Hoofdstuk 2. Anatomie en fysiologie van de geslachtsorganen

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voortplanting 

klas 1

Vorige week ging over.... (foto/afbeelding)

Huiswerk vorige week

Nu af: Vragen uit Hoofdstuk 1

Eind van deze les: Poster bronstcyclus

Volgende week: Tabel kengetallen + nieuwe opdracht

Planning vandaag

Bespreken vragen Hoofdstuk 1

• Anatomie en fysiologie van de voortplantingsorganen
• Afwijking en ziekten aan het geslachtsapparaat
  

Bepalen van het geslacht

• Kijken: Gedrag, Uiterlijk, Kenmerken
• Voelen: Secundaire/primair
• Kijkoperatie
  
• Chromosomen onderzoek
  
• Meten (reptielen sonderen)
  

Seksen, waarom belangrijk?

Primaire & secundaire geslachtskenmerken

Geboorte primaire geslachtskenmerken zichtbaar

Volwassen, secundaire geslachtskenmerken ontwikkelen

Geslachtsorganen

Nodig om?

Nodig om erfelijk materiaal uit te wisselen

Productie?

Productie zaadcellen en eicellen

Verantwoordelijk voor de rijping en opslag zaadcellen

produceren zaadcellen en testosteron

Geslachtsklieren voegen vocht aan de zaadcellen toe

Verschillen mannelijk geslachtsorgaan

Kater weerhaakjes voor pijnprikkel
Reu botje & zwellichaam voor koppelen met teef
Hengst heeft een dubbele voorhuid
Beer (varken) voorhuid een klier die berengeur afgeeft

Verschillen: klieren, voorhuid, type

bulbusglandus

fibro-elastische penis

Sommige dieren penis schacht door middel van een spier (fibro-elastische penis) varken, rund & kleine herkauwers

musculo-vasculaire penis

Andere penis langer en dikker door zwellichaam (musculo-vasculaire penis)  mens, reu, hengst

Sommige dieren penis schacht door middel van een spier (fibro-elastische penis)

Andere penis langer en dikker door zwellichaam (musculo-vasculaire penis)

Kater weerhaakjes voor pijnprikkel

Reu zwellichaam voor koppelen met teef

Hengst heeft een dubbele voorhuid

Beer (varken) voorhuid een klier die berengeur afgeeft

Vrouwelijk geslachtsorgaan

Eierstok

Eierstok waarin eicellen rijpen. Eicellen reeds aanwezig bij geboorte. Productie oestrogeen

Na eisprong vormt zich op de eierstok het gele lichaam. Gele lichaam produceert progesteron

Eileider

Eileider zorgt voor verbinding tussen eierstok en baarmoeder en transporteert de eicel

In de eileider vindt de bevruchting plaats

Baarmoederhals

Baarmoederhals vormt een slijmprop om infecties te voorkomen

Baarmoeder

Baarmoeder, hier vindt de ontwikkeling en groei van de vrucht plaats

Verschillende baarmoeders

Sommige dieren dubbele baarmoederhals met baarmoederhoornen

Buideldieren hebben 3 vagina’s

Baarmoeder met 2 baarmoederhoornen en klein baarmoederlichaam

Baarmoeder en een enkel baarmoederlichaam

https:

Welke dier & geslacht?

1. Rat, Man
2. Rat, Vrouw
3. Muis, Man
4. Muis, Vrouw

Cavia, Beer

Cavia, Zeug

Konijn, Ram

Konijn, Voedster

2.5 Afwijking en ziekten aan het geslachtsapparaat

Verwondingen

Vechtpartijen of ongelukken

Parende honden uiteen getrokken

Voedster kan bijtwond veroorzaken bij ram

Storingen in de vruchtbaarheid

Uitblijven van de bronst

Hormonale afwijkingen

Afwijkingen geslachtsapparaat

Zowel bij man als vrouw diverse

 oorzaken mogelijk

Monorchisme en cryptorchisme 

Teelbal(len) niet ingedaald in scrotum

Monorchisme als 1 teelbal niet is ingedaald (verminderd vruchtbaar)

Teelbal in buikholte of lieskanaal

Cryptorchisme beide teelballen niet ingedaald (niet vruchtbaar)

Kans op ontstaan van tumor

Bal operatief verwijden

Erfelijk dus niet mee fokken

Prostaatproblemen

• Vaak bij oudere reuen
  
• 80% van niet gecastreerde reuen krijgt hier last van
  
• Goedaardige prostaatvergroting
  
• Ontsteking van de prostaat, prostaatkanker of prostaatabcessen
  
• Ouderdom cellen degenereren
  
• Lichamelijke klachten
  
• Castratie, antibiotica en ontstekingsremmers

https://dierenartsdelaak.nl/parafimosis-spaanse-kraag-bij-de-hond/

Voorhuidontsteking en vernauwing van de voorhuid

Ontsteking voorhuidslijmvlies

Glanspenis rood en gezwollen en verliest druppels pus

Pus niet verwarren met sperma

Voorhuis spoelen en een antibioticakuur (castreren)

Vernauwing aangeboren of verwonding

Penis niet meer uitschachten of niet meer terug (kans op afsterven)

Operatief te verhelpen

Cysteuze eierstokken 

Cysten blaasjes gevuld met vocht

Geen eisprong

Oorzaak hormonale afwijking, erfelijkheid

Cystes leegzuigen of operatie

Persisterende pro-oestrus

Aanhoudende pro-oestrus

Er treedt geen eisprong op

Oorzaak cysteuze eierstokken, tumoren aan eierstokken of hormonale afwijking

Vaginitis 

Ontsteking vaginaslijmvlies

Bacteriën, bouw van vagina, hormonale invloeden of rasgevoeligheid

Bacterie toedienen antibiotica

Afwachten eerste bronstcyclus

Hormoonpreparaat of castratie

CEH-pyometra complex (Cysteuze endometrium hyperplasie)

Veranderring in baarmoederslijmvlies onder invloed van hormonen

Baarmoederontsteking of pyometra

Ontsteking baarmoederslijmvlies is endometritis

Pyometra ophoping van pus in baarmoeder (opereren)

Bloedvergiftiging (dodelijk)

Steriliseren voor eerste loopsheid

Melkkliertumoren 

Vaak bij oudere teven

50 % goed- en 50% kwaadaardig

Poes komt het minder voor. Als het gebeurt 90% kwaadaardig

Ontsporing van normale celgroei

Door hormonen tijdens loopsheid meer kans op tumoren

Operatief verwijderen

Steriliseren voor eerste loopsheid, na 4e loopsheid geen effect meer

Opdracht - memorie

3-5 studenten

1. Er worden 10 vragen over de lesstof bedacht (denk aan aandoening / omschrijving - type baarmoeder/diersoort -...)
2. De vragen worden opgeschreven op kaartjes in blauw
3. De bijbehorende antwoorden schrijf je op andere kaartjes in een andere kleur. 

Opdrachten/huiswerk

Vandaag inleveren:

1. Poster bronstcyclus

Af voor volgende les: 

1. Maken vragen hoofdstuk 2 (antwoorden mee op papier)
   
2. Collage geslachtsherkenning (inleveren magister)
3. Afmaken tabel kengetallen (inleveren magister)

Evaluatie

Opdracht leugendetector

2-tallen

1. Vertel een verhaal, over de stof uit Hoofdstuk 1 of 2 en verwerk hierin 1 leugen / iets dat niet klopt.
2. De ander probeert deze leugen te achterhalen