Valorisatieproject afstudeerwerk

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Introductie tot het privaatrecht, auteursrecht en de rechtspraktijk

Voorstellen

• Alyssa van Haaren
• Rechtenstudent in Utrecht aan ULC
• Studievereniging Sirius
• Scriptie geschreven binnen het privaatrecht

Wat gaan we doen?

• Wat weten jullie al? 
• Privaatrecht
• Intellectueel eigendomsrecht
• Auteursrecht
• Auteurscontractenrecht

Wat gaan we doen?

Oefenrechtbank 

Het recht

Vragen waar leerlingen aan denken als ze aan het recht denken

Actualiteit

Hoe vaak heb je in het dagelijks leven met het recht te maken?

1. Nooit
2. Jaarlijks
3. Maandelijks
4. Dagelijks

leerplicht, kinderrechten, recht op privacy, verkeersregels, vrijheid van meningsuiting, bijbaan; arbeidsrecht

Privaatrecht

Vragen waar de leerlingen aan denken als ze aan privaatrecht denken

Privaatrecht in het kort

• Ook wel civiel recht genoemd
• Geschillen tussen burgers onderling, tussen bedrijven onderling of burgers en bedrijven
• Onderscheid privaatrecht en publiekrecht

Intellectueel eigendomsrecht

• Onderdeel privaatrecht
• Verzamelnaam voor rechten op uitgewerkte ideeën en creatieve concepten, zoals teksten, muziek, foto’s, uitvindingen en merken
• Inbreuk op intellectuele eigendomsrecht: gebruik van recht zonder toestemming van bedenker
• Auteursrecht valt onder ie-recht

Wie vallen er onder het auteursrecht?

1. Auteurs, scenarioschrijvers
2. Schilders, tekenaars
3. Toneelspelers, dansers
4. Muzikanten, zangers

Auteursrecht: wie?

• Makers van 'werken van letterkunde, wetenschap of kunst', zoals schrijvers, worden beschermd door het auteursrecht
• Hieronder vallen ook uitvoerend kunstenaars, zoals toneelspelers

Auteursrecht: wat?

• De maker mag zelf bepalen wie zijn werk mag gebruiken en vermenigvuldigen, bijv. door middel van een open licentie (iedereen kan er gebruik van maken)
• Maar veelal worden de auteursrechten overgedragen aan exploitanten of er wordt gebruik gemaakt van een exclusieve licentie (auteursrecht delen met een exploitant gedurende een bepaalde periode)

Auteursrecht: waarom?

Exploitanten: 

- Meer middelen

- Meer kennis, ervaring

- Voor een maker tientallen andere makers

Makers: 

- Zwakke onderhandelingspositie

- Maar wel eigenaar van het auteursrecht op een werk

Auteurscontractenrecht

• Het auteurscontractenrecht regelt de overdracht of exclusieve licentie
• Legt o.a. de bevoegdheden van de exploitant neer en regelt de vergoeding voor makers en uitvoerend kunstenaars

Wet auteurscontractenrecht

• In 2015: Wet auteurscontractenrecht (Wet ACR) in werking getreden
• Doel wet ACR : de verbetering van de bescherming van makers en uitvoerend kunstenaars ten opzichte van exploitanten

• Echter, in de praktijk spelen verschillende problemen

Wetsvoorstel Wet versterking auteurscontractenrecht 

• Om problemen aan te pakken: Wetsvoorstel wet                                versterking auteurscontractenrecht
• Vier belangrijkste problemen: 

1. vormvereisten akte 
2. regeling inzake ontbinding wegens non usus 
3. geschillencommissie 
4. billijke vergoeding

Mijn afstudeerwerk

In hoeverre zal art. 1 van het Wetsvoorstel Wet versterking auteurscontractenrecht de bescherming van makers en uitvoerend kunstenaars ten opzichte van de exploitanten verbeteren met betrekking tot de vier belangrijkste problemen die ondervonden zijn in de praktijk? 

Hier zal ik kort antwoord geven op de vraag en dus de uitkomst van mijn afstudeerwerk

Wat valt niet onder het publiekrecht?

1. Strafrecht
2. Bestuursrecht
3. Staatsrecht
4. Privaatrecht

Jan wil het huis van hem en zijn ex-vrouw verkopen. Zijn ex-vrouw wil dat niet. Jan belt de politie? Wat zal de politie doen?

1. De vrouw van Jan arresteren omdat ze niet meewerkt aan de verkoop
2. Jan doorverwijzen naar een advocaat. Het gaat immers om een geschil tussen twee burgers
3. Voor Jan een makelaar bellen en adviseren het huis zo snel mogelijk in de verkoop te zetten, zonder dat zijn ex-vrouw het doorheeft
4. Jan arresteren, want je mag iemand niet dwingen om een goed te verkopen

Bij welk van de volgende concepten kan sprake zijn van een inbreuk op een intellectueel eigendomsrecht?

1. Uitvindingen
2. Films
3. Merken
4. Muziek

Mag je zomaar gebruik maken van een foto van een fotograaf?

1. Ja natuurlijk, iedereen zou die foto kunnen hebben gemaakt
2. Nee, de fotograaf moet eerst het auteursrecht op de foto hebben overgedragen of gelicenseerd
3. Ja, maar dan moet er wel sprake zijn van een open licentie
4. Nee, de fotograaf moet altijd persoonlijk toestemming geven

Wat is geen reden voor makers om een auteursrecht over te dragen of te licenseren?

1. Ze hebben een sterke onderhandelingspositie t.o.v. exploitanten
2. Exploitanten hebben meer kennis
3. Exploitanten hebben meer middelen
4. Makers hebben een exploitant nodig om hun werk aan de massa te brengen

Oefenrechtbank

Ik zoek 4 mensen die onafhankelijk, rechtvaardig en nieuwsgierig zijn. 

Drie rollen

• De makers (2 groepjes van elk ongeveer 5 personen)
• De exploitanten (2 groepjes van elk ongeveer 5 personen)
• De geschillencommissie (zie volgende slide) 

Geschillencommissie

• De Geschillencommissie auteurscontractenrecht bestaat uit 3 leden: een onafhankelijk lid voorgedragen door Stichting De Geschillencommissies, een door de belangenbehartiging van de makers en een door de belangenbehartiging van de exploitanten. 
• Onze geschillencommissie vandaag zal bestaan uit 2 onafhankelijke leden, uit de groep van vier, 1 lid die de makers vertegenwoordigt en 1 lid die de exploitanten vertegenwoordigt 

Geschillencommissie

• De vier onafhankelijke leden van de geschillencommissie gaan straks 20 min op de gang bedenken welke vragen ze aan de makers en exploitanten kunnen stellen

Makers en exploitanten

• Jullie zullen eerst 10 minuten in de groepjes van ong. 5 argumenten bedenken waarom jullie gelijk moeten krijgen
• Na de 10 minuten zullen de twee groepjes met dezelfde rollen (dus makers met makers en exploitanten met exploitanten) hun argumenten bij elkaar leggen en tot een pleidooi maken 

Casus I

• De film Soof 2 had een opbrengst van bijna acht miljoen euro
• De scenarist en regisseur ontvingen een bedrag tussen de tien- en twintigduizend euro
• Dit was conform het contract, maar de andere partijen ontvingen bedragen die in de miljoenen liepen.

Casus II

• De scenarist en regisseur stapten naar de Geschillencommissie Auteurscontractenrecht en deden beroep op de bestsellerbepaling ex art. 25d Aw: het recht op een aanvullende billijke vergoeding van de maker indien de overeengekomen vergoeding gelet op de wederzijdse prestaties een ernstige onevenredigheid vertoont in verhouding tot de opbrengst van de exploitatie van het werk

Verloop oefenrechtbank I

• Een lid van de makers groep en een lid van de exploitantengroep zal door hun groep worden voorgedragen als lid van de geschillencommissie. Zij moeten de onafhankelijke leden zien te overtuigen namens hun groep 
• De geschillencommissie leidt zitting door vragen te stellen en komen na beraadslaging tot een uitspraak
• De makers willen een hogere vergoeding krijgen voor hun bijdrage aan de film 
• De exploitanten beargumenteren dat de eerder overeengekomen vergoeding billijk is
• Jullie zijn vrij om zelf extra argumenten te bedenken die van belang kunnen zijn 

Verloop oefenrechtbank II

• De makers en exploitanten krijgen eerst 2-3 minuten om hun pleidooi te houden
• Vervolgens kan de geschillencommissie vragen stellen
• De makers en exploitanten mogen dan elk kort 1 minuut argumenten van de tegenpartij weerleggen
• Tot slot gaat de geschillencommissie max 5 min beraadslagen en komen zij tot een oordeel

Uitspraak in de echte zaak

• Eerste zaak voor Geschillencommissie auteurscontractenrecht 
• Royalty’s van 5 en 7 procent moesten worden verhoogd naar 10 en 12 procent. 
• De commissie bevestigt hiermee de grote rol van scenaristen en regisseurs bij het maken van een film en oordeelt dat die naar behoren beloond moet worden.
• Voor een verdere verhoging ziet de commissie geen aanleiding, waarbij wordt meegewogen dat het initiatief van de film is uitgegaan van de producenten

Zijn er nog vragen?

Tips?

Tops?

Andere opmerkingen