Zintuigelijke beperkingen SW

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 4

Cliënten met aandoeningen aan de zintuigen

1

2

3

4

5

Zintuiglijke beperkingen

Via je zintuigen beleef je de wereld.

Bij een zintuiglijke beperking werken één of meerdere zintuigen niet of minder goed. Meestal gaat het om een auditieve of visuele beperking.

Problemen door zintuiglijke beperking...

Als er sprake is van bijvoorbeeld een visuele- of auditieve beperking heeft dat, zeker in combinatie met andere fysieke, zintuiglijke of mentale beperkingen, heeft het gevolgen voor het functioneren.

 Bij kinderen geeft het een verhoogd risico op problemen en achterstanden in de ontwikkeling. Bij volwassenen leidt het tot problemen in het uitvoeren van activiteiten en in de participatie. 

Ervaring met zintuigelijke beperking

Doof

Blind

Slechthorend

Slechtziend

Niet

Meerdere

Andere zintuigelijke beperking

Zintuigelijke beperking

Met een zintuigelijke beperking wordt bedoeld dat bepaalde zintuigen niet of onvoldoende werken.

Zintuigelijke beperking

Er wordt onderscheid gemaakt tussen aangeboren en niet-aangeboren.
Mogelijke oorzaken:

• Complicatie bij geboorte (aangeboren)
• Erfelijkheid (aangeboren)
• Hersenvliesontsteking (niet aangeboren)
• Virusinfectie (niet aangeboren)
• Ongeluk (niet aangeboren)

Wat is het verschil tussen blind zijn en slechtziend zijn?

Blind 

Mensen zijn blind als ze zich niet zonder hulpmiddelen zelfstandig in het maatschappelijk verkeer kunnen redden. Deze mensen zijn voor hun waarneming en ruimtelijke oriëntatie hoofdzakelijk of geheel aangewezen op tasten, ruiken of luisteren.

Blind/ Slechtziend
(visuele beperking)

• Minder dan 30 procent zicht.
  
• Een gezichtsveld  < 30 graden.
  (normaal 140 graden)
  
• Niet corrigeerbaar met bril/contactlens

Cijfers:

-40 procent bewoners  in verpleeghuis is slechtziend.
-230.000 mensen slechtziend in Nederland.
-76.000 mensen blind in Nederland.

Slechtziend

Slechtziend noem je iemand bij wie het verminderde gezichtsvermogen niet (langer) met een gewone bril of contactlens kan worden gecorrigeerd.

Visuele beperking

Beperking van het gezichtsveld.

1. Deel van je beeld is weggevallen
2. gatenkaas
3. kokervisus

Verlies van gezichtsscherpte

Verziend

Bijziend

Welke hulpmiddelen gebruiken mensen met een visuele beperking zoal?

Zoek naar sporten voor mensen met een visuele beperking. Welke heb je gevonden?

0

Aangeboren

erfelijke factoren

stoornissen ontstaan tijdens de zwangerschap (aanlegfouten, fouten in de celdeling, hersenvliesontsteking).

• Verworven oftewel niet aangeboren

1. hersenbeschadiging als gevolg van bijvoorbeeld zuurstofgebrek
   
2. lawaai, harde geluiden
   
3. ouderdom
   
4. infectieziekte (rodehond, bof, mazelen, polio, kinkhoest, hersenvliesontsteking).

Wat is lawaaidoofheid?

Vormen van doofheid

1. Perceptieve doofheid
   

Bij deze vorm van doofheid kan iemand geluid niet goed waarnemen. De oorzaak kan een probleem met het binnenoor, de gehoorzenuw en/of delen van hersenen zijn.

2. Geleidingsdoofheid

bij deze vorm van doofheid is er iets mis met het doorlaten van geluid. Het doorlaten van geluid heet geleiding. De oorzaak is dan een probleem met het buitenoor en/of middenoor

0

Doof/ Slechthorend
(auditieve beperking)

• Normaal heb je ongeveer 120 dB gehoor
• Licht gehoorverlies: 16 tot 40 dB verlies
  ( fluisteren/rumoerige ruimte) 
• Matig gehoorverlies: 41-55 dB verlies
  (telefoneren/gesprekken voeren) 
• Ernstig gehoorverlies: 56-70 dB verlies
  (hard praten/ sirenes)
• Zeer ernstig gehoorverlies: 71-90 dB verlies
  (vrachtwagens/ boormachines)
• Doofheid: 90-120 dB
  
  
  

Gehoorbeschadiging?

Tips communicatie
auditieve beperking

Verschil doof en slechthorend

Dove mensen leven helemaal zonder geluid, die horen dus helemaal niks. 

Slechthorende mensen die horen minder goed, zij kunnen bijvoorbeeld horen dat hun moeder roept, maar niet wat zij dat precies roept.

Oefen je naam met het handalfabet. 

DOOFBLIND

DRIEDELING 

• doofblind vanaf de geboorte

Contact leggen en communicatie zijn de eerste grote uitdagingen.

• doofblind worden op jonge of volwassen leeftijd

Dit is een ingrijpende verandering, die vaak geleidelijk optreedt en grote gevolgen heeft voor zelfstandigheid en participatie.

• doofblind worden op oudere leeftijd
  

Dit wordt ook wel ouderdomsdoofblindheid genoemd. Doofblind worden vergt veel aanpassingen en ondersteuning kan nodig zijn om de zelfstandigheid, activiteiten en sociale contacten te behouden.

Kun jij een manier bedenken om te communiceren met iemand die doofblind is?

BEGELEIDING

voelen als manier van communicatie

Hou er rekening mee dat elke cliënt anders is, stem je communicatie af op de cliënt. 

Werk met verwijzers, duidelijke voorwerpen die een vaste betekenis hebben.

NIET KUNNEN VOELEN

Het fysiek niet kunnen voelen van pijn is een zeldzame ziekte. HSAN (hereditale sensibele en autonome neuropathie) 

• verschillende gradaties 
• openbaart zich na de geboorte of in de kindertijd/tienerjaren. 
• chemotherapie of diabetes.

Geef een tip voor het begeleiden van cliënten die niet kunnen voelen

BEGELEIDEN VAN CLIËNTEN DIE NIET KUNNEN VOELEN

• Controleren op fysieke beschadigingen
• Alert zijn op gevaar of fysiek letsel

CLIËNTEN DIE NIET KUNNEN RUIKEN OF PROEVEN

• De smaakpapillen van de tong en de zenuwen in de neus geven geen of onvoldoende signalen naar de hersenen door doorsturen. 
• kan aangeboren zijn, maar ouder worden, ziekten en of een ongeluk kan ook invloed hebben op minder goed kunnen ruiken en proeven. Ziektes of een ongeval kunnen ook de oorzaak zijn voor het verlies van geur en smaak.
  

In de zorg en begeleiding moet je alert zijn dat de cliënt niet wordt blootgesteld aan gevaarlijke situaties. Verder kan het zijn dat de cliënt begeleiding nodig heeft bij het vinden van andere prettige sensaties wanneer lekker eten niet meer aan de orde is.

wat zijn de risico's voor mensen die niet kunnen ruiken of proeven?

Auditieve beperking

Slechthorend	Doof
Tinnitus Geleidingsslechthorendheid Waarnemingsslechthorendheid Gemengde vorm	Aangeboren doofheid Verworven doofheid