3.3 De opkomst van het Christendom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

DE ROMEINEN

3.3 De opkomst van het christendom

Jupiter: god van
bliksem en donder

Minerva: godin v. oorlog & wijsheid

Vestia: godin van
het haardvuur

Vulcanus: smid van de goden

Ceres: godin van
de landbouw

Mars: god van
de oorlog

Neptunus: god van de zee

Bacchus: god van
wijn en feest

Diana: godin van
de jacht

Venus: godin van
de schoonheid

Romeine goden

Polytheïsme

Godsdienst met meerdere goden

• Elke god had speciale taak (bv. Pluto - god van de onderwereld).
• Worden vereerd in tempels.
• Ook de keizers hadden een goddelijke status

Joden in het rijk

Judea wordt Palestina

In Judea leefden de joden:

• Joden geloven maar in 1 god: Jahwe
• In 63 v.Chr. veroveren de Romeinen het koninkrijk Judea.
• Het koninkrijk wordt een Romeinse provincie: Palestina
• Godsdienstvrijheid in ruil voor hoge belastingen.

Joden in het rijk

Judea wordt Palestina

• Joden geloven maar in 1 god: Jahwe
• In 63 v.Chr. veroveren de Romeinen het koninkrijk Judea.
• Het koninkrijk wordt een Romeinse provincie: Palestina

Joden in het rijk

Diaspora

66 nC Opstand in Jeruzalem

• Romeinen plunderen de tempel in Jeruzalem

 132 nC Opstand in Jeruzalem

• Joden verspreiden zich doorheen het Romeinse Rijk

1. De joden mochten hun eigen godsdienst houden
2. Joden vereerden de keizer niet

1. Beide goed
2. Beide fout
3. 1= goed 2 = fout
4. 1= fout 2 = goed

Waarom wilden de Joden de keizer niet vereren?

Geloof jij in Jezus?

ja

nee

Wat weet jij eigenlijk
van het christendom?

Koninkrijk?

De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest,

hoewel daar erg weinig over bekend is.

En of het verhaal van Romulus en Remus waar is....?

In 117 na Christus was het Romeinse Rijk op zijn grootst. 

In 63 v. Chr. veroverden de Romeinen de streek Palestina. Hier woonden vooral joden. Zij geloven in één god. Dit heet: monotheïsme (monos=enkel, theos=god).

De joden geloofden dat een verlosser hen zou bevrijden van al het kwaad, dus misschien ook wel van de Romeinen.

Romeinen geloven in meerdere goden. Dit heet: polytheïsme (poly=meer, theos=god). Overwonnen volken mogen hun eigen goden houden, zolang ze de belangrijkste Romeinse goden ook vereren. De Romeinen nemen op hun beurt ook weer Goden van andere volken over.

Het Christendom

Jezus van Nazareth

• Jezus is een jood die vertelt dat God goede mensen beloont en slechte straft.
• Jezus krijgt veel aanhangers. 
• De Romeinen vinden hem daarom gevaarlijk. Ze kruisigen hem, de straf voor een opstandige slaaf.

Het Christendom

Heeft Jezus echt bestaan?

• Historici vermoeden van wel, maar er zijn geen (geschreven) bronnen. 
• Ook de Romeinen hebben niets opgeschreven over deze persoon. 
• Wat wij van hem weten is (ongeveer 50 jaar) later opgeschreven in de Bijbel.
  

Is de Bijbel een betrouwbare bron voor historici als je iets wil weten over Jezus?

1. ja
2. nee

Is de Bijbel een betrouwbare bron voor historici als je iets wil weten over hoe mensen in Palestina leefden in de eerste eeuw na Christus?

1. ja
2. nee

Neem een foto van jouw antwoord op de vraag.

Het Christendom

Christenen

• De volgelingen van Jezus noemen zichzelf christenen. 
• Zij geloven in de woorden die Jezus (via zijn leerlingen) aan hen heeft   gegeven: 'Iedereen is gelijk voor God en voor ieder goed mens is er een plek in   de hemel'.

Het Christendom

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk:

• Door de goede wegen. 
• Door de aantrekkingskracht van het geloof (gelijkheid in hemel)

Christenen gebruikten zelden het kruis als symbool. Ze gebruikte liever het Chi Rho-teken: de eerste twee letters van de naam Christus in het Grieks. De twee letters naast het teken zijn de alpha (α) en de omega (Ω): de eerste en laatste letter van het Griekse alfabet. Hiermee gaven ze aan dat Jezus het begin en het einde was.

Neem een foto van jouw antwoord op de vraag.

Hoe komt het dat vooral arme mensen christen werden?

1. De christenen zorgden ervoor dat arme mensen omgekocht werden. Als zij christen zouden worden, kregen ze een groot geldbedrag.
2. Rijke mensen hadden een betere opleiding gehad. Daarom geloofden ze de dingen die de christenen vertelden, niet zo makkelijk.
3. Christenen hielpen elkaar. Als er één ziek werd of in de problemen kwam, hielpen de anderen hem.
4. Christenen geloven dat je in de hemel komt als je goed geleefd hebt. Arme mensen hadden een zwaar leven. Zij vonden het fijn dat er na de dood een prettiger leven zou komen.

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 

De goede wegen en de aantrekkingskracht van het geloof 

zorgen ervoor dat veel mensen christen worden.

De verspreiding van het Christendom in het Romeinse Rijk.

Verspreiding rond het jaar 75.

Verspreiding rond het jaar 200.

Verspreiding rond het jaar 300.

Verspreiding rond het jaar 400.

Christenen in het rijk

Christenvervolging

• Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 
• Christenen geloven maar in één god, en dat is niet de Romeinse keizer!

• De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...
  

Onder sommige Romeinse steden bevonden zich catacomben waarin christenen (maar ook Joden) hun doden begroeven.

Veel van deze catacomben zijn mooi versierd met christelijke muurschilderingen.

De catacomben werden soms ook gebruikt voor kerkdiensten, omdat het boven de grond te gevaarlijk was om openlijk voor je geloof uit te komen.

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Keizer Nero was één van de felste tegenstanders van de christenen. Hij gaf hen de schuld van de grote brand van Rome (die hij vermoedelijk zelf had laten stichten) en liet hen op de meest gruwelijke manieren aan hun eind komen.

Dit is een schilderij uit de 19e eeuw: Nero kijkt naar het lichaam van een christen die zojuist om het leven is gebracht.

Christenen in het rijk

Constantijn de Grote

Christenen werden tot 313 n.C. vervolgd in het Romeinse Rijk

• Constantijn de Grote is de eerste keizer die Christen wordt.
• Hij laat het Christendom toe. Er kwam godsdienstvrijheid.

Constantijn de Grote ziet een christelijk teken. Gravure uit de 17e eeuw.

In Nederland kennen wij godsdienstvrijheid.

1. waar
2. niet waar

Christenen in het rijk

Constantijn de Grote

• Waarom?
   Er braken steeds meer rellen uit tussen christenen en Romeinen. 
  

• Oplossing?
   Constantijn bedacht de oplossing: godsdienstvrijheid voor de christenen. 
  
• Hij werd zelf pas christen vlak vóór zijn dood.
  

Een standbeeld van Constantijn de Grote, of eigenlijk Flavius Valerius Aurelius Constantinus. De naam 'de Grote' heeft niets te maken met zijn lengte of het feit dat hij een goede keizer was. Het is een titel die de christelijke kerk aan hem heeft gegeven voor zijn bijdrage aan het christendom.

Christen in het rijk

Staatsgodsdienst

• In 380 verplicht keizer Theodosius iedereen om christen te worden. 
• Het christendom wordt staatsgodsdienst 
• Alle andere godsdiensten worden verboden. 
  
• Iedereen die niet christen is wordt vanaf nu vervolgd.
  

Romeinse munt met het hoofd van Theodosius I de Grote

Welke gebeurtenis is het langst geleden?

1. Het christendom is staatsgodsdienst.
2. Het is verboden om christen te zijn. Iedereen die christen is, kan zwaar gestraft worden.
3. De Romeinse keizer Constantijn wordt christen. Het christendom is niet meer verboden.
4. Ondanks het gevaar worden steeds meer mensen christen.

Welke gebeurtenis is het minst lang geleden?

1. Het christendom is staatsgodsdienst.
2. Het is verboden om christen te zijn. Iedereen die christen is, kan zwaar gestraft worden.
3. De Romeinse keizer Constantijn wordt christen. Het christendom is niet meer verboden.
4. Ondanks het gevaar worden steeds meer mensen christen.

1

101

201

301

401

100

200

300

400

500

501

380

313

132

66

63

Eerste joodse opstand

Christendom staatsgodsdienst

Rome verovert Judea

Christendom toegelaten

Tweede joodse opstand

De Romeinen verbieden 

het Christendom

Het Christendom wordt de 

Romeinse staatsgodsdienst

Het Christendom verspreidt 

zich tot in de stad Rome

Keizer Constantijn geeft de 

Christenen godsdienstvrijheid.

Volgelingen van Jezus Christus
stichten het Christendom

Christen in het rijk

Staatsgodsdienst

Alleen christendom was toegestaan en tempels werden kerken

Bisschoppen werden de leiders, de belangrijkste was de paus

Neem een foto van jouw antwoord op de vraag.

DE ROMEINEN

3.3 De opkomst van het christendom