§4: Drogredenen deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Les 9: Drogredenen 2

Programma

• Herhalen theorie tot nu toe
• Theorie drogredenen: het overtreden van een discussieregel
• Opdracht 3
• Aan de slag! (opdracht 4 en 5)

Aan dit type argumentatie ligt de volgende gedachte ten grondslag:

als alle onderdelen van een groep hetzelfde kenmerk hebben, dan heeft één onderdeel van die groep dat kenmerk ook. Deze gedachte wordt meestal niet expliciet vermeld.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
3. Argumentatie op basis van voorbeelden
4. Argumentatie op basis van autoriteit

Van dit type argumentatie is sprake als er een vergelijking wordt gemaakt tussen twee gevallen en er een overeenkomst wordt geconstateerd: omdat het ene geval zo is, zal het bij het andere ook wel zo zijn.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
3. Argumentatie op basis van vergelijking
4. Argumentatie op basis van autoriteit

Het geheel van argumenten en standpunt wordt een redenering of ... [1 woord] genoemd.

1. Onderschikkende argumentatie
2. Nevenschikkende argumentatie met afhankelijke argumenten
3. Nevenschikkende argumentatie met onafhankelijke argumenten
4. Onder- en nevenschikkende argumentatie

We kunnen vanavond niet meer terug naar Amsterdam. Ik heb te veel gedronken en de treinen rijden niet.

1. Onderschikkende argumentatie
2. Nevenschikkende argumentatie met afhankelijke argumenten
3. Nevenschikkende argumentatie met onafhankelijke argumenten
4. Onder- en nevenschikkende argumentatie

Met een ... [1 woord] ontkracht je een standpunt.

Een ... geeft aan dat iets (on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk is.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Sinds het verboden is om te appen op te fiets, zijn er minder dodelijke verkeersongevallen geweest. Appen op de fiets zorgt dus voor veel doden.

1. Onjuist beroep op oorzaak-gevolg
2. Onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapsschema
3. Vals dilemma
4. Overhaaste generalisatie

Geschiedenislessen zijn helemaal niet belangrijk. Oude kleren gooi je toch ook gewoon weg?

1. Onjuist beroep op autoriteitsschema
2. Vals dilemma
3. Verkeerde vergelijking
4. Overhaaste generalisatie

De economie is alleen nog te redden als de Nederlandse staat eigenaar wordt van alle banken. Yvonne Coldeweijer zei dit gisteren nog op tv!

1. Onjuist beroep op autoriteit
2. Onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema
3. Vals dilemma
4. Overhaaste generalisatie

Nakijken opdracht 2

zin a

Standpunt

• Ga bij Peter Huismans Huiswerkinstituut bijlessen volgen

Argument

• (want) dan kun je eigenlijk al niet meer zakken voor het Centraal Examen. 

Drogreden

• E: overdrijven van voordelen

Nakijken opdracht 2

zin b

Standpunt

• Gordels bieden schijnveiligheid

Argument

• (want) de dodelijke slachtoffers bij het verkeersongeluk op de A2 hadden hun gordels om. 

Drogreden

• G: overhaaste generalisatie (onjuist beroep op voorbeeldenschema)

Nakijken opdracht 2

zin c

Standpunt

• Banken zullen meer te kampen krijgen met cybercriminaliteit

Argument

• (want) bijna iedereen heeft nu een computer.

Drogreden

• C: onjuist oorzaak-gevolg

Nakijken opdracht 2

zin d

Standpunt

• De lonen in Nederland zijn zeer behoorlijk en hoeven niet te stijgen. 

Argument

• (want) de voorzitter van de Nederlandse werkgeversorganisatie onderschrijft dat ook. 

Drogreden

• A: onjuiste autoriteit

Nakijken opdracht 2

zin e

Standpunt

• De nieuwe conciërge is vast een agressief mannetje

Argument

• ik hoor (namelijk) dat hij vaak naar kickboksen kijkt. 

Drogreden

• B: onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapsschema

Nakijken opdracht 2

zin f

Standpunt

• Het is niet toegestaan dat een volk zijn eigen regering mag kiezen

Argument

• (want) een kind kiest toch ook niet zijn eigen ouders. 

Drogreden

• D: verkeerde vergelijking

Nakijken opdracht 2

zin g

Standpunt

• Er zullen wel minder mensen vuurwerk afgestoken hebben het afgelopen jaar

Argument

• (want) er zijn dit jaar minder ongelukken met vuurwerk gebeurd. 

Drogreden

• C: onjuist oorzaak-gevolg

Nakijken opdracht 2

zin h

Standpunt

• Het kan niet anders dan een UFO geweest zijn

Argument

• als het geen vliegtuig was wat we gisterenavond hoorden.

Drogreden

• F: Vals dilemma 

Even herhalen

Wat waren drogredenen ook alweer? 

• Drogredenen zijn fouten in de argumentaties, bedoelde of onbedoelde.

Waarom leren?

• Zodat je zelf minder fouten maakt in je eigen argumentatie.
• Je ziet de zwakke punten in de argumentatie van een ander.

Vorige keer keken we naar de drogredenen die voortkwamen uit het onjuist gebruik van een argumentatieschema 

• Vandaag: het overtreden van een discussieregel

Overtreden van een discussieregel

- Er worden vaak geen argumenten gegeven

- Te herkennen aan een gekleurde formulering 

Ontduiken van de bewijslast

• Natuurlijk moeten we meer bewegen, geef me één goede reden om dit niet te doen?!
  
  
• Op de meest botte manier werp je de tegenstander het volgende toe: “Als je me niet gelooft, bewijs dan maar eens dat het niet zo is!” Zo keer je de bewijslast om en is het je tegenstander die opeens met bewijzen moet komen.

Overtreden van een discussieregel

- Er worden vaak geen argumenten gegeven

- Te herkennen aan een gekleurde formulering 

Persoonlijke aanval

• Jij weet helemaal niks over gezond en gevarieerd eten, je bent zelf veel te zwaar!
  
  
• Je gaat niet in op de argumenten, maar je beschuldigt hem/haar van onkunde, onbetrouwbaarheid of andere slechte eigenschappen. De persoon wordt aangevallen, niet zijn standpunt en/of argumenten. Je speelt op de man. 

Overtreden van een discussieregel

- Er worden vaak geen argumenten gegeven

- Te herkennen aan een gekleurde formulering 

Vertekenen van het standpunt

• Man: Ik vind vrouwen soms erg snel geïrriteerd - Vrouw: Dus jij vindt dat ik een kort lontje heb?!
  
  
• Het standpunt van de tegenstander wordt onjuist weergegeven of de tegenstander wordt een standpunt of argument in de mond gelegd dat niet is ingenomen. 

Overtreden van een discussieregel

- Er worden vaak geen argumenten gegeven

- Te herkennen aan een gekleurde formulering 

Bespelen van het publiek

• U bent natuurlijk allemaal slim genoeg om mijn standpunt te begrijpen.
  
  
• Van het bespelen van publiek is sprake wanneer een discussiant een beroep doet op de emoties van het publiek om het te winnen voor een standpunt. Het standpunt wordt dan zo geformuleerd dat het moeilijk wordt om ertegen in te gaan. Op deze manier wordt een afwijkende mening geprobeerd te voorkomen. 

Overtreden van een discussieregel

- Er worden vaak geen argumenten gegeven.

- Te herkennen aan een gekleurde formulering. 

Cirkelredenering

• Ik vind vrijheid van meningsuiting erg belangrijk, omdat ik vind dat iedereen moet kunnen zeggen wat hij of zij denkt.
  
  
• Standpunt en argument zijn eigenlijk hetzelfde. Er wordt dus geen argument gegeven. 

Maak opdracht 3 

Blz. 51-52

3a
Wat is het standpunt?

1. Ik voel me bij mijn schoonouders thuis niet op mijn gemak
2. Ik voel me daar niet thuis.

Van welke drogreden is er sprake bij zin 3a? Noteer de letter van de drogreden die je hebt genoteerd.

3b
Wat is het standpunt?

1. De gemeente wil graag een McDonalds in ons winkelcentrum hebben.
2. Ze is dus voor de verdere verloedering van ons centrum.

Van welke drogreden is er sprake bij zin 3b? Noteer de letter van de drogreden die je hebt genoteerd.

3c
Wat is het standpunt?

1. Iedereen weet dat toch
2. Het meeste ontwikkelingsgeld verdwijnt in de verkeerde zakken.

Van welke drogreden is er sprake bij zin 3c?

1. ontduiken bewijslast
2. cirkelredenering
3. vertekenen standpunt

Het lesboek zegt hier 'bespelen publiek', maar met 'iedereen weet toch dat' vind ik ontduiken bewijslast beter.

Er is sprake van het ontduiken van bewijslast, omdat het geven van een uitleg vermeden wordt. Door te zeggen 'dat iedereen het weet en je daarom niks hoeft uit te leggen', ontsnap je aan het geven van een uitleg.

3d
Wat is het standpunt?

1. In het verleden ging het gerucht dat hij veroordeeld is wegens mishandeling
2. Ik zou zijn verhaal over zijn opleiding en diploma's maar niet geloven.

Van welke drogreden is er sprake bij zin 3d? Noteer de letter van de drogreden die je hebt genoteerd.

3e
Wat is het standpunt?

1. Laat ze eerst maar eens bewijzen dat hard rijden zo slecht is voor het milieu.
2. Ik geef lekker plankgas zodra dat kan.

Van welke drogreden is er sprake bij zin 3e? Noteer de letter van de drogreden die je hebt genoteerd.

3f
Wat is het standpunt?

1. Alleen notoire dwarsliggers zullen niet met het voorstel van de schoolleiding kunnen instemmen.
2. Het voorstel van de schoolleiding is een goed plan.

Van welke drogreden is er sprake bij zin 3f? Noteer de letter van de drogreden die je hebt genoteerd.

Maak opdracht 4

Blz. 52

Klaar? Opdracht 5 (huiswerk)

4.1

1. Onjuist oorzaak-gevolg
2. Onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapsschema
3. Overdrijven van voor- of nadelen
4. Overhaaste generalisatie

4.2

1. Onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapsschema
2. Overhaaste generalisatie
3. Vals dilemma
4. Verkeerde vergelijking

4.3

1. Onjuist oorzaak-gevolg
2. Onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapsschema
3. Overdrijven van voor- of nadelen
4. Overhaaste generalisatie

4.4

1. Cirkelredenering
2. Ontduiken van de bewijslast
3. Persoonlijke aanval
4. Verkeerde vergelijking

4.5

1. Bespelen van het publiek
2. Ontduiken van de bewijslast
3. Persoonlijke aanval
4. Vertekenen van het standpunt

4.6

1. Onjuist beroep op kenmerk- of eigenschapsschema
2. Onjuist beroep op autoriteit
3. Ontduiken van de bewijslast
4. Persoonlijke aanval

Huiswerk

Opdracht 5, blz. 52