3.1 Oorzaken Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3,5

3.1 Oorzaken Eerste Wereldoorlog

Lesdoel

Aan het eind van de les kunnen we de oorzaken van de eerste wereldoorlog noemen.

Oorzaak 1: Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land

'Ons land is het beste!'

Volk, natie, staat

Volk = Groep mensen met dezelfde cultuur. Een volk heeft veel gemeenschappelijk

Een volk heeft een woongebied. Als er in een staat één volk woont dan heet dat ookwel een natiestaat.

Niet altijd valt het woongebied van een volk samen met de grenzen van een staat. Bijvoorbeeld bij de Koerden, die wonen in het grensgebied van Turkije, Iran, Irak en Syrië.

Italië

• Tot 1861 geen eenheidsstaat.
• Vanaf 1861: Italiaanse eenwording

1.  Koninkrijk Italië o.l.v. Nadat Garibaldi.
   
2. Mede mogelijk gemaakt door het opkomende nationalisme (vanaf 1815)
   

• 1861-1946

Nationalisme 

• Ottomaanse Rijk: Groot rijk onder bestuur Turkse sultan. Diverse landen wisten onafhankelijk te worden. (Griekenland / Roemenië en Servië.) 
• Oostenrijk-Hongarije: Groeide uit tot een veelvolkerenstaat, slokte Bosnië op (die wilden eigenlijk liever bij Servië horen)

Oorzaak 2: De Frans-Duitse Oorlog 1870-1871

Frankrijk verliest de oorlog

Nationalisme groeit. Duitse staten werken samen olv Pruisen. 

Het was een bloedige oorlog. Dankzij industralisatie zijn wapens dodelijker. 

Duitsland wint

Frankrijk wil revanche op Duitsland voor het verlies van Elzas-Lotharingen in de Frans Duitse Oorlog.

Oorzaak 3: Modern imperialisme

 Modern imperialisme, oorzaken:

1. Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig
2. Nationalisme: als grootmacht had men koloniën nodig (prestige)
3. Ideële motieven: missie/zending en 'white man's burden'= superiotiteitsdenken
4. Door technologische verbeteringen werd modern imperialisme makkelijker

Wilhelm II wilde net als de andere machtige Europese landen een stuk van de koloniale taart in Afrika en Azië. Hierdoor ontstonden er spanningen met Frankrijk en Engeland.

Oorzaak 4: Industriële ontwikkeling 

Industriële ontwikkeling

Internationale concurrentie (nationaal gevoel)

Behoefte aan grondstoffen/afzetmarkten

Wapenwedloop werd mogelijk door industrialisatie

Oorzaak 5: Bondgenootschappen

Oorzaak 6: Militarisme

Militairen stonden in hoog aanzien:

• Militaire waarden als opofferingsgezindheid, vaderlandsliefde, eer en steun aan de keizer/koning speelden een grote rol;
  
• De militaire uitgaven van de landen bedroegen vaak meer dan de helft van het nationale inkomen;
  
• Regeringen waren vaak in handen van de militairen. 
  

Oorzaak 7: Wapenwedloop

Wilhelm II doet aan 'Weltpolitik'

De Duitse Vlootbouw werd steeds meer een bedreiging voor de Engelsen Hoe groter de Duitse vloot werd, hoe bedreigender dit werd voor de Engelsen.

Gebruik hier eigen plaatjes