§3 Leven in de stad, deel 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

De tijd van steden en staten. 

K: hoofdstuk 4, paragraaf 3, deel 3
Z: hoofdstuk 4, paragraaf 3 (tm vraag 28)

Vorige keer...

• Ik kan beschrijven wat mensen aten en dronken.
  
  
• Ik kan uitleggen wat de gevolgen van de pest waren.

Rijk...

• Vlees
• Wijn

... en arm

• Vis
• Brood
• Bier
• Pap

En als je het kon betalen, specerijen!

• Peper
• Kruidnagel
• Kaneel

De stad was vies

Een dodelijke ziekte...

• De pestbacterie bestond al eeuwen in meren in China
• De bacterie leeft in het bloed van de zwarte rat
• Vlooien leven van het bloed van de rat en worden besmet met de pest
• De pest zorgt ervoor dat vlooien niets binnenkrijgen, waardoor ze honger houden en op zoek naar nieuw voedsel gaan: het bloed van mensen.
• Een besmette vlo brengt zo de pest over op mensen.

De pestbacterie, Yersinia pestis, 2000x vergroot.

De pest in Europa

• In 1347 komt de pest aan in Europa: via de Krim naar Italië
• Via de handel verspreidt de ziekte zich razendsnel door Europa
• De viezigheid en het ongedierte in de middeleeuwse steden helpen ook mee in het ontstaan van de grote pestepidemie van 1347 tot 1351
• Uiteindelijk sterft 1/3 van de Europese bevolking, ongeveer 20 miljoen mensen.

De pest door de ogen van schilder Pieter Brueghel de Oude (1562). Voor veel mensen moet de pest zo zijn ervaren: overal dode mensen en complete steden die zijn verlaten.

De verspreiding van de pest tussen 1347-1351

1347

midden 1348

begin 1349

eind 1349

1350

1351

kleine uitbraak van de pest

Straf van God!

• De oorzaken van de pest zijn pas in de 19e eeuw bekend geworden
• Voor de mensen in de Middeleeuwen was de ziekte een straf van God
• De mensen dachten dat God hen ging straffen, omdat ze niet goed en zondig hadden geleefd.

Flagellanten sloegen zichzelf om zo aan God te laten zien dat zij spijt hadden van hun zonden. De naam Flagellant komt van het Latijnse woord voor zweep: flagellum. Aan het eind van de leren riempjes zitten spijkers.

Video

De Zwarte Dood

0

Video

Clipphanger: De Pest

0

De tijd van steden en staten. 

K: hoofdstuk 4, paragraaf 3, deel 3
Z: hoofdstuk 4, paragraaf 3 (tm vraag 28)

Deze keer...

• Ik weet wie graaf Floris is en wat er met hem gebeurde. 

Moord op een graaf

Graaf Floris V van Holland werd geboren in 1254. Hij hield erg van jagen. Op een zomerdag in 1296 ging hij met twee edelen op jacht. Maar de edelen namen hem gevangen. Ze sloten hem op in kasteel Muiderslot. Toen de boeren dit hoorden, trokken ze naar het kasteel. Ze wilden Floris bevrijden. De edelen bonden toen Floris op een paard en deden een handschoen in zijn mond. Zo vertrokken ze in vliegende vaart. Floris probeerde te vluchten, maar zijn paard sprong in een sloot. Eén edelman trok zijn zwaard en stak Floris V dood.

Moord op een graaf

Floris V bestuurde zijn gebied vanuit Den Haag. Hij zorgde voor rust en welvaart in zijn graafschap. De handel in de steden bloeide op. De belastingen bleven laag. De boeren kregen hun oude rechten terug. Floris beschermde hen tegen de adel. Hierdoor kreeg graaf Floris V de bijnaam ‘de god van de boeren’.

De tijd van steden en staten. 

K: hoofdstuk 4, paragraaf 3, deel 3
Z: hoofdstuk 4, paragraaf 3 (tm vraag 28)