1TH - 3.2 - Overeenkomsten en verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je laptop erbij (lesson up app)
• Eventueel schrift en pen voor aantekeningen

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Korte herhaling 3.1
• Klasikaal leerstof 3.2
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Wat zijn de 2 hoofdgroepen?

1. Planten en schimmels
2. Prokaryoten en meercelligen
3. Eukaryoten en Archea
4. Prokaryoten en Eukaryoten

Wat is het verschil tussen prokaryoten en eukaryoten?

1. Prokaryoten hebben geen celwand
2. Eukaryoten zijn meercellig
3. Prokaryoten hebben geen celkern
4. Eukaryoten hebben bladgroenkorrels

Bacteriën zijn prokaryoten

1. Waar
2. Niet waar

Welke cellen hebben GEEN celwand?

1. Dierlijke cellen
2. Planten cellen
3. Schimmelcellen
4. Bacteriën

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie

Wat is de naam van dit schema?

1. Ordeningsschema
2. Geslachtenschema
3. Vertakkingsschema
4. Organismenschema

Hr SK of GS?

• Hier scheikunde of geschiedenis?
• Hoofdgroepen
• Rijk
• Stam
• Klasse
• Orde
• Familie
• Geslacht
• Soort

Geslacht + soort

Panthera tigris

Panthera leo

Introductie overeenkomst en verwantschap

Zelfde geslacht = panters

Veel overeenkomst

Panthera tigris     Panthera leo

Overeenkomst en verwantschap

Zelfde orde = roofdieren
Minder overeenkomst

3.2 Overeenkomst en verwantschap

Zelfde stam = gewervelden

Nog veel minder overeenkomst

3.2: Overeenkomst en verwantschap

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren
2. Je kunt uitleggen dat de indeling van een organismen berust op overeenkomst en verwantschap

Overeenkomst & verwantschap

• Organismen die tot dezelfde groep behoren hebben overeenkomsten

• Organismen die tot dezelfde soort behoren hebben de meeste overeenkomsten. Toch kunnen er binnen een soort verschillen tussen organismen zijn

Soorten

• Soort: als organismen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
  

• Vruchtbare nakomeling: nakomelingen (kinderen) die weer kinderen kunnen krijgen

Zelfde soort?

• De Lijger is onvruchtbaar

• Behoren de leeuw en tijger tot dezelfde soort?
• Ja = ga staan
• Nee = blijf zitten 
  
  
• Antwoord: Nee

Aziatische olifant

Afrikaanse olifant

• Niet dezelfde soort! 
  
  
  
  
  

• Organismen die veel op elkaar lijken, hoeven dus niet tot dezelfde soort te horen 

Zelfde soort?

• Behoren de dwergteckel en de Duitse dog tot dezelfde soort?  
• Ja = ga staan    Nee = blijven zitten
  
  
• Antwoord: Ja 
• Want ze kunnen vruchtbare nakomelingen krijgen
• Zelfde soort, maar verschillende ras

Opa en oma

Kin-deren

Klein-kind

Soorten worden weer ingedeeld in rassen

Ras

• Een ras: een groep organisme binnen een soort.
• Een soort kan uit verschillende rassen bestaan. 

Evolutie

Evolutie: Ontstaan van nieuwe soorten.

Evolutie

• Evolutie = ontwikkeling van leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen van soorten
  
• Variatie= kleine verschillen tussen organismen van 1 soort
• Selectie= sommige organismen hebben meer kans om te overleven  dan andere organismen van dezelfde soort

Variatie = vachtkleur

Selectie = voordeel voor overleven

Verwantschap

Verwant?

Kijk naar de gemeenschappelijke voorouders

Verwantschap

Hoe korter geleden de soorten

gesplitst zijn, hoe meer verwant ze zijn.

Hebben jullie opgelet?

Wie zijn er meer verwant?

1. Halfaap en hoefdier
2. Halfaap en buideldier

Wanneer horen 2 organismen tot dezelfde soort?

Kleine verschillen tussen organismen noemen we:

1. Evolutie
2. Verwantschap
3. Variatie
4. Selectie

Waarom heeft de giraf met de lange nek een voordeel bij selectie?

Aan het werk

Lees en maak

3.2

Online of in je boek

Afsluiting:

• Zijn er nog vragen?
• Zorg dat je laptop is opgeladen voor de volgende les
  

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!