H1.1 Koning en parlement bewerkt

Koning en parlement
Staatsinrichting van Nederland
1 / 38
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo t, mavoLeerjaar 4

Cette leçon contient 38 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 70 min

Éléments de cette leçon

Koning en parlement
Staatsinrichting van Nederland

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat weet jij van de Nederlandse regering en politiek?

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions


Hoeveel mensen zitten er in de  Tweede Kamer? 
A
150
B
75
C
225
D
100

Slide 4 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions


Om de hoeveel jaar mogen mensen stemmen? 
A
1
B
2
C
4
D
5

Slide 5 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions


In welk jaar kregen vrouwen eindelijk stemrecht?
A
1917
B
1919
C
1922
D
1953

Slide 6 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

H1. Democratisering van Nederland
§1 Koning en parlement

§1.1 De machtsverhouding tussen koning en parlement vóór 1848

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions


Welke grote verandering bracht de grondwetsherziening van 1848? 
A
Meer rechten voor de koning
B
Meer rechten voor de burgers
C
Het begin van het koninkrijk Nederland
D
Het begin van de Republiek Nederland

Slide 8 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions


Wie zorgde in 1848 voor een nieuwe grondwet?
A
Koning Willem I
B
Koning Willem IV
C
Thorbecke
D
Piter Jelles Troelstra

Slide 9 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 10 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Meer dan 200 jaar was Nederland een republiek: een land zonder koning.

In 1813 werd Nederland (met België en Luxemburg) een monarchie onder koning Willem I.

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Nederland kreeg een grondwet 1815 (constitutie) 
De macht van de koning (monarch) was ook vastgelegd in deze grondwet. 

Ook staan de grondrechten van alle burgers in de grondwet. Grondrechten zijn de basisrechten.

Nederland werd een constitutionele monarchie: de macht van de koning is vastgelegd in een grondwet.


§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 12 - Diapositive

- Welke periode past bij deze situatie (jaartallen - meerkeuzevraag).
In de grondwet van 1815 had de monarch (koning) veel macht:
  • De ministers waren dienaren van de koning. Koning en ministers vormden samen de regering.
  • Het parlement (Eerste- en Tweede Kamer) had weinig te zeggen.
  • De koning benoemde de leden van de Eerste Kamer.
  • De mensen van de Provinciale Staten kozen de leden van de Tweede Kamer.

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

  • Na een korte oorlog scheidt België zich in 1830 af van het koninkrijk.
  • Willem I wilde België graag terug en gaf daardoor (te) veel geld uit aan het leger.
  • Het parlement wil de macht van de koning verkleinen
  • Dit zorgde voor spanningen tussen de koning en het parlement.
  • In 1840 werd Willem II koning van Nederland.

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Oorzaken:
  • Onvrede over macht van de koning
  • Spanning in Europa (revolutie Parijs)

Willem II schrikt van de revoluties. Hij is bang dat hij zijn troon gaat verliezen.

Gevolg         Nieuwe grondwet in 1848, geschreven door o.a. parlementslid  en liberaal Thorbecke

Een liberaal is iemand die opkomt voor de vrijheid van burgers en die vinden dat de regering zo weinig mogelijk regels moet maken
§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Deze vraag gaat over 'democratie in Nederland'. Het schema gaat over de staatsinrichting van Nederland vanaf 1848.  Sleep alle begrippen naar de juiste plek in het schema:
Eerste Kamer
Tweede Kamer
Provinciale Staten
Koning
minister-president
aka premier
Burgers
ministers
Regeringsleider
Staatshoofd

Slide 16 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

H1. Democratisering van Nederland
§1 Koning en parlement

§1.2 De verandering in de grondwet van 1848

Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat wordt Nederland in 1848?
A
Een constitutionele monarchie
B
Een parlementaire democratie
C
Een totalitaire staat
D
Een federale republiek

Slide 18 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Waarom was Willem II bang om zijn macht te verliezen (en was dus de oorzaak van de grondwet van 1848)?
A
Industrialisatie
B
Revoluties
C
Ondernemers
D
Stakingen

Slide 19 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

De grondwet van 1848 is een liberale grondwet.
A
Juist
B
Onjuist

Slide 20 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Door wie is de grondwet van 1848 gemaakt?
A
Koning Willem II
B
Koning Willem III
C
Thorbecke
D
Pieter Jelles Troelstra

Slide 21 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 23 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

De grondwet zorgde voor een aantal belangrijke liberale politieke veranderingen:
  • De koning werd onschendbaar. De ministers werden verantwoordelijk voor wat de koning deed/zei
  • De koning bleef staatshoofd.
  • Ministers moesten verantwoording afleggen aan het parlement, niet meer aan de koning
  • Ministers werden verantwoordelijk voor hun eigen werk: ministeriële verantwoordelijkheid
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 24 - Diapositive

- Welke 2 grondwetswijzigingen horen ij het jaartal 1848?
H1. Democratisering van Nederland
§1 Koning en parlement

§1.3 Het parlement wordt echt de baas in Nederland.

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Met de nieuwe grondwet komt de macht bij het parlement te liggen. Dit noemen we een parlementair stelsel.
Dit parlement werd door burgers gekozen:
  • De Tweede Kamer werd elke 4 jaar door de burgers gekozen middels een districtenstelsel: elk gebied (district) in Nederland kiest 1 kamerlid.
  • De Eerste Kamer werd gekozen door de Provinciale Staten. Zij werden dus indirect gekozen.
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Nieuwe rechten parlement:
  • recht van amendement (wetsvoorstellen wijzigen)
  • recht van enquete (onderzoek instellen)

Nieuwe rechten volk:
  • vrijheid van onderwijs
  • recht van vereniging
  • recht van vergadering
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Grondwet 1814
Grondwet 1848
Eerste kamer wordt gekozen door de provincies
Willem II
constitutionele monarchie 
parlementaire constitutionele monarchie
Eerste kamer wordt gekozen door de koning
Willem I

Slide 28 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

In de grondwet van 1848 staat dat de koning onschendbaar is. Welke van onderstaande zinnen gaat hierover?
A
De koning heeft het recht om wetten te maken.
B
De koning kan alleen door de Tweede Kamer worden ontslagen.
C
De koning maakt deel uit van het parlement.
D
De koning valt onder ministeriële verantwoordelijkheid.

Slide 29 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 30 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat veranderde er door de grondwet van 1848?

Slide 31 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het parlement had veel macht gekregen door de grondwet van 1848. 
Willem III kon dat moeilijk accepteren.
Willem III had in 1849 zijn vader opgevolgd. 


Leerdoel:
Je kan uitleggen dat de Luxemburgse kwestie duidelijk maakte dat het parlement in Nederland de macht had.
Begrippen:
Luxemburgse kwestie
§1.1
Koning en parlement
C
DeBoze burgers
De Luxemburgse kwestie

Slide 33 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

  • Pas in 1867 werd duidelijk dat de macht echt bij het parlement lag door de Luxemburgse Kwestie.
  • Deze ruzie ontstond toen bekend werd dat Willem III Luxemburg stiekem wilde verkopen.
  • Het parlement was boos over deze zelfstandige actie van de koning.
  • Door de ministeriële verantwoordelijkheid kon het parlement niet de koning aanpakken. Wel eisten ze het ontslag van de ministers. Uiteindelijk gebeurde dit.
  • De koning moest de macht van het parlement accepteren.

§1.1
Koning en parlement
C
DeBoze burgers
De Luxemburgse kwestie

Slide 34 - Diapositive

- Wie had volgens deze kwestie de macht in de parlementaire democratie in NL.
 De koning werd onschendbaar en er kwam ministeriële verantwoordelijkheid
Nederland werd een parlementaire democratie
Het werd pas duidelijk dat de koning geen macht meer had door de Luxemburgse kwestie

Pas in 1867 werd duidelijk dat de macht echt bij het parlement lag door de Luxemburgse Kwestie.
Deze ruzie ontstond toen bekend werd dat Willem III Luxemburg stiekem wilde verkopen.
Het parlement was boos over deze zelfstandige actie van de koning.
Door de ministeriële verantwoordelijkheid kon het parlement niet de koning aanpakken. Wel eisten ze het ontslag van de ministers. Uiteindelijk gebeurde dit.
De koning moest de macht van het parlement accepteren.

Afsluiting

Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Sleep de omschrijving naar het juiste begrip:
Revolutiejaar
Liberaal
Ministriële verantwoordelijkheid
Constitutionele monarchie
Luxemburgse kwestie
Censuskiesrecht
Belasting betalen om te stemmen
Onschendbaarheid van de koning
Koning moet zich ook aan de grondwet houden
Minister is verantwoordelijk voor het handelen van de koning
Thorbecke
1848

Slide 36 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Door de Luxemburgse kwestie veranderde rond 1867 de politieke
verhouding tussen het kabinet en het parlement. Bij deze verandering
waren de volgende stappen belangrijk. Zet in de juiste tijdsvolgorde.
Alle leden van het kabinet dienden hun ontslag in. 
Het kabinet kreeg een conflict met de Tweede Kamer over de aanpak
van de Luxemburgse kwestie. 
De Tweede Kamer keurde de begroting van het kabinet af. 
eerst
vervolgens
tenslotte

Slide 37 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Einde

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions