samenvatting Politiek Hfdts. 1 t/m 10

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

samenvatting Politiek Hfdts. 1 t/m 10

Maatschappelijk probleem

Veel mensen mee te maken

Overheidmoet het oplossen

Veel meningen

v

In een verzorgingsstaat zijn de taken van de overheid:

1. zorgen voor sociale zekerheid;

2. zorgen voor welzijnsvoorzieningen;

3. verkleinen verschillen tussen arm en rijk;

4. zorgen voor werkgelegenheid.

Hoe ziet de verzorgingsstaat eruit

De rechtsstaat

Trias Politica 

De politieke macht is in 3 delen gescheiden 

	wetgevende macht	uitvoerende macht	rechterlijke macht
wie	ministers en parlement	ministers en ambtenaren	rechters
wat	stellen vast aan welke wetten burgers en overheid zich moeten houden	zorgen dat wetten goed worden uitgevoerd	beoordelen of burgers en overheid zich aan de wet houden en oordeelt in conflicten

uitleg

parlementaire democratie

1. vrije en geheime verkiezingen
2. algemeen kiesrecht
3. politieke macht bij het parlement
4. besluiten zijn democratisch
5. Grondwet
6. Scheiding der machten 

Parlementaire democratie

• Nederland is een parlementaire democratie.
• De volksvertegenwoordigers die door de burgers zijn gekozen, zitten in het parlement.
• Het parlement heeft de meeste politieke macht.  

Politieke partijen en politieke stromingen

Kabinet/regering

kabinet= ministers en staatssecretarissen 

regering = ministers en koning(in) 

kabinet= dagelijks bestuur 

Kabinet Schoof

machtsmiddelen (GT) 

Het kabinet heeft een aantal machtsmiddelen 

• regeringspartijen hebben een meerderheid in het parlement 
• ministers hebben hulp van veel deskundige ambtenaren 
• afspraken zijn vooraf vastgelegd in een regeerakkoord 
• kabinet kan dreigen met een kabinetscrisis

uitleg

Prinsjesdag

• Elk jaar, derde dinsdag van september
• Troonrede wordt voorgelezen

(Overzicht van wat de minister hebben bereikt en welke plannen ze hebben voor komende jaar)

• Rijksbegroting- overzicht van alle inkomsten en uitgaven voor het komende jaar.
• Algemene beschouwingen- debat over de plannen van het kabinet met de minister-president.

Prinsjesdag

Troonrede= (klik erop voor video)

Uitleg van de plannen die de regering voor het komende jaar heeft.

Miljoenennota= (klik erop voor video)

Een overzicht van alle uitgaven en inkomsten die de regering voor het komende jaar verwacht

Taken van Koning

Koning heeft als staatshoofd enkele belangrijke taken:

• Beëdigen
• Symbolische functie
• Ceremoniële functie
• Representatieve functie

Taken koning

• Handtekening zetten
  
• Troonrede voorlezen 
  
• Beëdigen ministers en staatssecretarissen
  

6.2 Rechten van het parlement

Rechten bij de wetgevende taak:

• Stemrecht
• Recht van initiatief(zelf wetvoorstellen kunnen maken)
• Recht van amendement(wijziging van een wetvoorstel)

6.2 Rechten van het parlement

Rechten bij de controlerende taak:

• Vragenrecht.
• Recht van interpellatie

(minister of staatsecretaris tot verantwoording roepen)

• Recht van onderzoek.
• Budgetrecht.
• Recht van motie.

Parlement de baas

• Ministers bedenken wetten en nieuwe plannen.
• Minister moet toestemming vragen aan het parlement.
• Meerderheid van parlement moet voor stemmen, dan heeft de minister toestemming.
• Tweede Kamer 150 leden

politieke besluitvorming

Van probleem naar wet

Er is een maatschappelijk probleem

Op de politieke agenda (via burgers | media | belangengroep)

Politieke besluitvorming (in 4 fases)

Belangenorganisatie 

(of: pressiegroep / actiegroep)

1. Komt op voor één belang (i.t.t politieke partijen: alg. belang)

2. Probeert de politieke besluitvorming te beïnvloeden

Functies van Media

Informatieve functie	Media wordt gebruikt om informatie te verspreiden.
Amusementsfunctie	Het doel van media is om te amuseren en te zorgen voor ontspanning.
Sociale functie	Media helpt om mensen met elkaar in contact te brengen.
Commentaarfunctie	Informatie wordt van commentaar voorzien, zodat je een mening kunt vormen.
Spreekbuisfunctie	Media zijn een podium om je mening te uiten en te verspreiden.

Invloed uitoefenen als burger

• Actie organiseren
• Media
• Een politieke partij oprichten
• Bestaande politieke partij opzoeken
• Petitie - handtekeningenactie 
• Klacht bij de gemeente
• Klacht bij de ombudsman
• Burgerinitiatief - burger maakt een plan
• Rechter
• Officiële inspraakmogelijkheid - reageren op een plan van de gemeente