§3 Leven in de stad, deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

De tijd van steden en staten. 

K: hoofdstuk 4, paragraaf 3, deel 1
Z: hoofdstuk 4, paragraaf 3 (tm vraag 11)

Vorige keer...

• Ik heb geoefend met de verschillen tussen de middeleeuwen en nu. 

In de tijd van steden en staten gingen boeren steeds .... produceren.

1. meer
2. minder

Dat kwam doordat er ... grond werd gebruikt.

1. meer
2. minder

Daardoor ontstond er weer ...

1. landbouw
2. handel

Om te handelen gingen mensen in een ... wonen.

1. caravan
2. stad

Die steden lagen vaak ...

1. ...aan een rivier
2. ...in een bos

Door de toename van ... werd een stad steeds rijker.

1. handel
2. verkeer

Sommige middeleeuwse steden kregen stadsrechten. Dat betekent dat zij ...

1. door de heer bestuurd werden
2. een eigen bestuur hadden.

In het stadsbestuur zaten ...

1. ...ambachtslieden.
2. ...rijke burgers.

In een stad hadden dus alle burgers iets te vertellen in het bestuur.

1. waar
2. niet waar

Deze keer...

• Ik weet hoe het leven in een middeleeuwse stad eruit zag. 
  
  
• Ik kan uitleggen wat een ambachtsman doet. 

kogge

Koggeschip

Dit is een koggeschip. Hiermee vervoerden Hanzesteden hun handelswaar (spullen). Zo'n schip was 30 meter lang (3 x een klaslokaal) en kon wel 200.000 kilogram vervoeren. 

Of het gewicht van 35 Afrikaanse olifanten. 

gilde

Werken in een gilde

• Omdat de oogst groter wordt, hoeft niet iedereen meer boer te zijn: er ontstaan andere beroepen: ambachten
• Mensen met hetzelfde ambacht zitten in een gilde.
• Het gilde controleerde ook de kwaliteit van de producten en stelde de verkoopprijs vast.
• Bij ziekte en overlijden kreeg het gezin hulp van het gilde.

De meeste gilden hadden een prachtig gildehuis. Hier werden, behalve vergaderingen, ook feesten gehouden. Heel het leven draaide om het gilde.

Voorbeelden van ambachten in een middeleeuwse stad:

- smid

- bakker

- timmerman

- meubelmaker

- brouwer

- kleermaker

Van leerling 

tot meester

• Je mag alleen een eigen bedrijf hebben, als je lid van een gilde bent.
  

• Hiervoor moet je eerst meester worden:

1. Je begon al erg jong als leerling;
2. Daarna werd je gezel;
3. En pas als je meesterproef had gedaan kon je meester worden. Je was dan vaak al ver boven de 30 jaar!

Middeleeuwse ambachtslieden aan het werk.

meester

Ik ben goed in dit ambacht. Om dit vak te leren ga je bij mij 'in de leer'. Dan leer ik je dit vak. 

Je gaat niet naar school maar je werkt. Regelmatig moet je een proef maken, tot je examen doet. Ben je geslaagd dan ben je net zo goed als ik in dit ambacht. 

Schilders, dokters, bakkers en slagers hadden allemaal gildes. 

leerling

Ik let goed op en doe goed mijn best. Ik ga toch niet naar school. 

Als ik het goed doe, ben ik over 10 jaar misschien wel geslaagd! 

Hoezee!

Een voorbeeld van een meesterproef.

Om meester te worden moest een poort worden gemetseld.

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een mandenmaker. Van buigzaam riet of dunne takken hout kan je veel maken. Manden, bezems, stoelen. 

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een kruier. 

Iemand die helpt met dragen, vertillen, verhuizen, of sjouwen.

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een leerlooier

Iemand met dit vak kon stugge dierenhuiden bewerken tot leer, en et in elke vorm krijgen. Een paardenzadel, of een tas. 

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een timmerman

Iemand met dit vak kon huizen helpen bouwen (die van hout waren) of meubels maken.

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een houtrasper

Iemand met dit vak kon hout raspen. Van een kromme boomstam raspte men er een mooie ronde balk van. Een mooie spriet of een mooie mast voor een schip!

Deze keer...

• Ik weet hoe het leven in een middeleeuwse stad eruit zag. 
  
  
• Ik kan uitleggen wat een ambachtsman doet. 

De tijd van steden en staten. 

K: hoofdstuk 4, paragraaf 3, deel 1
Z: hoofdstuk 4, paragraaf 3 (tm vraag 11)

Begin op blz. 18