H1.4 Meer mensen krijgen inspraak

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

1. filmpje : Mensen krijgen meer inspraak (6 min).

2. Leerdoel 1

3. Controleren van de antwoorden.

4. Wat is belangrijk in de tekstblokken blz. 46 en 48?

5. Huiswerk opschrijven in je agenda.

Leerdoel (blz. 44) 

Je kunt uitleggen wat er in het bestuur van Nederland veranderde door de grondwet van 1848.

De leden van het parlement werden gekozen door burgers (rijke mannen). Het parlement (= volksvertegenwoordiging) nam besluiten namens het volk. Elke vier jaar kwamen er verkiezingen.

De koning mocht de ministers niet meer benoemen/ kiezen, dat deed nu het parlement. De ministers moesten problemen in het land oplossen en besluiten van het parlement uitvoeren. Ze konden worden weggestuurd, als ze hun werk niet goed deden.

Opdracht 1a

Maak de zin kloppend.

De verspreiders van dit affiche wilden dat er kiesrecht kwam voor alle mannen / vrouwen / mannen en vrouwen. De boodschap van het affiche past bij de mening van de liberalen / socialisten.

• De verspreiders van dit affiche wilden dat er kiesrecht kwam voor alle mannen en vrouwen. De boodschap van het affiche past bij de mening van de socialisten.

Opdracht 1b

Wat denk je: waren zulke demonstraties een goede manier om te zorgen voor

kiesrecht? Leg je antwoord uit.

Bijvoorbeeld:

• ja, want arbeiders hadden geen andere manier om voor veranderingen te zorgen en demonstreren is een betere manier dan gewelddadige acties.
• De arbeiders waren een hele grote groep, dat maakte dus wel indruk.

Opdracht 1c

Wat zouden liberalen gevonden hebben van een demonstratie zoals op dit affiche?

Leg je antwoord uit.

Bijvoorbeeld: 

• Ze waren bang, want door algemeen kiesrecht zouden zij macht verliezen.
• ze vonden het prima, want liberalen vonden dat mensen recht hadden op vrijheid van meningsuiting.

Opdracht 2a

Maak de zinnen kloppend.

– Lange tijd was Nederland een republiek en lag de macht bij een koning / rijke mannen.

– Vanaf 1815 lag de macht bij een koning / rijke mannen.

– Vanaf 1848 lag de meeste macht bij de koning / rijke mannen.

• Lange tijd was Nederland een republiek en lag de macht bij een rijke mannen.
• Vanaf 1815 lag de macht bij een koning / rijke mannen.
• Vanaf 1848 lag de meeste macht bij de koning / rijke mannen.

Opdracht 2b

Wat wilden liberalen veranderen aan de grondwet van 1815? Maak de zinnen kloppend.

– De koning moest meer / minder macht krijgen.

– Het parlement moest meer / minder macht krijgen.

• De koning moest meer / minder macht krijgen.
• Het parlement moest meer / minder macht krijgen.

Opdracht 3a

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later.

A De koning heeft de meeste macht.

B In verschillende Europese landen zijn er opstanden.

C Liberale burgers willen een andere grondwet.

D Koning Willem II ondertekent de grondwet van Thorbecke.

E Koning Willem II is bang dat hij zal worden afgezet.

De juiste volgorde is:

• A, C, B, E, D.

Opdracht 3b

Liberalen eisten al langere tijd meer inspraak in het bestuur.

Waarom gaf de koning juist in 1848 opdracht tot het schrijven van een nieuwe grondwet? Gebruik een gebeurtenis uit vraag a in je antwoord.

• In dat jaar waren overal in Europa en in Nederland opstanden van burgers. De koning Willem II was bang dat hij zou worden afgezet en gaf opdracht tot het schrijven van een nieuwe grondwet.

Opdracht 4

Maak de zinnen over de grondwet van 1848 kloppend.

– Het parlement werd gekozen door de koning / rijke mannen.

– De ministers gehoorzaamden aan de koning / het parlement.

– De koning / Het parlement mocht ministers wegsturen.

– De regering bestond uit de ministers en de koning / leden van het parlement.

• Het parlement werd gekozen door de koning / rijke mannen.
  
• De ministers gehoorzaamden aan de koning / het parlement.
  
• De koning / Het parlement mocht ministers wegsturen.
  
• De regering bestond uit de ministers en de koning / leden van het parlement.

Opdracht 5a

Wat betekent het begrip ‘parlementaire democratie’? Maak de juiste combinaties.

A Parlementaire   1 De macht ligt bij het volk.

B Democratie         2 Er is een volksvertegenwoordiging.

Opdracht 5a

Wat betekent het begrip ‘parlementaire democratie’? Maak de juiste combinaties.

A Parlementaire   1 De macht ligt bij het volk.

B Democratie         2 Er is een volksvertegenwoordiging.

Opdracht 5b 

Welke groep kreeg in 1848 kiesrecht?

A Arme mannen.

B Arme vrouwen.

C Rijke mannen.

D Rijke vrouwen.

Opdracht 5c 

Om welke reden was Nederland in 1848 nog geen echte democratie?

• Vrouwen en arme mannen mochten niet stemmen.

Huiswerk

H1.4. Meer mensen krijgen inspraak 

Lezen blz. 46 t/m 50

Maken opdrachten 6 t/m 11 (opdracht 12 online)

PW hfd-1 (par. 1 t/m 4)

Leerdoel

Je kunt beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd.

Het parlement besloot om de grondwet te wijzigen. In 1917 kregen alle mannen kiesrecht en in 1919 kregen ook vrouwen kiesrecht. Vanaf dat moment mochten mannen én vrouwen stemmen en konden ze ook gekozen worden voor het parlement. Nederland was een échte democratie geworden, maar voor de wet bleef de ongelijkheid van vrouwen na lang bestaan.

Wat gaan we doen?

1. het leerdoel (blz. 46)

2. nakijken van de gemaakte opdrachten 6 t/m 11 (12).

3. Huiswerk opschrijven in de planagenda.

Leerdoel (blz. 46)

 Je kunt uitleggen wat feministen wilden veranderen aan de samenleving.

Het feminisme wilde gelijke rechten voor vrouwen. Dat was het belangrijkste doel. Ze wilden invoering van kiesrecht voor vrouwen. Vrouwen zouden dan kunnen stemmen op voorstanders van vrouwenrechten, of zelf de politiek ingaan. Zo zouden zij wetten kunnen afschaffen die voor vrouwen nadelig waren, een goede opleiding kunnen volgen en hetzelfde salaris krijgen als mannen.

Opdracht 6a

 Gebruik zo nodig V4.2 op pagina 11. Maak de juiste combinaties.

Opdracht 6b

Hieronder staan vijf voorbeelden van ongelijkheid tussen man en vrouw rond 1880.

Wat was de reden voor deze ongelijkheid: de wet of ongeschreven normen en waarden?

Opdracht 6b

Opdracht 6c

Gebruik de zinnen bij vraag b. Kijk in de laatste kolom van de tabel. Vul de zinnen

aan.

– Een voorbeeld van een norm is zin ....

– Een voorbeeld van een waarde is zin ....

• Een voorbeeld van een norm is zin 5
• Een voorbeeld van een waarde is zin 2

Opdracht 7

a.

Wat is het feminisme?

• Een beweging die opkomt voor gelijke rechten voor vrouwen.
  

b.

Wat was het belangrijkste doel van de feministen in de 19e eeuw?

• Doel was dat vrouwen kiesrecht kregen.

Opdracht 7c

Gebruik bron 3. Op de bron zie je hoe vrouwen strijden voor gelijke rechten. Op welke drie manieren deden ze dat? Tip: lees het bronbijschrift goed.

A Ze demonstreerden.

B Ze organiseerden bijeenkomsten.

C Ze richtten vakbonden op.

D Ze schreven pamfletten.

E Ze staakten.

Opdracht 7c

Gebruik bron 3. Op de bron zie je hoe vrouwen strijden voor gelijke rechten. Op welke drie manieren deden ze dat? Tip: lees het bronbijschrift goed.

A Ze demonstreerden.

B Ze organiseerden bijeenkomsten.

C Ze richtten vakbonden op.

D Ze schreven pamfletten (gedrukt geschift over de actualiteit).

E Ze staakten.

Opdracht 8a

Om welke redenen ontstond het feminisme als eerste onder vrouwen uit de middenklasse en de gegoede burgerij, en niet onder arbeidersvrouwen? Maak de zinnen kloppend.

– De meeste arbeidersvrouwen werkten wel / niet, de meeste vrouwen uit de hogere klassen werkten wel / niet. Zij hadden dus meer / minder tijd om voor hun rechten op te komen.

• De meeste arbeidersvrouwen werkten wel / niet, de meeste vrouwen uit de hogere klassen werkten wel / niet. Zij hadden dus meer / minder tijd om voor hun rechten op te komen.

 

Opdracht 8a

Om welke redenen ontstond het feminisme als eerste onder vrouwen uit de middenklasse en de gegoede burgerij, en niet onder arbeidersvrouwen? Maak de zinnen kloppend.

– Arbeidersvrouwen waren vaak lang / nauwelijks naar school geweest, vrouwen uit de hogere klassen waren vaak wel / niet naar school geweest. Zij konden daardoor beter / minder goed voor zichzelf opkomen.

• Arbeidersvrouwen waren vaak lang / nauwelijks naar school geweest, vrouwen uit de hogere klassen waren vaak wel / niet naar school geweest. Zij konden daardoor beter / minder goed voor zichzelf opkomen.

Opdracht 8b

Welke periode wordt bedoeld met de eerste feministische golf?

• De periode van 1870 tot 1919.

Leerdoel (blz. 48)

Je kunt beschrijven dat Nederland steeds democratischer werd.

Door een aantal wijzigingen van de grondwet vanaf 1848 wordt Nederland steeds democratischer. Toen in 1919  alle mannen en vrouwen kiesrecht hadden gekregen en mochten stemmen en gekozen konden worden voor het parlement was Nederland een échte democratie geworden. Maar de ongelijkheid voor de wet bleef, net als het idee dat vrouwen vooral thuis voor de kinderen moesten zorgen.

Opdracht 9a

Hoe kwam er algemeen kiesrecht in Nederland? Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later.

A Alle mannen krijgen kiesrecht.

B Er komt algemeen kiesrecht.

C Ook mannen die iets minder rijk zijn, mogen stemmen.

D Rijke mannen mogen stemmen.

De juiste volgorde is: 

• D, C, A, B.

Opdracht 9b

Met welke gebeurtenis van vraag a eindigde de eerste feministische golf? Leg je antwoord uit.

Met gebeurtenis ...., want......

• Met gebeurtenis B , want toen mochten ook vrouwen stemmen.

Opdracht 10a

Leg met behulp van de bron uit dat Nederland in 1848 nog geen democratie was.

• In bron 5 staat dat 6% van de mannen kiesrecht had in 1848. Dat betekent dat heel veel mensen (vrouwen) geen kiesrecht hadden. 
• Niet iedereen mocht stemmen.

Opdracht 10b

Leg met behulp van de bron uit dat Nederland in 1913 democratischer was dan in 1848.

• In 1913 hadden al veel meer mannen kiesrecht dan in 1848.

Opdracht 10c

Wanneer werd Nederland een echte democratie? Leg je antwoord uit.

• In 1919, want vanaf dat jaar mochten alle volwassenen stemmen: rijk en arm, man en vrouw.

Opdracht 11a

Welke soorten veranderingen zijn hieronder beschreven? Maak de zinnen kloppend.

– Suze Groeneweg was in 1918 de eerste vrouw in het parlement. Dat is een culturele / economische / politieke verandering, want  ....

• Suze Groeneweg was in 1918 de eerste vrouw in het parlement. Dat is een culturele / economische / politieke verandering, want daarvoor mochten alleen mannen het land besturen.

Opdracht 11a

Suze Groeneweg was de eerste vrouw die haar geld verdiende als parlementslid.

Dat is een culturele / economische / politieke verandering, want .....

• Suze Groeneweg was de eerste vrouw die haar geld verdiende als parlementslid. Dat is een culturele / economische / politieke verandering, want voor het eerst voorzag een vrouw in haar onderhoud door te werken als politicus in het parlement.

Opdracht 12a

Opdracht 12b

Opdracht 12c

Pak je planagenda en schrijf op:

Maak, als voorbereiding, op de toets: 

Hfd.1: afsluiting (blz. 64-67)

maken opdr. 1 t/m 10

 PW hfd-1 (par. 1 t/m 4)