Beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Beeldspraak

- vergelijking

- metafoor

- personificatie

Beeldspraak

Ruim die zwijnenstal eens op!

Wat gaan we doen?

lesopzet en lesdoelen:

* je weet wat beeldspraak is, en wat het nut is.....

* je weet wat een vergelijking is, je kunt voorbeelden herkennen/noemen

* je weet wat een metafoor is, je kunt voorbeelden herkennen/noemen

* je weet wat een personificatie is, je kunt voorbeelden herkennen/ noemen

* Nog een keer de vaste voorzetsels en voorzetseluitdrukkingen

Beeldspraak: vergelijking, metafoor en personificatie

- Bij beeldspraak gebruik je woorden in een
   figuurlijke betekenis. Een beeld.

- Er is sprake van een overeenkomst tussen object en het beeld
- Goede beeldspraak maakt een (gesproken)tekst mooier,
   duidelijker en krachtiger.

Bij een vergelijking heb je....

1. een object (de werkelijkheid) en een subject (beeld)
2. alleen maar een beeld
3. een kenmerk van een persoon op een levenloos ding

Je kamer ziet eruit ALS

een zwijnenstal.

Bij een vergelijking hoort meestal het woordje ALS of LIJKT.

ZO....ALS..... IS NET.......

Zo ziek als een hond.

Je lijkt wel een verzopen hond.

Wat een vuile hond, ben jij!

Vul de juiste vergelijking in:
Zo fris als een.....

1. kipje
2. vis in het water
3. hoentje

Zo doof als een...

1. kabouter
2. spin
3. mol
4. kwartel

Hij? pas op! hij steelt als een....

1. vogel
2. hond
3. kat
4. raaf

Leven als god in.....

1. Parijs
2. Frankrijk
3. een Belgisch bad
4. de hemel

Metafoor

Het object/ de werkelijkheid wordt helemaal vervangen door het beeld. Het is er nog wel, maar wordt niet genoemd. Je moet het figuurlijk zien.

Het schip der woestijn (kameel)
Een tsunami van nieuwe voorschriften (een enorme berg)
Een vruchtbare vergadering (een vergadering met resultaat)
Zij is een spin in het web  (zij heeft veel contacten)

Ruim die

zwijnenstal eens op!

Bij een metafoor heb je....

1. Alleen maar een beeld
2. Een beeld en de werkelijkheid
3. altijd het woordje ALS
4. HUH? watte? weet het niet meer...

"Dat oude dametje is zo mager als een lat." Is dit een metafoor of een vergelijking?

1. metafoor
2. vergelijking

Welke zin bevat een metafoor?

1. Jouw ogen zijn als sterren.
2. Wat een boom van een kerel.
3. Als het kalf verdronken is, dempt men de put.
4. Dat meisje lijkt wel een prinses, zo elegant!

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon, je kent menselijke eigenschappen toe aan een ' dood'  ding.  Bijvoorbeeld:

 

De zon streelde onze wangen

Het gevaar loerde op elke hoek van de straat
Schreeuwende kleuren
Papier is geduldig

Zuchtend en kreunend kwam mijn auto tot stilstand

De wind huilt...

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

de samenleving is ziek

1. is een metafoor
2. is een vergelijking
3. is een personificatie

"De leerlingen uit V2 gebruiken bij tekenen altijd sprekende kleuren!" Waarom is dit een personificatie?

''sterren op het ijs''! laten we kijken!

1. vergelijking
2. personificatie
3. metafoor
4. wat anders.....

"Wolken en zon spelen haasje over."
Is dit een personificatie?

1. ja
2. nee

Vroeger

het leven opent haar hand

voor mijn ogen in de nacht: ik lach

zoals parels zijn wij gevonden en

als een parelsnoer vallen wij uiteen

ik schrijf een brief naar hem in 

verre landen, een oud liedje,

gaat er door mijn hoofd, een lik

van de postzegel echter en wij zijn vast

van statige woorden als een douche

wat zeep om schoon te worden

en ik droom van oude gedichten 

en ik droom van een oud boek.

personificatie 

Vergelijking met als

vergelijking met als

Geen personificatie

pars pro toto

1. PSV landskampioen
2. geheel in plaats van deel
3. deel in plaats van geheel
4. manier van leven

Pars pro toto

Na deze wellicht traumatiserende ervaring mag je even rusten

Nu gaan we naar de eerste opdracht samenwe

Ik ga even de neuzen tellen.

1. Personificatie
2. Metonymia: pars pro toto
3. Metonymia: totum pro parte
4. Metonymia: maker ipv gemaakte

Hij verhuist naar een paradijs.

1. Metoniem
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Personificatie

Nederland

(heel) Nederland schaatst.

TOTUM pro parte

Het geheel  noemen in plaats van een deel.

Nederland verloor met 3-0

1. Totum pro parte
2. HUH?
3. personificatie

Beeldspraak (geen overeenkomst)

Metonymia: 

meer handen aan het bed (pars pro toto)
Nederland wint het W.K. (totum pro parte)
We hebben goud op de 200 meter (materiaal ipv product)

Ik heb zojuist een Rembrandt gekocht (maker ipv product)

Lekker die thee; doe mij maar een kopje. (servies ipv inhoud)

Doe mij maar een glas Chardonnay. (merk ipv product)

Slochteren levert de regering veel geld op

1. Dit is een personificatie
2. dit is een vergelijking
3. dit is een metoniem

"De leerlingen uit V2 gebruiken bij tekenen altijd sprekende kleuren!" Waarom is dit een personificatie?