hoofdstuk 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen?

even voorstellen: 

Start met hoofdstuk 2 Op zoek naar werk.

Inleiding paragraaf 2.1 en antwoorden (opgave 2.7 komt later)

link van deze presentatie in Slack 

Vragen via Slack!

Antwoorden zelftoets H5 krijg je via de mail

gevolgen

Persoonlijk: ik hoor er niet bij!

Maatschappelijk: veel werkloosheid kan leiden tot onrust

Economische gevolgen:

• je kan minder geld besteden
• overheid heeft minder inkomsten
• lonen stijgen niet of heel langzaam

Wat is werkloosheid?

Iemand is werkloos als hij tussen 15 en 75 jaar is, geen betaald werk heeft, actief op zoek is en beschikbaar is.

Het aanbod van arbeid is groter dan de vraag naar arbeid. 

opgave 2.1

a Werkloosheid leidt tot daling van het (gezins)inkomen. Onderlinge verhoudingen in het gezin kunnen verstoord raken.

b 2, Stijgende werkloosheid kan leiden tot loonmatiging omdat het aanbod van arbeidskrachten dan groter is dan de vraag van werkgevers. 

c 1, Stijgende werkloosheid kan leiden tot oplopende overheidstekorten omdat de overheidsuitgaven stijgen (bijvoorbeeld sociale uitgaven) en de –inkomsten (bijvoorbeeld minder belastingen) dalen. 

vervolg 2.1

d Werkloosheid Nederland → minder inkomen → minder te besteden → minder producten verkocht bij HEMA en V&D → minder werk → meer werkloosheid

e Werklozen geven anderen de schuld van hun werkloosheid, zoals de overheid. Ze gaan demonstreren om te zorgen dat de overheid maatregelen neemt om hen weer aan het werk te krijgen. Ook protestacties, werkonderbrekingen en stakingen kunnen het gevolg zijn.

Dit is Arie. Arie lacht nu nog maar morgen zal hij worden ontslagen. Hij werkt al 15 jaar voor dezelfde baas. Arie heeft recht op een WW-uitkering (zie blz. 37). Hij krijgt de eerste 2 maanden 75% van het laatstverdiende brutoloon. Vanaf maand 3 nog maar 70%.

Dit is arie en die lacht straks niet meer!

voorbeeld!

opgave 2.2

2a 6 maanden, voor het arbeidsverleden tellen in dit geval zowel 2007 als 2012 mee. Het arbeidsverleden is dan 6 jaar, dat geeft een uitkering van 6 maanden. 

b 75% x € 1.800 per maand = € 1.350 per maand

c Uitkering 2de maand 75% x € 1.800 per maand = € 1.350 per maand

Uitkering 3de maand 70% x € 1.800 per maand =      € 1.260 per maand –

                                                                      Daling uitkering = € 90 per maand

Dit is een daling van € 90 /€ 1.350 x 100% = 6⅔%

NB: 75% – 70% = 5% is dus fout

Niemand wil Arie aannemen. Zelfs bij het uitzendbureau krijgt hij geen baan.

Hij heeft zich ingeschreven bij het UWV-WErkbedrijf en heeft 3 jaar en 2 maanden een WW uitkering gekregen van het UWV. Waar moet Arie nu van leven?

Arie blijft 3 jaar en 2 maanden werkloos!

Best zielig!

opgave 2.3

3
a De Wet Werk en Bijstand. 

b Sascha is alleenstaande. Zij/ krijgt aan bijstand 50% x minimumloon.

Het minimumloon bedraagt € 1.446,60.

Haar bijstand bedraagt dus: 50% x € 1.446,60 = € 723,30.

c Haar uitkering wordt stopgezet.

Arie krijgt bijstand

Dit is de buurman van Arie.

De buurman van Arie werkt zwart in een timmerbedrijf!

Als je zwart werkt draag je geen belasting en premies af over je inkomen. Als de buurman van Arie geen werk meer heeft, heeft hij ook geen recht op een WW uitkering. 

opgave 2.6

a € 2.300 - € 1.515 /€ 2.300 x 100% = 34,13%

b € 2.000 - € 1.515 /€ 1.515 x 100% = 32,01%

vervolg opgave 2.6

1 Juist. Het brutoloon van Liesbeth bedraagt € 2.300, de kosten voor de werkgever

van Rene bedragen € 2.000.

2 Onjuist. Rene betaalt over zijn (zwarte) inkomen van € 2.000 geen belastingen/premies. Dit is dus zijn besteedbare inkomen en dat is meer dan het netto inkomen van € 1.515 van Liesbeth.

3 Juist. Omdat Rene belasting- en premiebetaling ontduikt.

4 Juist. Liesbeth heeft wel premie en Rene heeft geen premie betaalt. Liesbeth heeft daarom wel en Rene geen recht op een ww-uitkering.

d Eigen mening 

H2.2 Werk en werkloosheid

verder met hoofdstuk 2

geniet van je vakantie!

Lesdoelen Paragraaf 2.2: 

Aan het einde van de les ....

• Weten jullie wat de begrippen beroepsbevolking, werkgelegenheid en werkloosheid betekenen;
• Kunnen jullie de participatiegraad uitrekenen en toelichten;
• Kunnen jullie het werkloosheidspercentage uitrekenen en toelichten.
  

Werkgelegenheid

• Dat deel van de beroepsbevolking dat daadwerkelijk werkt

• Het wordt gemeten in arbeidsjaren (arbeidsvolume) of in aantallen personen

--> arbeidsjaar: fulltime baan op jaarbasis 

Participatiegraad

                                                   beroepsbevolking

 participatiegraad:   _______________________________ x 100%

                                          beroepsgeschikte bevolking

hoeveel procent van de beroepsgeschikte bevolking een baan heeft of werk zoekt

i/a

inactieve/actieve

Hoe meten we werkloosheid ?

Werkloosheidspercentage

    officiële werkloze beroepsbevolking

________________________________________  x 100%

             officiële beroepsbevolking

--->Hoeveel % van de officiële beroepsbevolking is werkloos

Huiswerk volgende les

Maken opdrachten par 2.2

9 tot en met 13

verder met hoofdstuk 2

huiswerk nakijken

Bespreken van arbeidsvoorwaarden

CAO

Brutoloon en nettoloon

8a1 juist

2 onjuist

3 juist

b1 10% x 8.690.000=869.000 personen

b2 12% x 6.710.000=805.200 arbeidsjaren

Volgens de definitie van de International Labour Organization (ILO) is iemand werkloos als hij tussen 15 en 75 jaar is, geen betaald werk heeft, actief op zoek is en beschikbaar is. Het aantal werklozen verschilt van het aantal werkloosheidsuitkeringen. Iemand heeft pas recht op een WW-uitkering, als hij of zij eerder gewerkt heeft.

Hoeveel mensen zijn er nu werkloos in Nederland?

12.c De werkloosheid zou dan lager zijn omdat bij de nationale definitie gekeken wordt naar de werkgelegenheid en beroepsbevoling van personen tussen de 15 en 75 jaar.

12.d De verborgen werkloosheid neemt dan toe omdat de groep boven de 57,5 jaar niet meer meetellen als werklozen.

Arbeidsovereenkomst mag ook niet in strijd zijn met de wet.

CAO paragraaf 2.3

In een CAO staan afspraken over de arbeidsvoorwaarden voor iedereen die in een bepaalde bedrijfstak werkt. Zoals.......

1. De bouw
2. De horeca
3. Basisonderwijs
4. Voortgezet onderwijs
5. Gehandicaptenzorg

CAO en arbeidsovereenkomst

In een arbeidsovereenkomst staan de primaire en secundarie arbeidsvoorwaarden.

De overeenkomst mag niet in strijd zijn met de CAO.
Een CAO is een schriftelijke overeenkomst waarin gemeenschappelijke  afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd die gelden in een hele bedrijfstak.

Wat zijn primaire arbeidsvoorwaarden?

1. auto van de zaak, verlofregeling
2. werkdagen, arbeidsuur
3. studie betaling, je mag tijdens werkuren studeren
4. goed pensioen, dertiende maand

Wat wordt er niet in de CAO geregeld.

1. loon
2. proeftijd
3. werktijden
4. auto van de zaak

Afspraken over loon, werktijden, pensioen en aantal vakantiedagen noem je:

1. primaire arbeidsvoorwaarden
2. secundaire arbeidsvoorwaarden

 

paragraaf 2.4 Bruto en nettoloon

Brutoloon

- Loonheffing (= loonbelasting + premies volksverzekeringen)

- Premies werknemersverzekeringen

----------------------------------------------------------------------------------

Nettoloon

De loonheffing is een 

voorheffing van de belastingsdienst! 

Voorbeeld loonstrook

Zet de onderdelen van de loonbereking in de juiste volgorde. 

Loonkosten

Premies werkgever

Brutoloon 

Loonbelasting en premies werknemer

Nettoloon

Brutoloon

Premies volksverzekeringen (gebruikt voor betalen van uitkeringen

Loonbelasting

Nettoloon (krijg je op je rekening gestort

huiswerk

maken 2.16 t/m 2.19