Paragraaf 4 BGT3A

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

§4 De verzorgingsstaat

Wie ben ik?

Terugblik

• Waarom was er crisis in de jaren '30?
•  Hoe probeerde de regering de armoede tegen te gaan?

• Na de Tweede Wereldoorlog moest het land weer opgebouwd worden;
• Werknemers, werkgevers en de regering moesten goed samenwerken voor de wederopbouw;
• Wat betekent het als je in harmonie met elkaar bent? 
• Het goede samenwerken heet: het harmoniemodel;
• Nederlandse economie deed het goed en de welvaart steeg.

4.1 De opbouw van de verzorgingsstaat

4.1 De opbouw van de verzorgingsstaat

• Willem Drees was van 1948 tot 1958 minister-president;
• Hij leefde zoals een gewone Nederlander, en was daarom een voorbeeld voor het volk (Vadertje Drees);
• Drees wilde maatregelen nemen om armoede te verminderen; 
• Veel arme mensen voelden zich eerst vernederd en geloofden daardoor niet meer in de democratie;
• Waarom vindt Willem Drees het erg als mensen niet meer geloven in de democratie?

4.1 De opbouw van de verzorgingsstaat

• De regering van Drees begon met de opbouw van de verzorgingsstaat;
• De regering zorgt ervoor dat niemand in echte armoede hoeft te leven. Mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen, krijgen een uitkering.

Kraamzorg

• Wat is kraamzorg eigenlijk?
• Waarom past dit goed bij de verzorgingsstaat?

Even herhalen

• Wat was er nodig voor de opbouw van het land na de oorlog?
• Wie was Vadertje Drees en wat heeft hij gedaan?
• Wat houdt de verzorgingsstaat in?

4.2 Kenmerken van de verzorgingsstaat

Herhaling vorige les

• Wat houdt de verzorgingsstaat in?
• Wie heeft de verzorgingsstaat opgebouwd? 

4.2 Kenmerken van de verzorgingsstaat

Nieuwe wetten waardoor verschillende groepen recht kregen op een uitkering: 

• De Werkloosheidswet (WW);
• De Algemene Ouderdomswet (AOW);
• De Algemene Weduwen- en Wezenwet (AWW) - dat werd later de Algemene Nabestaandenwet (ANW).

4.2 Kenmerken van de verzorgingsstaat

• Zieken, ouderen en weduwen kregen recht op een uitkering;
• Dat bood iedere Nederlander: sociale zekerheid;
• Met alle wetten nam de regering de taken van particulieren en de kerk helemaal over;

Opdracht

Lees de tekst in het boek. Maak individueel een samenvatting of mindmap van paragraaf 4.2

Hierin zet je duidelijk:

• Hoe worden de uitkeringen betaald
• Welke verschillende wetten zijn er

Maak als je klaar bent de opdrachten van 4.2 in het werkboek. Vergelijk je antwoorden met degene naast je.

4.3 Problemen van de verzorgingsstaat

4.3 Problemen van de verzorgingsstaat

• Een economische crisis in de jaren 70 maakte een einde aan de groei van welvaart;
• Het aantal werklozen steeg enorm;
• Er werden zo veel uitkeringen uitgegeven, dat de verzorgingsstaat onbetaalbaar leek te worden;
•  De regering moest bezuinigen op uitkeringen waardoor mensen gingen demonstreren en protesteren. 

4.3 Problemen van de verzorgingsstaat

• Een ander probleem was een enorme toename in echtscheidingen;
• Waarom denk je? 
• Soms werd er misbruik gemaakt van de sociale zekerheid, de prikkel om te werken viel weg; 

4.3 Problemen van de verzorgingsstaat

Maatregelen om de verzorgingsstaat weer betaalbaar te maken:

• Strengere regels voor een uitkering
• Minder hoge uitkeringen
• Periode van uitkering werd korter
• Meer controle op fraude

De maatregelen leidden tot veel protest maar werkten wel.

4.3 Problemen van de verzorgingsstaat

• Er is nog altijd zorg over de betaalbaarheid van de verzorgingsstaat;
• Na de oorlog zijn er veel kinderen geboren, die na hun 65e recht hebben op AOW;
• Maar, het aantal werkende mensen die dat moet betalen wordt steeds kleiner;
• De AOW leeftijd is daarom van 65 naar 67 jaar.

Bespreek in tweetallen deze afbeelding. 

Beschrijf goed wat je ziet. Wat is de betekenis?

Lees de tekst van 4.3

Welk woord weg: De verzorgingsstaat

1. Na de Tweede Wereldoorlog moest men samenwerken om het land weer op te bouwen, dat noemen we het ........................................
2.  De verzorgingsstaat houdt in dat: .............................................................
3.  De verzorgingsstaat bood iedere Nederland: ....................................
4. Ouderen, zieken en werklozen werden geholpen met een aantal wetten, namelijk: ........................................................
5.  De verzorgingsstaat dreigde onbetaalbaar te worden. Om het weer betaalbaar te maken werden een aantal maatregelen genomen, namelijk: ...........................................................
6. Toch zijn er nog altijd zorgen over de verzorgingsstaat, want .........................................

Wat heb je geleerd?

Noem drie dingen die je over de verzorgingsstaat hebt geleerd.

1.

2.

3.