H3.4 opkomst fascisme les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

3.4: De opkomst van het fascisme

Leerdoelen paragraaf 3.4

1: Je kunt uitleggen dat de crisis in de Verenigde stagen ook gevolgen had voor de mensen in Europae kent.

2: Je kunt vier kenmerken van het fascisme noemen.

3: Je kunt uitleggen waarom na 1929 de populariteit van het fascisme in Europa groeide.

Vorige les.

Leg uit dat de crisis in de V.S. ook gevolgen had voor Europa

Crisis in de wereld 

vanaf 1929

Door overproductie van fabrieken, veel kopen op afbetaling en teveel vertrouwen in aandelenhandel, klapt de Amerikaanse economie in elkaar.

Landen die veel met de VS handelen, worden de crisis mee in gesleept... 

Crisis in Europa

De crisis was ook te merken in Europa

In Nederland werd 1/3 werkloos

In Duitsland was geld helemaal niks meer waard

Het werd gebruikt als behang, speelgoed of brandhout

Er is een verhaal van een Duitser die in een kruiwagen zijn loon kreeg. Voordat hij naar huis ging, ging hij naar de kroeg. De kruiwagen bleeg buiten staan. Toen hij weer buiten kwam, was de kruiwagen gestolen en het geld achtergelaten.

Je kunt uitleggen dat de crisis in de V.S. ook gevolgen had voor de mensen in Europa

• Nederlandse bedrijven handelden met Amerikaanse bedrijven. Die handel ging ook slecht.
• De V.S. hadden Duitsland veel geld geleend voor de opbouw en afbetaling van de schuld aan Fr. en G.B. Dat geld wilden de Amerikanen terug tijdens de crisis

Vandaag

Na de les kun je vier kenmerken noemen van fascisme

en kun je uitleggen waarom fascisme zo populair wordt na 1929

Inleiding

In Europa kwamen in de jaren 20 en 30 nieuwe politieke stromingen op. Deze waren bepalend voor het verloop van de rest van de tijd van de Wereldoorlogen (1900-1950) 

Communisme, fascisme en nationaalsocialisme

Wat zijn de kenmerken van het fascisme? 

• Fascisme is een politieke stroming, 

Wordt ook wel extreem-rechts genoemd

De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces

Dit voorwerp, een bijl met takken, stond symbool voor de macht van bestuurders in het Romeinse Rijk.

Fascisme

• Eén leider principe
• Extreem-nationalistisch:.
  
• Het volk is een sterke eenheid. Voor andersdenkenden is geen plaats.
• Verheerlijking geweld (bv. knokploegen)

ook: 

• militaristisch
• Antidemocratisch

Waarom werd fascisme populair in Europa?

In heel veel landen ontstonden fascistische partijen. 

Democratische regeringen konden de problemen van de crisis 1929 niet snel oplossen. 

Anderen kregen de schuld van crisis

(Joden)

Fascisten beloofden het te regelen.

In Duitsland wordt Hitler de leider van de NSDAP.

Hij wil dat Duitsers weer trots zijn en belooft de maatregelen van Versailles terug te draaien.

 Nationaal-Socialisme

• Met Nationaal-Socialisme wordt het Duits fascisme in de periode 1933-1945 bedoeld
  

• Ook wel: nazisme genoemd

• De aanhangers worden ook wel nazi's genoemd

• De Nederlandse NSB was ook nationaal-socialistisch

Kenmerken van nationaal-socialisme

• Het Duitse ras moet raszuiver worden gehouden.
  

• Rassenleer en antisemitisme

• Het Duitse volk heeft Lebensraum (=levensruimte) nodig.

• Alle Duitsers in één groot rijk

1

2

3

4

5

6

Vrede van Versailles

De VS doet mee aan WOI

Duitse Keizerrijk wordt uitgeroepen in Versailles

Moordaanslag Franz Ferdinand

Wapenstilstand WOI

 Rusland trekt zich terug uit de oorlog

Een vrouw laat haar kachel branden op papiergeld. Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. in de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929
2. in Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was
3. in Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. in de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht

WOI

WOII

Interbellum

Passen de uitspraken bij het communisme?

Hieronder lees je een aantal dingen die mensen zeggen over het communisme. Past het er wel of niet bij?

Wel communisme

Geen communisme

"Er is een groot verschil tussen arme en rijke mensen."

"Ik mag zelf bepalen wat er wordt gemaakt in mijn fabriek."

"Ik krijg als boer even veel betaald als een dokter."

" Elke vijf jaar word er besloten wat we moeten maken in de fabriek."

Kies de kenmerken van het fascisme

FASCISME

Democratie

Een sterke en machtige leider

Het toepassen van geweld

Gelijkheid

Persvrijheid

Censuur

Totalitair

Maak de juiste combinaties

Italië

Sovjet-Unie

Duitsland

nationaalsocialisme

communisme

fascisme

Aan de slag

We lezen de tekst op blz 152 en 154

Waar vind je het antwoord op de leerdoelen?

onderstreep dit.

Klaar?  maak de vragen van deze paragraaf 1 t/m 11