H6.3 Vergrijzing

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H6.3 Vergrijzing 

Vergrijzing 

Leerdoelen 

• Na deze les kun je: 
• Uitleggen wat de actieven en inactieven zijn
• Uitleggen wat herverdeling van de inkomens is
• Uitleggen waarom de vergrijzing een probleem is 
• Uitleggen hoe het komt dat de kosten voor de gezondheidszorg zo gestegen zijn. 
• Uitleggen waarom marktwerking een oplossing kan zijn voor de stijgende zorgkosten. 
• Uitleggen waarom preventie ook kan bijdragen aan lagere zorgkosten.
• De groene druk en grijze druk berekenen.

Progressief belastingstelsel 

Degressief belastingstelsel 

Proportionele belastingstelsel 

Iedereen betaald 45% belasting  

HELP! IEDEREEN WORDT OUDER, WAT ERG!!!!!!!!!!!!!!!

• Tenminste voor de Nederlandse overheid is dit erg vervelend.

Waarom is het voor de Nederlandse overheid vervelend dat mensen steeds ouder worden?

• Omdat mensen daardoor steeds langer een AOW-uitkering krijgen.
  
• De uitkering moet betaalt worden door mensen die werken (de belastingbetaler ).
  
• Als de overheid niks doet zal de AOW-uitkering steeds lager worden en zullen alle werkende mensen steeds meer belasting betalen
  
• Wat kan de overheid doen om dit probleem op te lossen?
  
• De AOW-leeftijd verhogen.
  
• Jonge mensen naar Nederland lokken, die ook gaan werken in Nederland en belasting betalen.
  

Wat voor soort uitkering was een AOW-uitkering ook alweer?

1. Werknemersverzekering
2. Volksverzekering
3. Sociale voorziening

Deze spotprent over de problemen in de verzorgingsstaat is in 1981 gemaakt door de tekenaar Jos Collignon.

Er zijn teveel mensen die van der verzorgingsstaat gebruik maken, waardoor het evenwicht weg is. Hiermee wordt het evenwicht tussen mensen die betalen voor de verzorgingsstaat en mensen die gebruik maken van de verzorgingsstaat bedoeld.

Beeldelement: de donkere wolk geven aan dat er storm op komst is. Er komen nog moeilijkere tijden aan (bijvoorbeeld: de vergrijzing), terwijl het schip nu al schade heeft en dreigt om te slaan.

Beeldelement: het schip, de verzorgingsstaat, dreigt om te slaan.

Beeldelement: het roer ligt in het water waardoor het schip onbestuurbaar is geworden. Met andere woorden: er moet iets gebeuren, maar het lijkt erop dat het al te laat is.

Actieven en inactieven

• Actieven: mensen met betaald werk 
• Inactieven: mensen zonder betaald werk die een uitkering ontvangen
• Oorzaken van inactiviteit: arbeidsongeschikt/ werkloos/ pensioenleeftijd

Herverdeling van de inkomens

• Actieven: betalen premies & belastingen voor uitkeringen inactieven
• WW-uitkeringen (werkloosheid-wet)
• AOW-uitkeringen (algemene ouderdomswet)
• WIA- uitkering (Wet inkomen naar arbeidsvermogen)

Volksverzekering

Werknemersverzekering

AOW

WW

WIA

Ons land kent een dubbele vergrijzing: binnen de groep AOW'ers stijgt de groep 80+ het meest. Waarom is dit een probleem?

1. De uitvaartkosten voor 80+ zijn hoger
2. De vakantiekosten voor 80+ zijn hoger
3. werkloosheidsuitkering voor 80+ zijn hoger
4. De zorgkosten voor 80+ zijn hoger

Stijgende kosten gezondheidszorg

• Oorzaken: 
• vergrijzing
• nieuwe medicijnen en technieken
• Gevolgen: 
•  hoger eigen risico
• marktwerking 

Marktwerking in de zorg 

Ziekenhuizen en zorgverzekeraars moeten meer met elkaar concurreren. 

Idee:

Als zorginstellingen met elkaar concurreren gaan ze beter om met hun kosten & hanteren ze scherpere prijzen 

--> goedkopere zorg

Preventie

• Een manier om de zorgkosten te beperken is 
•  Voorlichting, accijns en subsidies. 
• Accijns: extra belasting om gebruik af te remmen
• Subsidies: geld geven om te stimuleren

Leg uit dat door een verhoging van de AOW-leeftijd de premie-inkomsten voor de overheid stijgen

Welk gevolg heeft de verhoging van de AOW-leeftijd voor het totaalbedrag aan AOW-uitkeringen. Leg je antwoord uit

Bedenk een manier waarop de overheid de zorgkosten nog verder kan beperken.

driehoek ,      granaat,    ui

grijze druk

Groene druk

Werkende bevolking

Groene druk

Grijze druk

Zelfstandig werken 

TL: Maak opgave 2, 4, 5, 6a, 6b, 7, 8 & 9, van H6.3