2.2 - Ontdekken: Verschillende spanningsbronnen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

                       Lesdoelen:

• Uitleggen met welke spanning ons elektriciteitsnet werkt.

• Het verschil uitleggen tussen  gelijk- en wisselspanning.

• De werking van batterijen, dynamo's en zonnecellen uitleggen.

Ontdekken (blz. 66)

Opgaven 1 t/m 4 (niet activiteit 9) bespreek in je groepje

Juiste spanning

Energie uit het stopcontact komt van:

- een elektriciteitscentrale

- windturbines

- zonnecellen

Het stopcontact is een spanningsbron

zolang er geen stroom loopt.

Spanning

• Spaarlamp: 230 V
  

       Zaklamp: 4,5 V

• Volt = spanning van de elektriciteitsbron.
  
• Op 3,0V brandt een lamp zwakker dan op 4,5V en gaat kapot bij een spanning hoger dan 4,5 V.
  
• Hoge spanningen zijn gevaarlijker dan lage spanningen, hoger dan 42V ~ of 110V =  kan dodelijk zijn.
  

Wisselspanning en gelijkspanning

Gelijkspanning (DC): Een batterij heeft een 

+ en - symbool en levert gelijkspanning

Wisselspanning (AC): Spanning wisselt 

 50 x per seconde van (+) en (-).

Apparaten voor wisselspanning en gelijkspanning kan je niet zomaar door elkaar gebruiken.

De dynamo's  leveren vaak wisselspanning b.v. de fietsdynamo.

Batterij-Cel:

• Aan de + en - pool verschillende chemische reacties.
  
• Chemische stoffen worden omgezet. Er ontstaan elektronen
  
• Zo komt spanning op polen.
• Bij aansluiting ontstaat een elektrische 

       stroom.

Batterijen, accu's

• Als cellen leeg zijn, is het chemisch proces uitgewerkt.
  
• Meest gebruikte cel is de Alkaline ~ 1,5V
  
• Oplaadbare cellen (NiCd, NiMh enz.)  < 1,5 V
  
• Batterij - meerdere (oplaadbare) cellen.
• Accu bestaat uit oplaadbare accu-cellen (lood/zink)
  

Dynamo

• As, spoel en magneet & lijkt op elektromotor.
• As draait, en spoelen bewegen langs magneten en leveren elektrische spanning.
• Meestal wisselspanning 
• Fiets dynamo licht brandt feller als je 
• sneller rijdt - draait sneller, hogere spanning.
• Elektriciteitcentrale heeft een 

       hele grote dynamo (generator)

Zonnecellen:

Eigenschappen:

• gelijkspanning (DC)
  
• tientallen jaren te gebruiken.

Nadeel:

• duur
  

• omvormer nodig voor AC
• weer/jaargetijde afhankelijk
  

Alle batterijen leveren een spanning van 1,5 V

1. Waar
2. Niet waar

Een batterij is een chemische spanningsbron.

1. Waar
2. Niet waar

Batterijen leveren altijd gelijkspanning.

1. Waar
2. Niet waar

Oplaadbare batterijen leveren een evengrote spanning als
niet-oplaadbare batterijen

1. Waar
2. Niet waar

In een windmolen zit een grote dynamo.

1. Waar
2. Niet waar

In een dynamo zitten spoelen en magneten.

1. Waar
2. Niet waar

Gelijkspanning is ongevaarlijk.

1. Waar
2. Niet waar

Maak opgaven 19 t/m 27 (blz. 70)

ALS JE KLAAR BENT: 

REGELS:

• Schrijven in je schrift
  



• Hulp: je boek
• Geen overleg
  


• Over 15 minuten bespreken we de opgaven
  

Samenvatting

- Elektriciteit wordt geleverd door 

    een spanningsbron (in Volt [V]).

- Elektrische apparaten moeten op 

    de juiste spanning worden aangesloten.

- Bij gelijkspanning gaat stroom altijd in dezelfde richting en bij wisselspanning verandert de stroomrichting voortdurend.

- Batterij levert gelijkspanning en een dynamo levert wisselspanning.