lezen klassikaal het stukje:

• Machtige heren en halfvrije boeren. 

Daarna --> markeren

Heren en horigen

• De meeste mensen in het Frankische rijk waren boer
• Ze werkten in een gebied dat werd bestuurd door een heer (meestal een edele)
• De heer bood bescherming
• In ruil daarvoor hadden boeren veel plichten: deel oogst afstaan, klusjes, niet verhuizen. De boeren zijn halvrij en heten horigen

Wij geven een deel van de oogst en doen klusjes.

Ik bied jullie beschermen bij gevaar. 

Hofstelsel tekenen 

Teken je eigen hofstelsel

- Kasteel van de heer

- De huisjes van de horigen 

- Een molen 

- Een rivier

- Bomen

- Een kerk 

- Vrije boeren buiten het gebied

Klaar? Opdracht 8,9,10, 11

Aan de slag!

Maak opdracht 8,9,10,  bladzijde 87 in je leerwerkboek.

Eerder klaar? Maak opdracht 11 + 12 blz  88

Opdr 8,9,10 klassikaal controleren 

Huiswerk: opdracht 11 + 12 blz 88

Aan het einde van deze paragraaf

• weet je hoe Karel de Grote het Frankische rijk uitbreidde 
• kun je uitleggen hoe het Frankische rijk werd bestuurd
• kun je uitleggen hoe in het rijk van Karel de Grote het christelijke geloof verspreid werd en welke rol geestelijken daarin speelden.
• kun je uitleggen hoe in de tijd van Karel de Grote de samenleving georganiseerd was.