AF MZ/VB P3.3

• afp
• MBO
• Studiejaar 1

AF week 3.3

Thema 13

Hoofdstuk 14: voortplantingsstelsel

14.1 inleiding

14.2 het vrouwelijke geslachtsorgaan 

Blz. 295 t/m 303

14.1 Inleiding

* Voortplanting 

Man:                  

groot gedeelte buiten de buik:
twee teelballen in balzak

zaadleiders

prostaat 

penis 

Vrouw:

grootste gedeelte in de onderbuik:

twee eierstokken 

twee eileiders

baarmoeder 

schede 

14.2 Het vrouwelijke geslachtsorgaan

Bestaat uit:

- 2 eierstokken (ovaria)

- 2 eileiders (tubae)

- baarmoeder (uterus)

- schede (vagina)

Wat is de functie van de eileider

1. eicel opvangen
2. transport eicel naar baarmoeder
3. eicel op vangen en transport naar baarmoeder
4. aanmaak van oestrogeen

Een vrouw heeft inwendige en uitwendige schaamlippen

1. Juist
2. Onjuist

14.2.1 Eierstokken 

2 eierstokken (ovaria)

- Links en rechts naast de baarmoeder ''opgehangen'', aan enkele bindweefselbanden.

- Eivormig, 3-4 cm lang weegt ongeveer 7,5 gram.

- Einde met trechtervormige uitlopers

- Bestaat uit een merg en schors

* Bij geboorte bevat elke eierstok ongeveer een miljoen onrijpe eicellen 

Eierstokken 

maken 2 belangrijke hormonen aan:

- Oestrogeen 

- Progesteron 

Wat doet oestrogeen 

- stimuleert in puberteit ontwikkeling geslachtsorganen 

- slijmvlies aan binnenzijde vagina soepel houden 

- speelt een rol in menstruatiecyclus 

Wat doet progesteron 

- speelt een belangrijke rol in menstruatie cyclus 

Tijdens de zwangerschap produceert de placenta oestrogeen en progesteron aan om zwangerschap in stand te houden 

Eileiders 

transport rijpe eicel naar de baarmoeder 

transport gaat via beweging trilharen 

Baarmoeder 

* in bekken tussen blaas en endeldarm 

2 delen baarmoeder:

Baarmoederlichaam

Baarmoederhals ( uitstrijkje)

slijmprop in de uitgang van de baarmoeder 

Functie baarmoeder: 

herbergen van de bevruchte eicel

de baarmoederhals wordt afgesloten met een slimprop om

1. infecties tegen te gaan
2. de baarmoeder te versoepelen

Welk vrouwelijk orgaan zorgt voor productie oestrogeen en progesteron

1. Baarmoeder
2. Eierstokken
3. Eileiders
4. Vagina

Welk vrouwelijk orgaan zorgt voor transport eicel naar baarmoeder

1. Uterus
2. Eierstokken
3. Eileiders
4. Vagina

Het endometrium (baarmoederslijmvlies) staat onder invloed van

1. oestrogeen
2. progesteron
3. oestrogeen en progesteron
4. bijnieren

14.2 Vagina

- andere naam schede

- soepele spierbuis met een lengte van 8-10 cm

- ligt tussen de blaas en endeldarm en maakt een hoek van 90 graden met de baarmoeder

- uitwendige deel heet de vulva

Functies vagina 

- afvoerkanaal van menstruatiebloed

- ontvangen van de penis van de man, opvang zaad

- geboortekanaal tijdens de bevalling

14.2.4 Vagina 

Vagina

Het meercellig plaveiselepitheel van de vagina 

produceert voortdurend een slijmerige afscheiding, 

fluor vaginalis.

Bevat stoffen die door bacteriën worden omgezet in melkzuur. 

horen er te zijn. 

Kolonisatie van goede bacteriën: flora van Döderlein.

Doordat vagina van binnen ''zuur'' is, 

hebben andere bacteriën geen kans. 

14.2.5 Vulva 

- uitwendige gedeelte van het vrouwelijke geslachtsorgaan.

- 2 onbehaarde kleine schaamlippen,

- 2 overlappende grote schaamlippen, behaard en bevatten veel zweetklieren, geurklieren en talgklieren. Ze lopen van de bilnaad naar de venusheuvel.

- in ontspannen toestand liggen de schaamlippen 

tegen elkaar aan en sluiten de schede af.

Klieren van Bartholin:

- liggen aan weerszijde van de schede

- produceren slijm bij seksuele opwinding

Het maagdenvlies scheurt zelden in

1. Juist
2. Onjuist

Doordat de vagina van binnen zuur is kunnen andere bacteriën niet groeien

1. Juist
2. Onjuist

14.2.6 Menstruatiecyclus 

- periodieke verandering in het lichaam van de geslachtsrijpe vrouw

- komt in de puberteit op gang (menarche) +/- 13 jaar

- eindigt met de overgang (menopauze) +/- op 50e start

Doel: succesvolle innesteling van een bevruchte eicel in de baarmoeder tot stand brengen.

Cyclus duurt 25 tot 35 dagen, gemiddeld 28 dagen.

Menstruatiecyclus 

 proliferatiefase en secretiefase

- Door het afstoten van de bovenste laag van het baarmoederslijmvlies verlaat oud bloed het lichaam. 

- In de hersenen wordt de hypofyse door de hypothalamus aangezet tot productie van 2 hormonen:

1. FSH: follikelstimulerend hormoon

2. LH: luteïniserend hormoon

Proliferatiefase = groeifase 

- FSH stimuleert de groei van een follikel in de eierstok

- aanmaak oestrogeen 

- stimuleert in bloed groei endometrium

* wanneer het bloed een bepaalde waarde heeft bereikt prikkelt de hypothalamus de hypofyse om LH af te scheiden 

- LH : follikel opzwellen (Graafse follikel) tot het barst 

- eicel komt vrij (eisprong)

- eileider vangt de eicel op 

Hoe lang leeft de onbevruchte eicel

1. 12 uur
2. 24 uur
3. 24-36 uur
4. 48 uur

Wanneer wordt LH aangemaakt

1. bij een bepaalde waarde oestrogeen
2. wanneer de hypothalamus hiervoor opdracht geeft
3. Wanneer hypofyse opdracht krijgt

Secretiefase 

innesteling embryo: stof HCG wordt door embryo geproduceerd

( in urine) 

geen innesteling embryo:

stop productie oestrogeen en progesteron: baarmoederslijmvlies wordt afgestoten 

14.2.7 Zwangerschap 

bevruchting: 

eicel en spermacel samen: gaan delen 

innesteling in slijmvlies baarmoeder 

-placenta en embryo 

* Productie progesteron ( in stand houden zwangerschap)

Overgang 

tussen 45-55 intrede overgang (menopauze)= definitief wegblijven van menstruatie 

- opvliegers 

- botafbraak -botontkalking 

To do...

Maak:

Thema 13 

Hoofdstuk 14 

Opdracht 1  t/m 11