2.1 Oorzaken van de oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.1 Oorzaken van de oorlog 

Rond 1900 verwachtte bijna niemand dat er enkele jaren later een grote oorlog zou losbarsten. Het leek goed te gaan in Europa: de economie groeide en nieuwe uitvindingen maakten het leven makkelijker. Maar wie beter keek, zag dat er ook grote spanningen tussen de Europese landen waren.

§2.1

Oorzaken van de oorlog

A

Nieuwe grenzen

Leerdoel:

Je kan beschrijven dat door nationalisme en modern imperialisme de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

nationalisme

modern imperialisme

B

Nieuwe wapens

Leerdoel:

Je kan uitleggen dat door militarisme en een wapenwedloop de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

militarisme

wapenwedloop

C

Nieuwe bondgenoten

Leerdoel:

Je kan uitleggen dat door het sluiten van bondgenootschappen de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

bondgenootschappen

centralen

geallieerden 

tweefrontenoorlog

Von Schlieffenplan

19e eeuw:
Veel nationalisme in Europa. = trots op eigen volk, land, taal en cultuur.

--> Grote gevolgen voor Duitsland en het Turkse Rijk (Ottomaanse Rijk). 

§2.1

Oorzaken van de oorlog

A

DeBoze burgers

Nieuwe grenzen

• Tot 1871: niet één Duitsland; verzameling kleine staatjes.

• In 1871: stichting Duitse Keizerrijk. Versterking nationalistische gevoelens.
• Koning Wilhelm I van Pruisen wordt tot keizer van Duitsland gekroond in Parijs.
  
• 
  

§2.1

Oorzaken van de oorlog

A

DeBoze burgers

Nieuwe grenzen

Duitsland 

• In één klap machtigste land Europa. Groot leger + groeiende industrie.
  --> Bedreiging voor FR, GB en RUS
   
  
• Keizer Wilhelm II wilde ook koloniën in Afrika en Azië. 
  --> modern imperialisme : Het idee bij Europese landen in de 19e eeuw dat zij land moesten veroveren in Azië en Afrika om zo een groot rijk op te bouwen.

§2.1

Oorzaken van de oorlog

A

DeBoze burgers

Nieuwe grenzen

Duitsland 

Modern imperialisme

Nationalisme: uiteenvallen Turkse Rijk

• Het rijk was verzwakt. Volken op Balkan wilden eigen staat.
    
• 1878: Servië maakt zich los. 
  
• 1878: Bosnië maakt zich los. -> direct ingenomen door Oostenrijk-Hongarije. 
  
  
• In Bosnië woonden veel Serviërs. Zij willen juist bij Servië horen.
  
  Gevolg: spanningen op de Balkan. 

§2.1

Oorzaken van de oorlog

A

DeBoze burgers

Nieuwe grenzen

Turkse Rijk (Ottomaanse Rijk)

Europa

in 1900

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.1 Oorzaken van de oorlog 

B: Nieuwe wapens

Industrialisatie 19e eeuw zorgde voor veranderingen in de oorlogsvoering:
 

• Massaproductie fabrieken: sneller en meer wapens, waardoor legers konden groeien. 
  
  
• Uitvinders kwamen met nieuw soort wapens: gifgas, mitrailleurs, tanks, onderzeeërs, vliegtuigen.

§2.1

Oorzaken van de oorlog

B

DeBoze burgers

Nieuwe wapens

• Uitvinders kwamen met nieuw soort wapens: gifgas, mitrailleurs, tanks, onderzeeërs, vliegtuigen.

§2.1

Oorzaken van de oorlog

B

DeBoze burgers

Nieuwe wapens

Begin 20ste eeuw was er veel militarisme: oorlog was iets moois/goeds. Oorlog was een juiste manier om een conflict op te lossen. 

Daarom wilden Europese landen een groter leger het grootste leger hebben. Er ontstond een wedstrijd welk land de meeste en beste wapens had. Deze wedstrijd noem je een wapenwedloop. 

§2.1

Oorzaken van de oorlog

B

DeBoze burgers

Nieuwe wapens

De Duitse keizer wilde koloniën veroveren en gaf daarom opdracht tot de bouw van een sterke vloot-> GB voelt zich bedreigd

Vooral het streven van Duitsland om koloniën te hebben was een grote aanleiding voor de wapenwedloop.

§2.1

Oorzaken van de oorlog

B

DeBoze burgers

Nieuwe wapens

Aan de slag

• §2.1 A/B: opdracht 1 t/m 9

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.1 Oorzaken van de oorlog 

C: Nieuwe bondgenoten

Rond 1900 waren er spanningen in Europa:

• Nationalisme
• Modern Imperialisme
• Militarisme
• Wapenwedloop
• Bondgenootschappen

-> Oorzaken WO1 

§2.1

Oorzaken van de oorlog

C

DeBoze burgers

Nieuwe bondgenoten

Centralen	Geallieerden
Duitsland	Rusland
Oostenrijk-Hongarije	Frankrijk
Turkse Rijk	Groot-Brittannië
Italië (stapte in 1914 over naar de geallieerden)	VS (vanaf 1917)

Bondgenootschappen:
verplicht om elkaar te helpen bij oorlog

§2.1

Oorzaken van de oorlog

C

DeBoze burgers

Nieuwe bondgenoten

Duitsland lag tussen twee vijanden in. Ten oosten lag Rusland, ten westen las Frankrijk.

Duitsland wilde geen tweefrontenoorlog. 

§2.1

Oorzaken van de oorlog

C

DeBoze burgers

Nieuwe bondgenoten

Generaal Von Schlieffen bedacht een plan:

• Rusland heeft een groot leger, maar veel tijd nodig om te mobiliseren. 
  
• Daarom eerst snel Frankrijk verslaan door via België de Fransen in de rug aan te vallen.

Von Schlieffenplan

§2.1

Oorzaken van de oorlog

C

DeBoze burgers

Nieuwe bondgenoten

Aan de slag

• §2.1 C: opdracht 10 t/m 14