De Brug, herhalen Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1) Boekopdracht inleveren op woensdag 1 november

2) Starten met leesvaardigheid (De brug Lezen)

3) PWW1 > Lezen de Brug, hoofdstuk 1 en 2 + woordenschat

leesvaardigheid: DOEL

• Herhaling hoofdzaken, bijzaken en kernzinnen
• 
  
• Herhaling tekstverbanden

- Wat weten jullie nog van vorig jaar?

Onderwerp en deelonderwerp

Onderwerp van een tekst:

- een tekst gaat ergens over, dit is het onderwerp van een tekst

- het onderwerp is in één of een paar woorden te noemen

Deelonderwerpen:

- verschillende delen / aspecten die over het onderwerp gaan

HOOFDZAKEN

- alle belangrijke zaken die over een onderwerp worden gegeven

- hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea

- tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden

BIJZAKEN

- de minder belangrijke informatie over het onderwerp

- bijzaken kun je weglaten in een tekst, het belangrijkste blijft over

HOOFDZAKEN

- meestal aan het begin of het einde

- feiten, jaartallen of eigenschappen

                      

                        BIJZAKEN

  - extra uitleg en voorbeelden

 - maken de tekst leuker, 

    duidelijker en beter te begrijpen

Wat is de hoofdzaak?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

___________________

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdzaak?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

________________

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Teksten met meer alinea's

- elke alinea heeft een eigen 

   hoofdzaak, want de schrijver 

   wil in elke alinea iets vertellen

- de rest van de zinnen zijn 

   bijzaak

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

KERNZINNEN

- een kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea

- soms is er geen duidelijke kernzin. Die moet dan zelf gemaakt worden door een zin te maken met het kernwoord.

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Hoofdzaken van een tekst vind je

1. in de inleiding en de kernzin
2. alleen in kernzin
3. in de inleiding, het slot en de kernzin

Wat zijn hoofdzaken?

1. de hoofdgedachte en de kernzin samen
2. Wat in een tekst belangrijk is
3. de inleiding
4. de alinea's

Hoe? Wat?

Tekstverbanden en signaalwoorden  

In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea’s met elkaar samen. Die samenhang heet het tekstverband. 

Je kent al het chronologisch verband, het opsommend verband, het tegenstellend verband en het toelichtend verband.

Even herhalen..

Herhaling tekstverbanden

chronologisch:

opsommend:

tegenstellend:

toelichtend:

Vergelijkend verband > laat een verschil of overeenkomst zien (net als, evenals, zoals, groter / beter dan....)

Voorwaardelijk verband > maakt duidelijk onder welke voorwaarden iets gebeurt: Als het morgen mooi weer is, gaan we naar het strand (als..dan, indien, tenzij, wanneer)

Toegevend verband > laat een andere kant van de zaak zien  (Hoewel An van kamperen houdt, gaat ze dit jaar niet naar de camping). (Ook al, hoewel, ofschoon...)

Samenvattend verband > verkorte weergave van informatie uit de tekst (kortom, samengevat, met andere woorden....)

Doel-middelverband > geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken (om te, door middel van, met behulp van....)

Heb je goed opgelet? Even testen...

Wat zijn concluderende signaalwoorden?

1. dus, daarom, dat houdt in, dankzij, concluderend, al met al
2. dus, doordat, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al
3. dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al
4. dus, want, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al

Wat zijn redengevende signaalwoorden?

1. omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, dankzij
2. omdat, daarom, dus, en, de reden hiervoor is, dankzij
3. omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, kortom
4. omdat, bijvoorbeeld, dus, want, de reden hiervoor is, dankzij

Welke signaalwoorden horen bij een oorzakelijk verband?

1. doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, kortom, dankzij
2. doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, hiervoor, dankzij
3. doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, want, dankzij
4. doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij

Boek op blz. 246/247

Beantwoord de volgende vragen

Maak een korte zin met een concluderend tekstverband

Maak een korte zin met een redengevend tekstverband

Maak een korte zin met een oorzakelijk tekstverband

Huiswerk 

De Brug, lezen: opdracht 1, blz. 247 - 248

Klaar? Lezen in je leesboek