herhaling 2.4. 2.5 2.6

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Deze les: herhaling 2.4. 2.5 2.6

Vandaag

2.4 Romeinse keizerrijk

2.5 Joden en Christenen

2.6 Einde Romeinse Rijk

 Het Oost-Romeinse RIjk

• Keizer Constantijn verplaatst in 330 de hoofdstad van Rome naar Byzantium --> Constantinopel
• Na val West-Romeinse Rijk bleef Oost bestaan
• In de 6de eeuw deed keizer Justianus nog een poging Westen te heroveren

Wat zou je een directe oorzaak kunnen noemen voor het verdwijnen van de republikeinse staatsvorm en wat een indirecte oorzaak?

Hoe konden de Romeinse keizers hun macht behouden?

Grieks-Romeinse bouwstijl

• Romeinse bouwstijl geïnspireerd op de Griekse --> klassieke cultuur
• Godsdienst, filosofie, literatuur
• Echt Romeins: gladiatorengevechten

Jodendom is een.....

1. polytheïstische godsdienst
2. monotheïstische godsdienst

Hoe werden niet-christenen door christenen genoemd?

1. Ridders
2. Heidenen
3. Leenman
4. Moslim

Deze vraag gaat over romanisering.

Wat is GEEN voorbeeld van romanisering?

1. Een Bataafse militair gelegerd in Noord-Engeland schrijft in het Latijn een brief aan zijn vader.
2. Een Frieze handelaar koopt in Noviomagus potten met Romeins muntgeld om deze ten noorden van de grens weer te verkopen.
3. Een Germaanse vrouw gaat wekelijks naar het badhuis in Mosa Traiectum om een middag te ontspannen.
4. Een Keltische bard (een zanger) zingt liederen over de heldendaden van Keltische helden van vroeger.

Grieks

Romeins

Zeus

Jupiter

Minerva

Athena

Ares

Mars

Venus

Aphrodite

Cupido

Amor

Romanisering

• Na Punische Oorlogen snelle groei rijk
• In veroverde gebieden worden wegen, steden, forten, tempels, enz. aangelegd
• In hele rijk zelfde (Grieks-Romeinse) bouwstijl
• Géén dwang bij lokale bevolking om cultuur over te nemen -> wél aanbidding keizer
• Beloning (burgerrecht) bij vrijwillige aanpassing
• Gevolg: multiculturele samenleving

Romeinse burgerrecht

• Soms trouwde een Romeins soldaat met een vrouw uit het gebied waar hij gelegerd was.
• Na zijn diensttijd bleef hij daar dan wonen.
• Zijn vrouw en kinderen kregen het Romeinse burgerrecht.
  

Romeins burgerrecht

Als beloning kregen soldaten het Romeinse burgerrecht.

• Romeins burgerrecht had veel voordelen:
• Minder belasting.
• Deelnemen aan bestuur.
• Romeinse rechtspraak (eerlijk proces).

Zo raakte de cultuur van de Bataven vermengd met die van de Romeinen.

Gebruik de bron Wat blijkt uit deze bron over de slavernij?
“Toen ik het afgelopen jaar ernstig ziek was heb ik een medische verzorger bij mij geroepen. Zijn zorg en toewijding kan ik slechts met passende dank belonen wanneer u zich welwillend betoont. Daarom vraag ik u hem het Romeinse burgerrecht te verlenen. Zijn naam is Arpocras. Als meester had hij vroeger Thermuthis, de echtgenote van Thoen, die enige tijd is overleden.”

1. Als slaven hun werk goed deden, kregen zij dezelfde rechten als vrije Romeinen.
2. De meeste vrijgelaten slaven kregen op den duur dezelfde rechten als vrije Romeinen.
3. Soms kregen vroegere slaven dezelfde rechten als vrije Romeinen.
4. Slaven werden soms vrijgelaten, maar zij kregen nooit dezelfde rechten als vrije Romeinen.

Een interpretatie:
Keizer Probus geeft in deze bron een eenzijdig beeld van zijn veldtocht in
Gallië.
Licht dit toe door:
-met een voorbeeld aan te geven waaruit die eenzijdigheid blijkt, en
-een politieke reden te geven voor die eenzijdigheid

Correctiemodel max 2 punten

Voorbeeld van een juist antwoord is:

• De eenzijdigheid komt naar voren door (een van de volgende) 1

--> de overdrijving van het aantal gedode vijanden / de rooskleurige voorstelling van de oorlogsbuit  / de overdrijving dat alle Germanen voortaan voor Rome zouden ploegen of strijden

/de sterk overdreven uitspraak dat héél Germanië veroverd zou zijn/ het niet ingaan op eigen verliezen of kosten (of andere negatieve aspecten)

• Door zijn successen te benadrukken wil hij zijn positie in Rome

versterken 1

Ik heb ... punten gescoord

0

1

2

Historische Sudoku

De pijlen staan voor verbanden. Vul het bovenstaande schema op een correcte wijze in. Gebruik daarbij negen van de onderstaande twaalf begrippen:

Staatsvorm

Imperialisme

Mono-theïsme

Slaven

Vervolging

Athene

Jodendom

Keizer

Republiek

Democratie

Christendom

Polis

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 1

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Als je de 9 begrippen hebt ingevuld ga je ze aan elkaar koppelen. Je schrijft hier steeds op wat elk begrip met het andere begrip te maken heeft. De uitleg die je geeft moet uit minimaal 20 woorden bestaan. Bijvoorbeeld:

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 2

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 3

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 5

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 6

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 7

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 8

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 9

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 10

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 11

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 4

Begrip wapenwedloop heeft met begrip loopgraven te maken, omdat door de wapenwedloop (en de industrie) waren de wapens zo krachtig (en dodelijk) geworden dat de soldaten bescherming moesten zoeken in de loopgraven.

Verband 12

Begrip .... heeft met begrip .... te maken, omdat .....