paragraaf 3.2 Een verzuild land in crisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Een verzuild land in crisis

paragraaf 3.2 

Wat gaan we doen? 

• 
  
• Leerdoelen
• verzuiling
• Wereldcrisis
• Democratie onder druk
• Huiswerk
  

Nakijken paragraaf 3.1

Opdrachten 1 t/m 10 

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het leven in Nederland tijdens het Interbellum was & je kunt de verschillende zuilen + verschillen benoemen. 

Interbellum?

Een interbellum is

een periode tussen twee oorlogen.

Eerste verkiezingen na 1917

1918

• SDAP werd, tegen de verwachtingen in, niet de grootste partij.
• Confessionelen kregen de meerderheid
• Eerste vrouw in de Tweede Kamer: Suze Groeneweg
• Door evenredige vertegenwoordiging meer kleine partijen (o.a. SGP)

1922

• Vrouwen hadden voor het eerst actief kiesrecht
• Confessionelen blijven regeren (soms samen met liberalen) SDAP regeert niet mee.

Verhoudingen vóór en na de Pacificatie van 1917

SAMENLEVING

VERZUILING HEEFT GROTE IN VLOED OP  HET DAGELIJKS LEVEN:

• Boodschappen bij eigen zuil
• Sporten bij club van eigen zuil
• Geen contact met mensen van andere zuilen
• Niet trouwen met iemand van een andere zuil!
  

Toegenomen welvaart

• In de jaren twintig ging het goed in Nederland.

• Door verwoestingen in buitenland was er veel vraag naar Nederlandse producten (veel export)

• 1919-1929 nauwelijks werkloosheid

• Groeiende welvaart

• Werktijd beperkt (8,5 urige werkdag en zaterdagmiddag vrij.

• Nog niet veel auto's, zoals in de VS

Video

Histoclips: Crisis in de jaren '30

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000

Stempelen voor 'de Steun'

Er is nauwelijks steun van de overheid: 

alleen werklozen tussen 21 en 60 jaar krijgen de steunuitkering.

Hiervoor moeten ze 2 keer per dag in de rij staan om te stempelen. 

Dit is vooral bedoeld om zwartwerken te voorkomen.

Werkverschaffingsprojecten

Net als in andere landen probeert de overheid werklozen 

aan werk te helpen met werkverschaffingsprojecten.

Grote projecten zoals het Amsterdams Bos en de Afsluitdijk 

helpen mannen aan werk en een beetje inkomen.

Vernedering

• De steun is vaak te laag, daarom moeten mensen ook andere hulp krijgen.

• Zo krijg je bijvoorbeeld kleding, maar daar staat wél een stempel in: iedereen kan dat zien.

• Je hoeft geen rijwielbelasting te betalen: maar ook dát kan iedereen zien

Hendrik Colijn

• 1933 diepst van de crisis Colijn komt aan de macht.
• Colijn topondernemer en voormalig beroepsmilitair.
• Wil huishoudboekje op orde houden
• Overheid moest niet meer uitgeven dan er binnenkwam (bezuinigen)
  
• Aanpassingspolitiek: bevolking moest zich aanpassen aan de teruglopende economie.
  

Aanpassingspolitiek

1934

De Nederlandse regering van minister-president Colijn besluit dat er minder uitgaven moeten zijn, omdat er minder inkomsten zijn: Nederland moet zich aanpassen. Lonen van ambtenaren en bij de werkverschaffing gaan omlaag, 

net als de steunuitkering. Het maakt de problemen alleen maar groter...

Zo ziet Colijn zich graag: de leider die Nederland door de storm (crisis) heen stuurt...

...en zo zien sommige Nederlanders hem: als iemand die helemaal niet helpt, maar mensen laat verzuipen!

'Colijn is een zwijn!', zeggen sommige mensen.

NSB

vanaf 1931

Ook in Nederland zijn er anti-democratische groepen die vinden dat 

de oplossing voor de crisis buiten de democratie moet worden gevonden.

De Nationaal-Socialistische Beweging van Anton Mussert is een partij die geïnspireerd is door de NSDAP van Hitler.

• Door de verzuiling was er weinig aanhang voor fascistische bewegingen. 
• NSB (NationaalSocialistische Bond) bleef daarom altijd relatief klein.
• Leider van de NSB is Anton Mussert.

Nederland wilde graag neutraal blijven, reageert daarom niet op de Novemberpogrom en gaat wél naar de Olympische Spelen van 1936. 

Nederland stuurt ook veel Joden terug, om neutraliteit niet in gevaar te brengen.

Nederland gaat niet in op het verzoek tot steun van de geallieerden.

Huiswerk. 

Maken van paragraaf 3.2 de opdrachten 1 t/m 10 

maken examentraining de opdrachten 1 t/m 14. 

Ben je klaar? 

Leren paragraaf 3.1 en 3.2