De Gesteentekringloop

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De Gesteentekringloop

Leerdoelen

- Eigenschappen van de gesteentekringloop uitleggen
- Oorzaken en gevolgen kennen
- Voorbeelden van verschillende soorten stenen kunnen noemen en uitleggen hoe ze ontstaan

Leg de leerdoelen uit en zorg ervoor dat de leerlingen begrijpen wat er van hen verwacht wordt.

Wat weet jij al over gesteenten en de kringloop?

Wat zijn gesteenten?

Gesteenten zijn natuurlijke materialen die bestaan uit mineralen en/of organische materialen.

Leg uit wat gesteenten zijn en waar ze uit bestaan.

De gesteentekringloop

De gesteentekringloop beschrijft het proces waarbij gesteenten veranderen van de ene vorm naar de andere.

Leg uit wat de gesteentekringloop inhoudt en welke processen hierbij horen.

Oorzaken van veranderingen

De oorzaken van veranderingen in gesteenten zijn onder andere hitte, druk en chemische processen.

Leg uit welke oorzaken er zijn voor veranderingen in gesteenten en hoe deze processen werken.

Erosie

Erosie is het proces waarbij gesteente wordt afgebroken en verplaatst door wind, water of ijs.

Leg uit wat erosie is en hoe het gesteente kan verplaatsen.

Sedimentatie

Sedimentatie is het proces waarbij sedimenten worden afgezet op de bodem van water of op het land.

Leg uit wat sedimentatie is en hoe het werkt.

Verdichting en cementatie

Verdichting en cementatie zijn processen waarbij sedimenten worden samengeperst en aan elkaar worden gehecht.

Leg uit wat verdichting en cementatie zijn en hoe ze werken.

Stollingsgesteenten

Stollingsgesteenten ontstaan wanneer magma of lava afkoelt en stolt.

Leg uit wat stollingsgesteenten zijn en hoe ze ontstaan.

Stollingsgesteenten voorbeelden

Voorbeelden van stollingsgesteenten zijn graniet, basalt en obsidiaan.

Noem voorbeelden van stollingsgesteenten en laat eventueel afbeeldingen zien.

Metamorfe gesteenten

Metamorfe gesteenten ontstaan wanneer gesteenten onder hoge druk en temperatuur veranderen van structuur.

Leg uit wat metamorfe gesteenten zijn en hoe ze ontstaan.

Metamorfe gesteenten voorbeelden

Voorbeelden van metamorfe gesteenten zijn marmer, leisteen en gneiss.

Noem voorbeelden van metamorfe gesteenten en laat eventueel afbeeldingen zien.

Sedimentaire gesteenten

Sedimentaire gesteenten ontstaan wanneer sedimenten worden samengeperst en aan elkaar worden gehecht.

Leg uit wat sedimentaire gesteenten zijn en hoe ze ontstaan.

Sedimentaire gesteenten voorbeelden

Voorbeelden van sedimentaire gesteenten zijn zandsteen, kalksteen en schalie.

Noem voorbeelden van sedimentaire gesteenten en laat eventueel afbeeldingen zien.

Oefenen

Laten de leerlingen oefenen met het benoemen van de verschillende soorten gesteenten en hoe ze ontstaan.

Geef de leerlingen opdrachten om te oefenen met het benoemen van de verschillende soorten gesteenten en hoe ze ontstaan.

Kringloop in de praktijk

Laat zien hoe de gesteentekringloop in de praktijk werkt, bijvoorbeeld door middel van een filmpje.

Laat de leerlingen zien hoe de gesteentekringloop er in de praktijk uitziet en bespreek dit na.

Gevolgen van de gesteentekringloop

De gesteentekringloop heeft gevolgen voor het landschap en het leven op aarde.

Leg uit welke gevolgen de gesteentekringloop heeft voor het landschap en het leven op aarde.

Toepassingen

Gesteenten worden gebruikt voor diverse toepassingen, zoals in de bouw, als grondstof voor metalen en in de geneeskunde.

Laat zien waar gesteenten voor worden gebruikt en geef voorbeelden.

Afsluiting

Weet jij nu alles over de gesteentekringloop? Test je kennis!

Sluit de les af en geef de leerlingen de opdracht om hun kennis te testen.

Test je kennis

Beantwoord de volgende vragen: Wat zijn gesteenten? Wat is de gesteentekringloop? Welke soorten gesteenten zijn er? Hoe ontstaan verschillende soorten gesteenten?

Geef de leerlingen de opdracht om de vragen te beantwoorden om te controleren of ze de leerdoelen hebben behaald.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.

Welk seizoen heeft Zoetermeer in dit plaatje?

1. winter
2. zomer
3. herfst
4. lente

Kijk naar het plaatje.
Welk seizoen is het in Nederland?

1. lente
2. zomer
3. winter
4. herfst

Welk seizoen is het bij wereldbol B op het zuidelijk halfrond?

1. Zomer
2. Lente
3. Winter
4. Herfst

Dat wij seizoenen hebben, komt doordat...

1. De aarde precies recht staat.
2. De aarde op zijn kop staat.
3. De aarde een beetje scheef hangt.
4. De aarde om zichzelf draait.

Het is nu bij ons herfst, welk seizoen is het dan op het zuidelijk halfrond?

1. winter
2. zomer
3. herfst
4. lente

Klik op de afbeelding om deze te vergroten.

Welk seizoen is het in Europa in de afbeelding?

1. zomer
2. winter

Welke seizoen hebben we nu in Nederland?

1. lente
2. zomer
3. herfst
4. winter

Welke seizoen heeft de Zuidpool volgens de tekening ?

1. lente
2. zomer
3. herfst
4. winter